Als je 44 jaar lang alleenheerser bent geweest over eerst de groene en later de paarse horde, en door omstandigheden allen bekend, niet langer op je troon kan plaatsnemen, is het niet verwonderlijk dat de horigen, die jaren achtereen het dichtst bij het vuur hebben gezeten, zeker van mening zijn in aanmerking te moeten komen plaats te nemen op de troon.

De recente ontwikkelingen in Suriname zijn zowel divers als uitlopend, en geven een verontrustend beeld van het huidige bestuur en de staat van het land. Terwijl sommige positieve signalen, zoals de verbetering van de kredietwaardigheid door Moody's en de presentatie van de FID op 1 oktober, door de autoriteiten worden gepresenteerd als successen, blijven de fundamentele sociale problemen onopgelost.

Het protest en de stakingen van medewerkers van het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS), hebben de aandacht gevestigd op het ontstaan van een zorgwekkend patroon, namelijk dat cruciale zorg- en onderwijsprofessionals herhaaldelijk in opstand moeten komen, voordat de overheid hun belangen serieus in overweging neemt.

Het besluit van Suriname om geen nieuwe leningen te verbinden aan toekomstige olie-inkomsten, is naar onze mening op het eerste gezicht zeer verstandig. Wij denken dat dit besluit van de minister van Financiën, Stanley Raghoebarsing, gebaseerd is op het vermijden van voorverkoop of leningen om de toekomstige inkomsten niet te belasten en het getuigt van terughoudendheid.  Aan de andere kant kan deze strategie risico's met zich meebrengen in een volatiele olie-industrie en een onvoorspelbare wereldeconomie.

De Stuurgroep State-Owned Enterprises heeft over 163 entiteiten een advies uitgebracht. Het eerste dat opvalt, is hoe weinig het volk door de jaren heen door verschillende regeringen geïnformeerd is over waar de staat allemaal betrokken bij is. Terwijl het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) en de BBC omstandig rapporteren over de verdenkingen van witwassen tegen Kaloti, is de Surinaamse staat actief belanghebbend bij Suriname Kaloti Mint House.

Na alle feestgejubel van een principeakkoord eerder dit jaar tussen de EBS- werknemers en de directie heerst er weer ontevredenheid. De bond meent dat afspraken niet nagekomen zijn en de directie wil de terugkeer van de uitlandige Leo Brunswijk afwachten, alvorens inhoudelijk op het een en ander in te gaan. De vrede die door moeder Brunswijk geïnspireerd werd, lijkt ten einde te komen.

De president van de Republiek Suriname heeft via Facebook zijn verantwoordelijkheid genomen en de samenleving geïnformeerd over spanningen binnen de coalitie en wat hij noemt ‘wrijving’ tussen de ABOP en de PL. De oorsprong is volgens hem een CLAD-onderzoek rond BiZa. Volgens hem zou Bronto Somohardjo op eigen verzoek ontslagen zijn en is er discussie ontstaan over wie diens opvolger zou moeten voordragen.

In aanloop naar de algemene verkiezingen van 2025, wordt de steeds dieper wordende kloof tussen de politieke partijen ABOP en PL steeds duidelijker en is een verontrustende ontwikkeling voor hun achterban en een deel van de samenleving. Waar samenwerking oorspronkelijk de strategie was om politieke invloed te versterken, heeft de interne verdeeldheid geleid tot een openlijke strijd die het partijbelang overstijgt en eerder de persoonlijke agenda’s van partijleiders etaleert.

Met minder dan zes maanden te gaan, tot de algemene vrije en geheime verkiezingen van 25 mei 2025 in Suriname, schijnen fundamentele voorbereidingen verre van voltooid te zijn. De tijd dringt, en hoewel alles in kannen en kruiken zou moeten zijn om soepele verkiezingen te kunnen garanderen, kampt ons land nog steeds met diverse technische en organisatorische problemen. Het uitblijven van zeer essentiële stappen roept kritische vragen op over de mate van voorbereiding en de verantwoordelijkheid van de betrokken instanties.

Ten tijde van het bezoek aan Santo Boma door Ronnie Brunswijk, waarbij hij veroordeelde medeplegers van de 8 Decembermoorden bezocht, was hij in functie als waarnemend president van de republiek Suriname. Op het moment van het bezoek, was de hoofddader en veroordeelde actief voortvluchtig en actief schuldig aan de misdrijven van obstructie en ontvluchting van Justitie.

De Nationale Assemblee (DNA) is in veel opzichten een onvoltooid instituut. Van de huisvesting tot de nieuwbouw en van de bevoegdheden tot de plaats binnen ons staatsbestel, is er sprake van groeipijnen. Omdat de formele leiding in handen is van een ABOP-functionaris en de laatste tijd er steeds meer sprake lijkt van een regering binnen een regering, krijgen de VHP-president en VHP-ministers steeds moeizamer de wetgevingsagenda op gang die wel internationaal toegezegd is door de staat Suriname.

Het is duidelijk dat de kritiek op SWM niet enkel gaat om technische tekortkomingen, maar ook om fundamentele kwesties als rechtvaardigheid en transparantie in de dienstverlening. De voortdurende klachten uit verschillende wijken - variërend van lage waterdruk tot ondrinkbaar, sterk naar chloor ruikend water - suggereren een structureel probleem dat voorbijgaat aan incidentele storingen.

De meer dan honderd leningen uit het tijdperk van ex-governor en gewezen minister Gillmore Hoefdraad, waren controversieel en die zijn wij van Keerpunt, niet vergeten. In de periode 2010-2020 is er grofweg gestolen, geroofd, en de partij achter die paarse regering denkt dat zij wederom weer huis kan houden na 25 mei 2025. Wij hebben daarover breedvoerig publicaties en rechtspraak ter beschikking, die ons standpunt staven. Eveneens is dit ook weer duidelijk geweest in de periode van de regeringsoverdracht in 2020, toen hard-drives ‘moeilijk vindbaar’ waren op het ministerie van Financiën.

Bijna vijf jaar voor vijf verdachten verliepen verschillend en vertonen een divers pad aan keuzes, waar het de strafzaken rondom Financiën en de Centrale Bank van Suriname 2019-2020 betreft. De machtige kosmopoliet en officieuze tweede man van het land, Hoefdraad, koos het hazenpad, maar bleef jarenlang via zijn advocaat, vocaal over zijn onschuld.

Het onderhoud van historische monumenten kost handen vol geld en eist een voortdurende zorg. De kleinste reparaties moeten gelijk verricht worden. Slechts weinigen beseffen dit en daarom valt het verval binnen ons cultuureel erfgoed  steeds nadrukkelijker op. De overheid is de grootste boosdoener want die onderhoudt haar monumentale panden zeer slecht.

De afgelopen week maakte de politie een aanvang met het wegslepen van totaal verkeerd geparkeerde voertuigen aan de Mr. Dr. J.C. de Mirandastraat. Asocialeautobestuurders vaak genoeg in dienst van de overheid, parkeren dagelijks hun auto’s op de meest absurde plaatsen en belemmeren de doorgang van het verkeer.

In aanloop naar de verkiezingen van mei 2025 lijken politieke leiders plotseling oor en oog te hebben voor de binnenlandbewoners, in dezen de inheemse- en de Marron-gemeenschap van ons land. Maar zodra de stembussen gesloten zijn, verdwijnt deze aandacht vaak even snel als ze gekomen is. Dit is reeds jaren zo en daarom is, nog geen verandering gekomen.

De recente golf van geweld in Suriname, waarbij criminelen een helikopter en politieagenten hebben beschoten in Grankreek en ook goudzoekersdorpen worden aangevallen, heeft velen erg verontrust. In Paramaribo is de situatie niet veel beter; bewoners voelen zich steeds onveiliger.

Internationaal kredietbeoordelingsbureau Moody’s heeft onlangs de inschatting van Suriname als geldlener omhoog bijgesteld, van ‘stabiel’ naar ‘positief’. Olie exploitatie en de investeringen in het GranMorgu project, vormen daar aanleiding toe, ondersteund door de reeks aan fiscale maatregelen die de regering voorafgaand hieraan heeft genomen. Afbouw van subsidies en introductie van BTW,

De klachten worden steeds talrijker en intensiever over de slechte levering van goed drinkwater door de Surinaamsche Waterleiding Maatschappij, SWM, aan haar clienten.  Bij onze redactie komen de klachten vrijwel dagelijks binnen dat de SWM in grote delen van Paramaribo en Wanica zeer slecht of helemaal geen water via haar buizen en leidingsystemen levert.

Het is inmiddels geen geheim dat er futubois in de NDP zijn die al een tijd sensatie creëren en de samenleving vergiftigen met racistische uitspraken zoals “geen Hindostaan meer als president” en die futubois zijn allen prominente NDPers. In hun versie van de uitspraak, komt de scheldnaam voor ‘Hindostaan’ voor. De leiding van de NDP weigert ondanks herhaaldelijke oproepen om afstand te nemen van die uitspraken en van de prominenten. De huidige voorzitter Simons doet alsof haar neus bloedt, mede omdat zij kennelijk daar baat bij heeft,

De NDP is groot voorstander van gratie voor Desi Bouterse. De ABOP-voorzitter heeft in 2012 rond de aanname van de Amnestiewet al verklaard altijd voorstander te zijn van amnestie voor iedereen. De PL heeft in 2012 meegewerkt aan amnestie, zodat gratie geen taboe zou zijn. De twee instrumenten hebben hetzelfde effect: vrijheid voor daders van gruweldaden. De NPS flirt vrij openlijk met de NDP als het om samenwerking, pre-electoraal of na de verkiezingen, gaat.

Op 12 februari 1998 is het Prijsaanduidingsbesluit tot stand gekomen. De wetgever heeft toen bij dat besluit het verbod opgelegd om prijzen van goederen en diensten in een andere geldsoort dan de Surinaamse gulden (thans SRD) aan te duiden. Mijn inziens werd hiermee beoogd om o.a. de eigen munt te versterken en de vraag naar vreemde valuta te beperken. Immers, door de jaren heen hebben niet alle handelaren en dienstverleners zich uit zichzelf gehouden aan de wet, met alle gevolgen van dien.

De staat Suriname houdt al heel lang veel staatsbedrijven ofwel parastatale bedrijven, die weinig of niets presteren en doorgaans niets bijdragen aan de staatskas. Meestal moet er in de vorm van staatssubsidie geld bij. Ook al heel lang roepen velen dat deze staatsbedrijven nodig gesaneerd moeten worden.

Spannende Amerikaanse verkiezingen in november 2024 leveren lessen op voor onze eigen aanstaande verkiezingen in mei 2025. Veroordelingen zijn geen diskwalificatie. Voor wie had gedacht dat de strafrechtelijke veroordelingen Trump bij de zwevende kiezers onaantrekkelijk zouden maken, hebben de swing states een luid en duidelijk antwoord gegeven.

Suriname is vooruitgegaan in rechtsstatelijkheid in een jaar waarbij de rest van de wereld achteruit ging. Het World Justice Project, mogelijk gemaakt door de Wereldbank en andere donoren, doet onderzoek naar de stand van gerechtigheid in landen over de hele wereld.

Ondanks de publieke belofte van de president begin dit jaar dat geen centimeter grond gegeven wordt aan mennonieten, zijn de opvallende kolonisten weer nadrukkelijk aanwezig in het Surinaamse straatbeeld. Vergezeld van hun gebruikelijke chaperones akkeren zij voort. Alles wat nodig is voor grootlandbouw en voor kaalkap, wordt in stelling gebracht. Laten wij niet vergeten dat sinds die zwaarwichtige belofte, al gebleken is dat voor tientallen duizenden hectare reeds bereidsverklaringen getekend waren.

Zijn we nu onopgevoede mensen of zodanig ongeïntresseerd geraakt, dat het ons niets meer uitmaakt, dat ons cultuureel erfgoed in de vorm van historische monumenten langzaam maar zeker teloor gaat? We kunnen vrijwel ononderbroken beelden blijven afdrukken van ons cultureel erfgoed dat gewoon door verwaarlozing kapot gaat. Machthebbers en particuliere bezitters hebben totaal niet in de gaten hoeveel er verloren gaat.

Novembermaand, Srefidensimaand.  Op 25 november herdenken we de zoveelste jaardag van Suriname als onafhankelijke republiek. Tijd om weer stil te staan bij onze nationale conditie.  In een Whatsappgroep werd gereageerd op een groepsfoto van vijftien jonge mensen, vier mannen en elf vrouwen, volgens het onderschrift rechters in opleiding.  Iemand schreef spottend: “Mooie bromki dyari”, omdat de meeste mensen leken op Hindostanen. Er was maar één vrouw die leek op een Afro-Surinamer. 

De derde week van oktober drukte ons weer ruw met de neus op de feiten voor wat betreft het absurd fenomeen van nederzettingen vol vreemdelingen, midden in de traditionele leefgebieden van inheemsen, waar belasting, noch leerplicht, enige betekenis hebben.

Op de wijze waarop NDP’ers Staatsolie in de verworvenheden kolom van Bouterse proberen bij te schrijven en VHP’ers offshore in de verworvenheden kolom van Santokhi, zou je zweren dat Surinamers schuldvrij, met lage inflatie, in een veilig land, zorgeloos rondliepen en zorg van wereldniveau konden genieten. Er wordt agressief getrokken aan ‘Grani’ voor bestuur, wat geen vruchten afgeleverd heeft om trots op te zijn. De dekoloog schetste in uitzonderlijk gevatte bewoordingen, dat de toevallige oprichting van Staatsolie eind jaren ‘80 geen meesterzet is geweest van militairen die niet over mijnbouwkundige kennis beschikken.

Suriname is op weg naar grote industriële ontwikkelingen, die na 2028 een versnelde vaart zullen nemen en wel in de zogeheten oil and gas sector. De multinationale onderneming Total Energies en het Amerikaanse Apache zullen miljarden investeren in de aardoliesector en wel offshore. Suriname zal na 2028 in staat zijn, honderdduizenden barrels aardolie uit zijn oliebronnen voor de kust op te pompen en zal daaraan ook miljarden dollars verdienen. Als  er geen vertragingen in het werk van Total en Apache optreden, zal er een enorme arbeidsgelegenheid worden geschapen.

De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) blijft een duidelijk standpunt innemen ten aanzien van het belang van een vervolgprogramma met het IMF, met de nadruk op economisch herstel, goed bestuur en het versterken van de financiële sector. Dit vooruitzicht op duurzame groei in combinatie met streng fiscaal beleid is cruciaal voor de langetermijnstabiliteit van de Surinaamse economie, vooral nu de olie-inkomsten pas in 2028 zullen beginnen.

Het verkiezingsseizoen is in volle gang. De volle kalender aan partijbijeenkomsten loopt parallel aan de politieke ontwikkelingen in het land. En politici die in de jaren hiervoor nog door hun herders in de stal gehouden werden, gaan als beesten tekeer op podia. De ene kiest voor een utopia, waar iedere volwassen Surinamer de ander met een legaal vuurwapen overhoop mag knallen.

De evaluatie van de Wet Arbeidsbescherming Gezin biedt een belangrijke kans om enkele kritische problemen aan te pakken die tot nu toe het vertrouwen in deze wet hebben ondermijnd. Hoewel de wet ongetwijfeld is ingevoerd met de juiste intenties om ouderschapsverlof te waarborgen, lijkt het duidelijk dat de uitvoering, met name wat betreft het Fonds Voorzieningen Ouderschapsverlof (FVO), een bron van zorg is voor het bedrijfsleven.

President Chandrikapersad Santokhi heeft in 2020 tijdens een persconferentie over de olievondsten in Suriname veel nadruk gelegd op duurzame ontwikkeling en de noodzaak van sterke instituten. Hoewel deze woorden op het eerste gezicht veelbelovend klinken, blijven er toch enkele kritische vragen onbeantwoord.

De recente uitspraken van de minister van Onderwijs over de dramatische daling van inschrijvingen op pedagogische instellingen zijn verontrustend en wijzen op een diepgeworteld probleem binnen het Surinaamse onderwijssysteem. Het feit dat slechts 25 leerlingen zich hebben ingeschreven op het Surinaams Pedagogisch Instituut (SPI) en het feit dat er minder dan twintig inschrijvingen zijn op het Christelijk Pedagogisch Instituut (CPI) illustreert niet alleen de afnemende interesse in het lerarenberoep, maar ook de alarmerende toestand van het onderwijs in het land.

In mei van dit jaar zei president Santokhi nog dat economisten minder verstand van economie hebben en dat hij bereid was ze les daarover te geven. De wisselkoersen waren gemiddeld 10-20% lager dan ze nu zijn. Anders gezegd: de wisselkoersen zijn in een halfjaar tijd weer gestegen met datzelfde percentage. Niet voor de eerste keer heeft Santokhi te vroeg gejuicht, te luid gejuicht en ongepast gejuicht.

TotalEnergies heeft aangekondigd dat het in Suriname duizenden nieuwe banen zal creëren, waaronder 2.000 directe posities, met een aanzienlijke investering van tussen de 1 en 1,5 miljard dollar in het Gran Morgu-project. Dit project, dat zich richt op de productie van 750 miljoen vaten ruwe olie uit Blok 58, kreeg op 1 oktober de definitieve investeringsbeslissing van 10,5 miljard dollar goedgekeurd, met de verwachting dat de productie in 2028 zal beginnen.

De constitutionele traditie in de Verenigde Staten van Amerika is dat het kabinet, ook bij herverkiezing van een zittende president, voltallige brieven van ontslag aanbiedt aan het einde van de regeertermijn. Suriname kent geen rechtstreekse presidentiële verkiezingen.

Nog enkele maanden en de Surinaamse kiezer krijgt na vijf jaar weer de gelegenheid zijn of haar stem te laten horen via de stembus. Ja lezers, we krijgen wederom algemene, vrije en geheime verkiezingen voor volksvertegenwoordigende lichamen.

Wij moesten twee keer knipperen en pagina’s verfrissen bij het lezen dat ‘de president’ in Coronie een bakkerij van Meriba opende. Dat zal toch echt een verdwaald bericht van tijdens de vorige regering moeten zijn geweest? De veroordeelde zoon van de veroordeelde en voortvluchtige Bouterse

De president heeft luidop vastgesteld, wat IMF en zijn minister van Financiën en Planning al een tijdje aangeven: het sociaal programma van de regering is vervuild. Er is een vermoeden van fraude. Een vermoeden van handelingen die zich volgens de tijdlijn geschetst door de president tijdens zijn eigen regeertermijn moeten hebben voltrokken.

Sedert het midden van het jaar lijken wekelijks wegbarricades gebruikt te worden als een vorm van protest. Van vakbonden tot verontruste bewoners van achtergestelde wijken en gemeenschappen grijpen naar het protestmiddel. De mediaberichten van de veiligheidsdiensten onderkennen het en waarschuwen streng tegen de inzet hiervan.

De stap van miljonair naar miljardair wordt vaker gemaakt wanneer staatsbedrijven geprivatiseerd worden. Van Roman Abramovich tot Carlos Slim Helu hebben het van de zakelijke middenklasse naar miljardairs geschopt, door hun ogen, oren en bankboekje open te houden wanneer de bevriende overheid ondernemingen van de hand deed.

"Bij ongewijzigd beleid zullen straatroof, huisovervallen en andere vormen van high impact crime alleen maar toenemen." Aldus brengt een deskundige qua veiligheidsbeleid onder de aandacht van de redactie. “Criminelen spelen in op het onvermogen van de politie om adequaat in te spelen op de huidige veiligheidscrisis.

De regeringsraadvergadering heeft de Surinaamse Vereniging van Journalisten midden oktober ontvangen voor een presentatie. De formele aanleiding zou zijn dat de president in zijn jaarrede vrijheid van meningsuiting, rechten van journalisten en het informeren van de gemeenschap als onderwerp aandacht had gegeven. De werkelijke aanleiding is natuurlijk dat, nadat Jason Pinas mishandeld en met granaten bedreigd is, nadat de president door de rechtbank Den Haag over het boek Corruptie in Suriname teruggefloten is en nadat Nurmohamed door het Openbaar Ministerie

Bij aftreden van minister Bronto Somohardjo is de CLAD door alle betrokken partijen als politiek theater attribuut misbruikt. Somohardjo zelf opende de deur door een onderzoek te willen verwelkomen en de naam van het instituut in de mond te nemen. De ABOP misbruikte het instituut door een dergelijk onderzoek als drukmiddel in te zetten.