Charlesburg: Krepi of Crépy?

Ingezonden
door Carlo Jadnanansing

In mijn afscheidswoord ter gelegenheid van het heengaan van mijn goede vriend Albert Ramnewash, had ik aangehaald dat laatst-genoemde er trots op was te vertellen dat hij een “Crippi boi” was. Een oplettende lezer maakte mij er attent op dat de correcte schrijfwijze in het Sranan “Krepi” zou moeten zijn. De vraag die toen bij mij opkwam was of er hier inderdaad sprake was van een Sranan Tongo woord voor de aanduiding in de volksmond van het gebied bekend als Charlesburg, dus zowel Nieuwe als Oude Charlesburg en waarschijnlijk ook de zijstraten van deze wegen. Ik pakte mijn Sranan woordenboek, maar vond niet het woord krepi, maar wel krepiston hetgeen een soort keisteen betekent. Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat de naam iets met de bodem-gesteldheid ter plekke te maken heeft. Dit lijkt echter niet waarschijnlijk, omdat Charlesburg geologisch tot de jonge kustvlakte behoort en de geologische omstandigheden van dien aard zijn dat daar geen leisteen en nog minder keisteen afzettingen hebben plaatsgevonden. Ik kreeg een tip van één van mijn lezers om Fred. Oudschans Dentz “Herkomst en de betekenis van Surinaamsche plantagenamen” te raadplegen. Op 152 van zijn boek geeft deze schrijver de meest waarschijnlijke oplossing voor de herkomst van de naam.
Ik citeer: “Krippi. Even buiten Paramaribo ligt op den hoek van de Kwattaweg en den weg naar den grond Charlesburg een politiepost in den volksmond als Krippi bekend. Niemand kon ons dat vreemde woord verklaren, totdat ik in de archieven vond, dat daar voorheen een fraaie buitenplaats, Charlesburg geheeten, had gelegen, toebehoorende aan Charles François Isaac de Crépy, zoon van Jacques de Crépy, geboren volgens het kerkregister te L’Isle in Flandrie en met attestatie van de Hervormde Gemeente van ’t Sas van Gent op 4 Juni 1722 in Suriname ingeschreven. Hij was met Sarah Francina Hertzbergen gehuwd. Charles François Isaac, naar wien de buitenplaats werd genoemd, werd in 1728 te Paramaribo geboren en overleed in 1775. Hij was met Maria de la Brune gehuwd, die in 1772 op het buitengoed een hypotheek van f 15.000,— nam. Jacques de Crépy was eigenaar van plantage Vreeland.”
Uit dit citaat kan de conclusie getrokken worden dat zowel de naam Charlesburg als Krippi (schrijfwijze Oudschans Dentz) afgeleid is van Charles François Isaac de Crépy. De moeilijkheid is echter welke schrijfwijze de juiste is: Krippi (schrijfwijze Oudschans Dentz), Crépy, de naam van de eerste plantageeigenaar, of Krepi, de correcte schrijfwijze als we ervan uitgaan dat de Sranan Tongo schrijfwijze de voorkeur verdient.
Ik heb hierover overleg gepleegd met “oom” (Dr.) Hein Eersel, die mij het advies gaf eerst na te gaan of er van overheidswege bijvoorbeeld bij de Dienst der Domeinen een bepaalde schrijfwijze voor het woord was aangegeven en indien dit niet het geval zou zijn, te kiezen voor de correcte schrijfwijze in het Sranan, namelijk Krepi. Een oppervlakkig onderzoek leerde mij dat er geen officiële documenten bestaan, die aangeven hoe de schrijfwijze van de in de volksmond gebruikte benamingen van plantages zou moeten zijn. In navolging van Oudschans Dentz, die ook niet kiest voor de naam van de oorspronkelijke eigenaar, maar het woord schrijft in een tijd dat het Sranan nog niet gestandaardiseerd was, is mijn voorstel te kiezen voor Krepi, omdat zulks de correcte schrijfwijze in de Sranan spelling is en ook aansluit bij de uitspraak in de volksmond. Aangezien het hier om een eigennaam gaat, moet het woord Krepi met een hoofdletter worden geschreven.

More
articles