Terwijl het buitenlandse mediaplatform France-Guyana bericht dat Bouterse in Commewijne zou kunnen zijn, gaat het leven in Suriname gewoon verder. ‘Pe ie denk a man de’ is borrelpraat voor de winkel op de hoek, onder het genot van een djogo in een open pick-up-bak, maar niet iets dat de dagelijkse beslommeringen van de Surinamer in de weg staat. Bouterse heeft in zijn jaren van invloed, analfabeten tot miljonairs gemaakt.

De overeenkomst tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Suriname over de wederzijdse erkenning en uitvoering van rechterlijke beslissingen en authentieke akten in burgerlijke zaken is per vandaag van kracht in Curaçao. Deze regeling, die oorspronkelijk op 27 augustus 1976 in Den Haag werd ondertekend, heeft als doel de juridische samenwerking tussen beide landen te bevorderen.

Het Caribisch gebied en Latijns-Amerika hebben de nodige beproevingen en politieke schokgolven doorstaan. Dagelijks verlaten honderden personen alles wat ze hebben en iedereen die ze kennen, in de hoop op een menselijk bestaan en de kans om iets te doen voor de familie die achterblijft. Gastarbeiders uit China, Cuba, Haïti, de Dominicaanse Republiek, de Filipijnen, Brazilië, Venezuela, Pakistan en Bangladesh, vinden hun weg naar Suriname en doen hier werk, dat niet alle Surinamers bereid zijn te verrichten.

De arbeidsmigrant komt op weg naar een beter bestaan in Suriname, allerlei obstakels tegen. Veel daarvan zijn onnodig. Wij zijn als land de wereld tegemoet getreden met onze bodemschatten en hebben een uitnodiging verstrekt. De meer dan 10 miljard USD die er in het komende decennium op ons af komt met investeringen, vereisen mankracht uit een beroepsbevolking die dat kan ondersteunen. Technisch opgeleid personeel, vakmanschap, talenkennis, leidinggevende capaciteiten zullen vereist zijn op een niveau en een tempo, dat niet binnen vier jaar zelfstandig te ontwikkelen is.

De rapportage van BNR Nederland over de betrokkenheid van in Suriname ingeschreven bedrijven die op de Amerikaanse sanctielijst staan, is verontrustend. Betrokkenheid bij de handel in Iraanse olie, plaatst landen in de sfeer van financiering van organisaties zoals Hamas en Hezbollah. In de Verenigde Staten is president-elect Donald Trump juist bekend om een harde lijn tegen Iran. Die lijn zal niet matigen, nu bekend is dat het land een aanslag op zijn leven wilde beramen

Minister Stanley Raghoebarsing deed een boekje open over verkwisting rondom dienstreizen in het NDP-tijdperk. Natuurlijk was hij de gedistingeerde, prudente en kalme heer, die wij al drie decennia op het politiek toneel kennen. Namen noemde hij niet. En namen maken niet veel uit. Maar het was meer dan voldoende om een ontwikkeld gokje of twee te wagen.

De publieke opkomst van Maya Parbhoe, voormalig gezicht van 597 Netwerken, heeft binnen een kort tijdsbestek veel stof doen opwaaien. Waar haar mening op verschillende podcasts en haar ‘onthullingen’ op sociale media haar in korte tijd tot een bekende naam maakten, lijken haar recente politieke ambities zowel verwondering als scepsis op te roepen. Het vertrek van Parbhoe uit 597 Netwerken, haar aansluitende politieke betrokkenheid, en haar wens om zichzelf als presidentskandidaat te presenteren, roepen naar onze mening, fundamentele vragen op over zowel haar intenties als haar geschiktheid.

Wat is het toch met die wapendiefstallen, waar we al vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw, steeds mee te maken hebben. We kennen ze uit de wapendepots van het Nationaal Leger in de Memre Buku Kazerne, en ook de verdwijning van wapens en handgranaten uit de bunker van de Ayoko Kazerne te Zanderij.

De minister van Financiën en Planning wenst niet met Facebook-trollen te rollen over de government take. Geen overwerkte, overspannen en geirriteerde reactie, maar zijn oprechte, staatsrechtelijke en constitutionele kijk op zaken, een grammetje eloquentie verwijdert van ‘no aks mi law law sani’.

De olievoorraden van het Guyana-Suriname-bekken worden al jaren gepresenteerd als een economische goudmijn die de toekomst van beide landen kan transformeren. Toch blijken de beloften van overvloed en groei steeds vaker in botsing te komen met de complexe realiteit van internationale oliehandel en geopolitieke belangen.

‘Royalty voor iedereen’ heet het spaarbiljet dat president Santokhi heeft aangekondigd. Uitgedrukt in USD met een rendementspercentage, krijgen wij dit populistisch wondermiddeltje, uitgedacht door niemand minder dan Bronto Somohardjo, als geduldige Surinamers. SRD 6.7 miljard, oftewel twee keer het begrotingstekort over 2025 wordt toegezegd aan het Surinaamse volk.

In de laatste editie van VES Inzicht (november 2024) is een uitgebreid artikel van mij verschenen over douanekoersen. ‘Een beschouwing van douanekoersen in Suriname’, bestudeert de douanekoersen in Suriname vanaf 1994 tot 2024 tegen de achtergrond van het WTO-raamwerk, de Surinaamse wetgeving, en de volatiliteit (een maat van beweeglijkheid) van de Surinaamse munt. Hier volgt een samenvatting. Als een Surinaamse handelaar goederen importeert uit het buitenland, moet de waarde van deze goederen worden omgerekend naar de Surinaamse dollar (SRD) om invoerheffingen te berekenen.

De NDP speelt een ABC-spelletje met het volk. Het is belangrijk de NDP niet op voorhand te vertrouwen, want je weet dat het niet waar is wat zij zeggen. Bij hen geldt niet ‘what you see is what you get’. De NDP zegt A, maar doet nu al B, zij wachten niet eens tot mei 2025 om de boel te belazeren. Gewoon pier borsoe hardnekkig iets anders doen dan wat zij zeggen en beweren. Dat is vreselijk erg, maar het kan nog erger, want zij zeggen A, doen B, maar eigenlijk willen zij stiekem C.

De concessie aan het Chinese bedrijf Chinalco voor mijnbouwactiviteiten in het Bakhuisgebied, heeft de afgelopen weken geleid tot brede bezorgdheid onder burgers, milieuorganisaties en experts. Dit project, dat zich uitstrekt over 20.000 hectare van het ecologisch rijke Surinaamse regenwoud, roept vragen op over de ecologische, sociale en economische impact. Experts benadrukken dat dit gebied niet alleen van vitaal belang is voor de biodiversiteit, maar ook van cruciaal belang voor de inheemse gemeenschappen en toekomstige generaties van Suriname.

Iedere keer wanneer Richano Santokhi aan het woord komt, blijkt het verschil in deskundigheid tussen de media-operaties van de ABOP, de NDP en de VHP. Bouterse is binnen zijn familie lang niet de enige wereldwijd bekende crimineel, maar zijn vuile was is nooit door bloedverwanten buiten gehangen. Brunswijk is binnen zijn directe kring niet de enige veroordeelde crimineel, maar is nooit van dichtbij op deze manier in verlegenheid gebracht

Suriname gaat richting anarchisme. Iedereen doet maar, en weinigen storen zich nog aan regels en verboden. Aan de Waterkant is er al maanden een aanzienlijke wegversmalling ontstaan door werkzaamheden van de aannemer Baitalie. Dit in verband met het uit te voeren PURP-project.

Onderhoud van onze infrastructuur zou overal prioriteit moeten genieten. In Suriname laat het onderhoud in veel opzichten te wensen over. Veel van onze wegen zijn zo langzamerhand een lachertje geworden.

Willen we wel goede en snelle verbindingen met onze oosterse buur Frans-Guyana, of is alles waar deze regering zich op richt Guyana, en de bouw van een zeer kostbare brug over onze nationale rivier, de Corantijn? We zijn in de afgelopen bijna vijf jaar doodgegooid met allerlei plannen voor de bouw van een oeververbinding met Guyana, die op zijn minst 400 miljoen dollar moet kosten en waar we het geld absoluut niet uit eigen middelen voor hebben. We zijn zelfs naar Beijing gereisd voor een bedeltoer, om de Chinezen de brug te laten betalen. Alleen konden we niet goed vertellen, hoe de gesprekken met de Chinezen zijn afgelopen en hoe we uiteindelijk voor de brug zullen betalen.

In het kort geding over de eer en goede naam van minister Nurmohamed, door hem tegen Starnieuws aangespannen, is op donderdag 21 november in het voordeel van persvrijheid beslist. Specifiek heeft de kantonrechter overwogen, dat het karakter van een column de nodige ruimte voor vrijheid van meningsuiting biedt, boven pure en zuivere nieuwsverslaglegging, en dat de ministeriële

‘Operatie Kerstbrood', als het verwrongen antwoord op de ongekende golf aan gewelddadige criminaliteit, is een klap in het gezicht van het volk. Terwijl SRD 140 miljoen voor vuilophaal in de suppletoire begroting erdoorheen is gejaagd, moet een volk dat ondanks diefijzer, vuurwapenvergunningen en alarmsystemen in angst leeft, geloven dat verkeersopstoppingen het antwoord zijn.

De inlichtingenbijeenkomst van het Openbaar Ministerie (OM) van midden november, had een werkelijk surrealistisch karakter. Het inkt op de Saya-vrijspraak en de Pakittow-veroordelingen was nauwelijks droog, of de PG probeerde onlangs afstand te nemen van een president, waarvan zij regelmatig erkende dat die in de mond neemt opdrachten aan haar parket te verstrekken.

De staat Suriname plaatste twee obligatieleningen, in 2016 USD 550 miljoen en in 2019 USD 125 miljoen. Suriname kon daarna niet aan zijn betalingsverplichtingen voldoen en verzocht de obligatiehouders om herstructurering van de schuld. Deze herstructurering is eind 2023 gerealiseerd. De oude obligaties zijn geruild tegen een nieuwe obligatie en een instrument dat gekoppeld is aan royalty’s uit olieopbrengsten, een oil-linked security.

Van alle fabels die de uil ooit verkondigde over de koers, is de nieuwste wel de meest belachelijke. De governor van de Centrale Bank van Suriname, Maurice Roemer, en minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning, benadrukten op een persconferentie onlangs, dat de stijging van de koers te wijten is aan het feit dat veel exporteurs de 35 procent van de verkoop van hun goederen in vreemde valuta niet storten op de banken, zoals dat afgesproken is.

 De regering heeft zich met haar handenarbeid kunstwerkje van een begroting 2025, toch echt iets anders voorgesteld in de maanden na de Final Investment Decision (FID). Vers van de ‘fake it till you make it’ afdeling zou men wapperen met een begrotingstekort van 1,7 procent (ondanks de betaalachterstanden aan alles en iedereen), de Gran-Morgo miljarden aan de horizon,

Recentelijk heeft minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid tijdens een vergadering van De Nationale Assemblee, een aankondiging gedaan die de zorgsector in Suriname in beweging heeft gebracht. De minister verklaarde dat er vanaf volgende week, een lijst van 271 medicijnen gepubliceerd zou worden, waarvoor geen bijbetaling door verzekerden van het Staatsziekenfonds (SZF) vereist zou zijn.

Voor alle sensatie, bloedlust en hysterie rondom wat er precies op 2 mei 2023 gebeurd is in de omgeving van Pikin Saron, is er bij de autoriteiten een abnormale desinteresse voor de achtergronden die geleid hebben tot het ongekende geweld en de dodelijke afloop.

Suriname is op twee landen in de regio na, koploper in het aantal tienerzwangerschappen. Tienerzwangerschappen in Suriname vormen al jaren een ernstig sociaal en economisch probleem, maar het blijft onduidelijk of de huidige beleidsaanpak, gericht op preventie en ondersteuning, werkelijk duurzame resultaten zal opleveren. Jaarlijks meldt slechts een klein aantal jonge moeders zich bij het ministerie van Arbeid, Werkgelegenheid en Jeugdzaken (AWJ), terwijl de werkelijke omvang van het probleem waarschijnlijk veel groter is.

Pakittow is na zijn avontuur bij PRO een generaal zonder leger, althans, zonder vlag. Volgens hem geeft hij leiding aan duizenden volgelingen. Die zullen zich aansluiten waar hij zich aansluit en doorslaggevend zijn bij verkiezingswinst. Niet zo heel anders dan ‘Groep Djojo’ die beweert een achterban van 40.000 personen te besturen alsof het willoze instrumenten zijn.

De aannemer Baitali voert al enkele maanden een PURP-project uit ter rehabilitatie en verfraaiing van de Waterkant tussen het Waaggebouw en de stenen trap. Bij deze werkzaamheden is de rijweg aan de Waterkant ernstig versmald. Baitali heeft ook borden ‘niet parkeren’ geplaatst. Je zou mogen verwachten dat automobilisten zich aan dit verbod zouden houden.

Onze nationale assemblee heeft de Amerikaanse tactiek ontdekt van achterdeurtjes in wetgeving. Zo heeft onder de kleurloze naam ‘geldelijke voorzieningen’, een mengelmoes aan goed en kwaad, de voorzittershamer met een meerderheid gepasseerd. Wie het aan de coalitie vraagt, krijgt te horen dat allerlei mazen in de wet gedicht zijn waarlangs politici zich konden verrijken.

Bij velen leeft de indruk, dat de wereld op zijn kop staat en dat heeft allemaal te maken met demografische verschuivingen, waar veel landen, gelegen op de verschillende werelddelen, mee te maken hebben. West-Europa en ook de Verenigde Staten van Amerika, hebben te maken met economische vluchtelingen en asielzoekers, die via allerlei sluipwegen deze rijke westerse landen proberen te bereiken. West-Europa heeft te maken met veel asielzoekers die overwegend uit het Midden-Oosten en Afrika afkomstig zijn.

Surinamers zijn inmiddels bekend met het straatbeeld van loeiende sirenes en donkere volgauto’s. Regelmatig gaat het om vijf tot zes voertuigen. Een leek kan van een afstand zien, dat het…

Langer dan negen maanden nadat de mi-nister van Buitenlandse Zaken beweerde dat president Santokhi naar China afreisde om een schuldherschikking ‘te ondertekenen', heeft de ondertekening daarvan volgens de minister van Financiën, pas midden november 2024 plaatsgehad.

In de afgelopen jaren hebben we steeds gemerkt, dat ministeries in Suriname zwaar veranderen van publieke instellingen naar politieke speelvelden van bepaalde politieke figuren. In Suriname is al geruime tijd een verontrustende trend zichtbaar: ministeries functioneren steeds meer als verlengstukken van politieke partijen en bevolkingsgroepen, in plaats van als neutrale beleidsorganen, die de belangen van alle burgers moeten dienen. Deze toestand, waarbij ministeries worden beschouwd als het eigendom van een politieke partij of individu, ondermijnt niet alleen de democratie, maar belemmert ook de nationale ontwikkeling.

'Een ondernemer’ gaat volgens de persrechter vrijuit, net als degenen die mede verdacht werden van de feiten en omstandigheden die aanleiding vormden voor een roemruchte strafzaak. Voor de regelmatig met belastingontduiking, omkoping, fraude en mensenhandel in verband gebrachte Robin Hood achter dat flamboyant gebeuren, was het geen moment van bezinning, berouw of bescheidenheid. Nee, de Haïtiaanse Prins van Oranje was breed lachend in opperbeste stemming op de stoep van het strafkanton alwaar hij de pers te woord stond als een bekendheid die een prijs in ontvangst nam.

Met de regelmaat van de klok komen berichten naar voren over frauduleus handelen. Recent verschenen berichten over dubieuze goudtransacties in Suriname. Of er enig wettig en overtuigend bewijs is, valt nog te bezien. Als (forensisch) accountants laten wij ons niet uit over de juridische aspecten van de bewijsvoering. Het meest recent is het bericht over Surinaamse stromannen (of strovrouwen) die heimelijk eigenaar zouden zijn van olietankers die voor de Islamitische republiek Iran olie zouden transporteren. Ook hiervoor geldt dat er wel sprake is van berichtgeving, maar of er wettig en overtuigend bewijs is, laten wij nu in het midden.

Als het gaat om transparantie en verantwoording binnen een regering, dan kan meteen de vraag gesteld worden ‘wie heeft hier het recht om te spreken?’ In de huidige politieke dialoog klinkt de roep om goed bestuur en transparantie luid, vooral vanuit de oppositie. De Nationale Democratische Partij (NDP) voert daarin het hoogste woord met beschuldigingen aan het adres van de huidige regering.

Een deel van de scholen in het binnenland (Sipaliwini), is pas deze maand geopend, terwijl er nog steeds leerlingen zijn die nog steeds geen onderwijs genieten. De scholen werden eindelijk geopend na maanden van onzekerheid. Het leek een positieve ontwikkeling, een kans om de significante achterstand die de kinderen daar sinds de covid-pandemie hebben opgelopen, in te halen.

Uit Cuba, Haïti, Pakistan en Venezuela, stromen jaarlijks grote groepen personen naar Suriname in de hoop aan armoede en onderdrukking te ontsnappen. Veel van hen zijn bereid hard en eerlijk werk te verrichten voor een dak boven het hoofd, een bordje eten en op den duur de kans om iets op te bouwen. Hier, in het land van herkomst of op een volgende bestemming. Hun hoop en hun reis verschillen niet veel van maé, nana en afo, honderd jaar geleden.

Jenny Simons consolideert binnen de gecompliceerde formele structuur van de NDP haar invloed. De partij heeft eerder machtsstrubbelingen gekend. In de periode van overgang van revo-beweging naar een formele politieke partij, toen intellectuelen zoals Brunings en Playfair nog dachten dat er ruimte was voor theorie en ideologie voorbij puur Boutisme. Tijdens de regeertermijn van Wijdenbosch, toen hij meende met het presidentschap, voorzitter Bouterse niet meer nodig te hebben.

De Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM), ooit een trots symbool van onze nationale luchtvaart, bevindt zich nu op een kruispunt waar de toekomst uiterst onzeker lijkt. Het vertrek van Lars de Brabander, amper vijf maanden na zijn aanstelling als onderdirecteur Commerciële Zaken, is het meest recente hoofdstuk in een reeks van tegenslagen en managementkwesties die het bedrijf al jaren achtervolgen. Dit vertrek, gehuld in mysterie en zonder toelichting van de directie, zet de schijnwerpers op de diepgewortelde problemen binnen de organisatie. De redenen achter het vertrek van De Brabander blijven onduidelijk, maar bronnen wijzen op afspraken die door de SLM niet zouden zijn nagekomen.

Op de hoek van de Anton Dragtenweg en Kasoedjieweg nabij de bushalte, wordt de berg vuilnis steeds groter. Een rek voor het plaatsen petflessen wordt misbruikt voor het storten  van huisvuil, hetgeen zorgt voor stank en ongedierte.

De verloedering en teloorgang van de Toren van Financiën neemt geen keer. Het stilstaand uurwerk, de volledig verdwenen koperen beplating en nu het verdwijnen van zelfs de beplating van de bekroning op de koepel, vormen een trieste metafoor van onderwaardering voor ons cultureel en bestuurlijk erfgoed.

In Suriname zijn de negatieve gevolgen van de politieke inmenging in parastatale bedrijven een alom bekend probleem, dat aanhoudend tot inefficiëntie en stagnatie leidt. Met elke nieuwe regering, vindt er een wisseling van de wacht plaats: nieuwe, politiek aangestuurde benoemingen worden gedaan in de top van staatsbedrijven, wat het begin markeert van een nieuwe, maar vaak inefficiënte koers.

Als je 44 jaar lang alleenheerser bent geweest over eerst de groene en later de paarse horde, en door omstandigheden allen bekend, niet langer op je troon kan plaatsnemen, is het niet verwonderlijk dat de horigen, die jaren achtereen het dichtst bij het vuur hebben gezeten, zeker van mening zijn in aanmerking te moeten komen plaats te nemen op de troon.

De recente ontwikkelingen in Suriname zijn zowel divers als uitlopend, en geven een verontrustend beeld van het huidige bestuur en de staat van het land. Terwijl sommige positieve signalen, zoals de verbetering van de kredietwaardigheid door Moody's en de presentatie van de FID op 1 oktober, door de autoriteiten worden gepresenteerd als successen, blijven de fundamentele sociale problemen onopgelost.

Het protest en de stakingen van medewerkers van het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS), hebben de aandacht gevestigd op het ontstaan van een zorgwekkend patroon, namelijk dat cruciale zorg- en onderwijsprofessionals herhaaldelijk in opstand moeten komen, voordat de overheid hun belangen serieus in overweging neemt.

Het besluit van Suriname om geen nieuwe leningen te verbinden aan toekomstige olie-inkomsten, is naar onze mening op het eerste gezicht zeer verstandig. Wij denken dat dit besluit van de minister van Financiën, Stanley Raghoebarsing, gebaseerd is op het vermijden van voorverkoop of leningen om de toekomstige inkomsten niet te belasten en het getuigt van terughoudendheid.  Aan de andere kant kan deze strategie risico's met zich meebrengen in een volatiele olie-industrie en een onvoorspelbare wereldeconomie.

De Stuurgroep State-Owned Enterprises heeft over 163 entiteiten een advies uitgebracht. Het eerste dat opvalt, is hoe weinig het volk door de jaren heen door verschillende regeringen geïnformeerd is over waar de staat allemaal betrokken bij is. Terwijl het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) en de BBC omstandig rapporteren over de verdenkingen van witwassen tegen Kaloti, is de Surinaamse staat actief belanghebbend bij Suriname Kaloti Mint House.