In een bewonderenswaardig initiatief biedt de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), deze week het podium aan politieke partijen om het inhoudelijk debat aan te gaan. Het officieuze startschot van diverse verkiezingscampagnes vlak voor de start van het laatste zittingsjaar voorafgaand aan het verkiezings seizoen. Keerpunt houdt echter rekening met de mogelijkheid van een volgende regeer coalitie tussen de VHP, de NDP en de ABOP.

Het politiek boegbeeld van de NDP is in 2021 veroordeeld voor meervoudige moord, maar ontving onlangs net als vele anderen honderden duizenden SRD’s, toen de compensatie van regeerders en voormalige regeerders, verhoogd werd. Zijn status als veroordeelde voor het zwaarst mogelijk delict in ons Wetboek van Strafrecht, was voor de zittende regering, die bitter weinig gedaan heeft om de veroordeelde op enige wijze ongerief te berokkenen, geen enkele reden hem niet verder te verrijken ten nadele van de belastingbetaler, die de koopkracht naar een dieptepunt heeft zien dalen, mede ten gevolge van diens wanbeleid.

Verdenking noch veroordeling hebben de regeringsleiders ervan weerhouden om urenlang te overleggen met de veroordeelde. Niet op het presidentieel kabinet of in enig regeringsgebouw, niet bij het Hof van Justitie, maar steeds op plaatsen naar keuze en comfort van de veroordeelde.

Terwijl het NDP-kopstuk, in daden waarnaar onderzoek loopt van andere NDP-kopstukken, een materiële getuige is en in andere strafrechtelijke onderzoeken, zoals het verdwijnen van wapens, een persoon van interesse is, heeft ook het Openbaar Ministerie afstand gehouden van zijn persoon en is het instituut afgeweken van gebruikelijk protocol, waar het verhoor en onderzoek betreft. Het heeft er alle schijn van dat hij is ontzien op momenten dat zijn gezag en bevoegdheden, ten tijde van misdrijven, hem in de lijn van besluitvorming, de lijn van bewijsvoering en de lijn van informatie plaatsen.

Dit wordt niet aangedragen ter kritiek van de uitvoerende macht, de rechterlijke macht of van de politici zelf. Het wordt onderstreept om de feiten die een inschatting van het toekomstig politiek verloop, te midden van vuilsmijterij, niet uit de weg te gaan.

Het ABOP-kopstuk heeft zich niet onwelwillend uitgesproken over amnestie, gratie, strafvermindering en dergelijke. Integendeel, hij heeft als toenmalig assembleelid, gestemd voor de aanname van de Amnestiewet 2012, waar zowel de kantonrechter als het Constitutioneel Hof, genadeloos mee afgerekend hebben en heeft meermaals publiekelijk geuit, achter die stem te staan. Hij loopt immers ook vrij rond bij gratie van amnestie die aan hem verleend is voor misdaden in de periode van het gewapend binnenlands conflict. Het ministerie van Justitie en het justitieel apparaat vallen primair onder de politieke verantwoordelijkheid van de ABOP en er is zichtbaar bewijs dat politieke overwegingen een rol hebben gespeeld voor aanwending van personeelsbeleid, onderzoeksbeleid en vervolgingsbeleid en dat de sfeer van politieke afrekeningen en politieke uitzonderingen hangt rond de visie die de ABOP heeft op justitie als geheel.

De tegenstellingen in beleid tussen de drie partijen, is minder groot gebleken dan men zou vermoeden. Met bijzonder weinig van het gebrek aan good governance principes onder de NDP-regering, is effectief door deze regering afgerekend.

En hoewel de drie favoriete zinsneden van de leider van de VHP lijken te luiden: “Vorige regering”, “al opdracht gegeven” en “hebben gesproken / gaan praten”, heeft het schip van staat zich tijdens zijn termijn niet gekeerd naar een horizon, die zoveel verschilt van de paarse zonsondergang medio 2020.

De economische crisis is nog steeds te wijten aan internationale economische crisis, ondanks het feit dat andere ontwikkelende landen wel economische groei kennen. De redding moet nog steeds komen van de mijn-bouw en de mijnbouw alleen. De directe kring rondom de regeringsfunctionarissen belandt nog steeds massaal in overheidsdienst en hun competenties zijn nog steeds voor het eerst ontdekt toen hun politieke partij aan de macht kwam.

Hoe groter het theater aan tegenstellingen tussen de drie partijen, hoe groter de kans op tweederdemeerderheid. En hoe meer baat er is om het ‘slim’ aan te kleden aan nie-mand anders te denken. Het verdient over-weging dat onder de alternatieven van een minder formaat, samenwerking, geen zaligmakende oplossing is. Ten eerste bevinden zich onder de partijen die ooit meer dan vijftien-honderd stemmen haalden bij een verkiezing, er maar drie partijen die nooit met de NDP samengewerkt hebben: DA’91, A20 en PRO. Ten tweede hebben slechts DA’91 en PRO zich niet alleen uitgesproken tegen iedere vorm van samenwerking met de huidige leider van de NDP, maar glashard en in onomwon-den woorden de tenuitvoerlegging van zijn straf geëist. Een politiek statement, dat de zittende president sinds zijn aantreden, nog nooit heeft gemaakt.

Zelfs het bastion van conservatisme en voorheen, traditionele, misschien wel verouderde normen en waarden, de NPS, kan geen volmondig nee uitspreken in de richting van de berm of vindt het daar te vroeg voor.

Misschien vindt u het helemaal niet tijd voor iets nieuws en is stabiliteit, ook van wat wij nu hebben, voor u een prima compromis. Misschien zijn ouderdom en een smet op de nationale geschiedenis, voldoende bestraffing voor de vervagende kopstukken van eergisteren.

Maar voor hen, die herstel van leefbare normen en waarden, de ochtend-glorie van de moed voor werkelijke verbetering of een stevige hand, vasthoudend aan ge-lijkheid in gerechtigheid de basis vinden voor leiderschap, vooral op een nationaal niveau, is het van belang waakzaam te blijven bij het woekerend pad naar de stembus. Want daden en feiten, zullen een beter kompas blijken, dan woorden van beloften en belediging, van hen die achteraf op een en hetzelfde balkon de winst beklinken, verdelen en lachen om de noden van het volk.

A.A.