Het recentste bulletin van de Suriname Economic Oversight Board (SEOB), gepubliceerd in februari 2024, biedt een diepgaande analyse van de voortgang van het IMF-programma en de belangrijkste economische ontwikkelingen in Suriname. Als onafhankelijke instantie heeft de SEOB de verantwoordelijkheid om de regering te adviseren bij de implementatie van het IMF-programma en het economisch herstelplan en deze te monitoren.

Belangrijkste ontwikkelingen

Wisselkoersen en inflatie: In februari 2024 zijn de wisselkoersen voor vreemde valuta verder gedaald. Hoewel de jaar-op-jaar inflatie ook is afgenomen, blijft deze hoog volgens internationale normen. De gemiddelde inflatie in januari 2024 bedroeg 29 procent, terwijl het 12-maandsgemiddelde op 49 procent lag.

Overheidstekorten: Gedurende de tweede helft van 2023 registreerde de overheid voornamelijk tekorten, voornamelijk door stijgende uitgaven aan subsidies en bijdragen als onderdeel van het sociaal programma.

Monetaire maatregelen: De gemiddelde rentes bij de banken zijn gestegen, en de totale basisgeldhoeveelheid (M0) werd beïnvloed door stijgende overheidsuitgaven.

Staatsschuld: De schuldquote daalde naar 138,6 procent van het BBP in december 2023, voornamelijk door de daling van de wisselkoersen. De herstructurering van schulden, inclusief die met China, is in een vergevorderd stadium.

Analyse van staatsschuld

Hoewel de schuldquote eind 2023 is afgenomen, blijft deze hoog. De prioriteit ligt bij het aflossen van buitenlandse schulden, terwijl de binnenlandse schuld verder daalde.

Het Staatsschulden Plan 2023 streeft ernaar om de totale staatsschuld tegen 2035 terug te brengen naar 60 procent van het BBP.

Aanbevelingen

1. Gezonde overheidsfinanciën: De SEOB benadrukt de noodzaak voor gezonde overheidsfinanciën, vooral gezien de verslechtering op de lopende en totale rekeningen van de overheid door stijgende uitgaven aan het sociaal programma. Hoewel subsidies aan nutsbedrijven moeten worden afgebouwd, moet de overheid tegelijkertijd subsidies aan individuen tijdig aanpassen om de hogere kosten van levensonderhoud te compenseren.
2. Belastingen en douane: De overheid loopt nog steeds aanzienlijke inkomsten mis uit belastingen, invoerrechten en BTW. Het versterken van instituten zoals de belastingdienst en de douane is van groot belang om dit aan te pakken.
3. Publieke sector hervormingen: Hervormingen binnen de publieke sector, inclusief het aanpakken van het probleem van ‘spookambtenaren’, zijn nodig. Loonsverhogingen moeten zorgvuldig worden overwogen om verdere druk op de overheidsfinanciën te voorkomen.
4. Inflatie en economische groei: De SEOB verwacht een verdere afname van de inflatie in 2024, maar waarschuwt voor de druk op lokale prijzen door aanpassingen in nutsvoorzieningstarieven. Het stimuleren van productiesectoren is essentieel voor economische groei.
5. Monetaire maatregelen: Er moet aandacht zijn voor het faciliteren van kredietverlening aan het MKB, vooral in de import-vervangende of exportsector. Afstemming van monetair en fiscaal beleid is cruciaal.
6. IMF-2 programma: De SEOB pleit voor een IMF-2 programma ter versterking van instituten en duurzaam beheer van de financiën door de overheid.
7. AML/CFT acties: Een serieuze aanpak van anti-witwas- en anti-terrorismefinanciering (AML/CFT) is nodig om het juiste investeringsklimaat te creëren en de integriteit van het financiële systeem te waarborgen.

De SEOB benadrukt dat deze maatregelen en aanbevelingen essentieel zijn om een duurzame economische groei en stabiliteit in Suriname te bevorderen.