Desi Bouterse, de huidige president van dit land, heeft kort na de kerstdagen een persconferentie gehouden waarin hij een aantal mutaties bekend maakte binnen parastatale bedrijven. We zijn vanaf 25 februari 1980 niet anders gewend van deze man. Wanneer het niet naar zijn zin gaat, wordt de schuld gelijk bij derden gezocht en moeten de personen in kwestie het veld ruimen. Er wordt dan niet naar de moeilijke omstandigheden gekeken waarin men moet werken en vaak ook nog met enorm geldgebrek, maar men moet gelijk weg om tijd te winnen in de hoop dat het dan beter zal gaan. Het is echter nooit beter gegaan, want de werkomstandigheden werden er niet beter op en de corruptie nam reeds toen de overhand. Cyrill Daal van de Moederbond, zei aan het eind van 1982 kort voor de Decembermoorden : dem man disi e kenki minister leki ondro bruku. Vaak werd de mutatie gepleegd op zeer onredelijke gronden, maar er was gewoon geen andere manier om de aandacht wederom voor enige tijd van de toentertijd bestaande problemen af te wenden. Ook nu worden mensen zonder steekhoudende argumenten en met tal van verwijten op straat gezet. Neem nou Ewald Henshuys, de man die 5 jaar lang goed genoeg was om de SLM te leiden en deze met kunst- en vliegwerk buiten de gevarenzone te houden. Jessurun moest plaatsmaken voor Henshuys en de man zette zijn schouders onder het werk. Hij kreeg eerst te maken met dure brandstofprijzen en vervolgens met hoge onbetaalde rekeningen vanuit dezelfde regering Bouterse. Op gezette tijden werden de Boeing 737 toestellen van de SLM uit hun reguliere vluchtschema gehaald om Bouterse en zijn lijvige delegaties te vervoeren binnen het Caribisch gebied en Latijns-Amerika, met name Brazilië om bijvoorbeeld de paus zijn hand te gaan schudden. Ook voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties moest de 737 uit het vluchtschema gehaald worden en werden passagiers gedupeerd. Allemaal verlies voor de SLM. Dan mogen we ook niet vergeten dat men ook naar vriendje Obiang in Equatoriaal Guinee vloog met een toestel van de SLM. Toen ging ineens de reis met de Airbus A340-300, het vlaggenschip van de SLM. De Airbus week af van zijn normale route en de reis ging richting China. Wat moest de SLM toen met al die passagiers op de Mid-Atlantische route doen? De national carrier en haar directie hadden geen keus om een toestel in te huren tegen meerkosten. En ook toen bleef de directie van de SLM al knarsetandend stil en besefte dat ze machteloos was tegen deze onzakelijkheid vanuit een regering Bouterse. Ook met de betalingen voor de charter vanwege de regering Bouterse liep het op een gegeven moment helemaal spaak. Hierdoor kwam de maatschappij die het al vreselijk moeilijk had in nog grotere financiële problemen. Concurrentie van met name Insel Air, Caribbean Airlines en nu ook GOL uit Brazilië, maakt dat de SLM ook heeft moeten inleveren. Naar wij vernemen, is er een daling in de ticketverkoop bij de National Carrier van maar liefst 40 procent en dat snijdt heel diep en ook daar praat de president niet over. Die heeft het over blunders bij onder meer de leaseovereenkomst voor de ‘nieuwe’ Airbus die op de Mid-Atlantische route de Airbus A340-300 moet vervangen. Ten eerste moet worden opgemerkt dat de SLM moest kiezen voor een toestel met vier motoren en zij had dus niet veel keus. Een Boeing 747-400 kan als een verouderd toestel worden gezien en is zeker niet zuinig in onderhoud en brandstofverbruik. Viermotorige toestellen daar vliegt men steeds minder mee in de luchtvaart en zelfs op de zeer lange vliegroutes vliegt men thans met de zogeheten twin-engines. Maar de SLM koos toch voor vier motoren, omdat de passagiers liever met een dergelijke kist vliegen. Dan wordt het echt zoeken en men vond een toestel dat geleased kon worden en tijdelijk geparkeerd stond in de Mojave woestijn in Californië.
Tal van luchtvaartmaatschappijen die een toestel afstoten en voor verkoop of lease in de aanbieding hebben, plaatsen hun toestel voor korte of langere tijd in dit gebied met weinig neerslag en lage vochtigheid in de VS.
Voor het daar kunnen plaatsen van een toestel moet huur betaald worden. Zelfs de Amerikaanse luchtmacht heeft honderden B52 bommenwerpers daar staan. Die toestellen kunnen indien gewenst ten spoedigste weer operationeel gemaakt worden. Vele honderden toestellen staan daar te wachten op een andere leasepartner of gewoon om in delen verkocht te worden. Het ‘nieuwe’ toestel van de SLM heeft daar ook enige tijd gestaan en daar is niets mee aan de hand. Het toestel is vandaar vertrokken om grondig te worden geïnspecteerd door een gerenommeerd bedrijf dat vliegtuigen onderhoudt en op hun luchtwaardigheid controleert. Geen enkel toestel uit een woestijn komt zomaar naar Europa en Schiphol als het niet veilig is.
Er zijn binnen de luchtvaart tal van controlerende instanties die ervoor waken, dat er niet wordt gerommeld en er wordt te allen tijde voorkomen dat passagiers in gevaar kunnen worden gebracht. Bovendien is het zo dat het toestel van de SLM nimmer op Schiphol zou mogen landen als niet alles tot in de puntjes in orde is. De directie van de SLM heeft dan ook, gezien de huidige omstandigheden, geen slechte leaseovereenkomst gesloten. Henshuys en zijn overige directieleden treft geen blaam. Als Bouterse het heeft over een toestel uit de woestijn, dan heeft hij of de klok horen luiden en weet niet waar de klepel hangt of hij was met zijn zoveelste misleiding bezig. Misleiding die erop gestoeld is mensen van geringe scholing en ontwikkeling die voor een groot deel tot zijn politieke achterban behoren, om de tuin te leiden om zo het verwijderen van een SLM-directeur en zijn mededirectieleden, te kunnen vergoelijken. Mensen die het over wide body toestellen hebben en het over het leasen van dergelijke toestellen hebben, weten niet wat de financiële draagkracht en de verdiencapaciteit van de SLM is. Toen de SLM destijds de Boeing 747-300 inhuurde, werd er niet over de leeftijd van het toestel geleuterd. Het toestel was eigenlijk een afgedankt toestel van de KLM, dat vergeleken met de zuinigere 747-400 een zuipschuit genoemd kon worden. Later werden er naar verluidt zuiniger motoren op gemonteerd en kon het toestel nog geruime tijd dienst doen voor de SLM. Alle Boeing 747 toestellen die nog vliegen, zijn ouder dan 20 jaar dus veel ouder dan de Airbus die de SLM thans heeft geleased binnen haar mogelijkheden en financiële draagkracht. Elke andere directie van de SLM zou maar weinig alternatieven hebben bij het aantrekken van een ander toestel voor de A340-300 Palulu. De SLM verkeert in zwaar weer en dat komt door gewijzigde omstandigheden binnen de luchtvaart en inkomsten die ze heeft moeten ontberen door wanbetaling van onder meer de overheid. De directie van de SLM stond terecht helemaal perplex van de mededeling van het staatshoofd met betrekking tot haar ontslag. En dat geheel ten rechte.
Bouterse moet wat minder gaan luisteren naar de vuilspuiters binnen zijn eigen gelederen die zelf maar bitter weinig weten van luchtvaart en de problemen die zich daar dagelijks binnen voordoen. Afbreken is heel gemakkelijk, maar opbouwen is de kunst. Men moet thans van heel goede huize komen om een dergelijk bedrijf onder deze precaire omstandigheden te kunnen leiden. We vragen ons dan ook in gemoede af, of de vervanging daartoe in staat kan worden geacht. Kader, kennis en kunde wegkegelen en loyalisten uit de zogeheten ‘revo’ overal maar neerzetten, biedt nog helemaal geen garantie voor vooruitgang, dat zal ook Bouterse ook spoedig wel merken. Heeft hij er ook wel bijgestaan wat voor desastreuze gevolgen de devaluatie van de SRD heeft voor de ticketverkopen bij de SLM. En dat is echt iets wat niets te maken heeft met de managementkwaliteiten van de vertrekkende SLM-directeur en zijn mededirectieleden.
