Vanuit de samenleving komen er steeds meer vragen over de COVID-19-vaccins: welke zijn er, wat zijn de verschillen, bieden ze genoeg en langdurige bescherming, welke (lange) termijndata zijn beschikbaar en hoe veilig zijn deze nieuwe vaccins? Echter een veelgestelde vraag is, waarom in Suriname er maar één vaccin beschikbaar is.
Het vaccineren van mensen tegen (dodelijke) ziekten is geen recent fenomeen: enkele honderden jaren geleden werd er al door boeddhisten een drank gemaakt van slangengif die in een kleine ondiepe ‘kras’ op de huid werd ingebracht om zodoende immuniteit te verkrijgen tegen een slangenbeet. Het meest bekende en succesvolle voorbeeld van vaccineren is de pokkenvaccinatie die er voor heeft gezorgd dat in 1979, de wereld vrij van pokken werd. Medio twintigste eeuw zijn er vele vaccins in rap tempo ontwikkeld, waarbij vaak levende, afgezwakte of dode bacteriën en virussen werden gebruikt om de mens met één of meerdere prikken, langdurige of levenslange bescherming te bieden tegen een dodelijke of invaliderende ziekte. De laatste decennia zijn via DNA recombinanttechnologie en nieuwe technieken om het vaccin ‘af te leveren’ op de juiste werkzame plek in het lichaam, verschillende vaccins ontwikkeld, weliswaar na gedegen en langdurig onderzoek, bijvoorbeeld het HPV-vaccin, Optaflu etc.
COVID-19
Wereldwijd zijn een aantal COVID-19-vaccins versneld (WHO en landelijk) goedgekeurd en beschikbaar in met name rijke westerse landen. Deze vaccins worden geproduceerd door grote farmaceutische bedrijven, onder andere Pfizer, AstraZeneca en Johnson & Johnson. Van deze groep zijn die van Pfizer en AstraZeneca het eerst en snelst op de markt gekomen. Echter is met name het vaccin van AstraZeneca steeds in het nieuws vanwege mogelijk zeer ernstige bijwerkingen: bloedstolselvorming en een tekort aan bloedplaatjes (trombose en trombocytopenie).
COVID-19 en de WHO
Om te voorkomen dat alle gefabriceerde vaccins opgekocht worden door de rijke westerse landen, probeert de WHO via het WHO COVAX Fonds ervoor te zorgen dat sommige van bovengenoemde vaccins ook in de armere landen beschikbaar kunnen zijn tegen een goedkopere prijs. Helaas moet geconstateerd worden dat naast de toch relatief hoge prijs en vooral de beperkte beschikbaarheid van deze vaccins via dit fonds, de lage- en middeninkomenslanden lang niet al hun bewoners met een van deze twee vaccins zullen kunnen inenten. Wij zullen in Suriname dus moeten uitwijken naar andere vaccins als wij alle burgers op korte termijn, een vaccin willen aanbieden.
VACCINKEUZE
Gelukkig worden er ook vaccins ontwikkeld in China, India, Cuba en Rusland. Uiteraard moet er goed gekeken worden naar de werkzaamheid en veiligheid in de vorm van beschikbare data van deze vaccins, maar ook deze vaccins zijn lokaal snel goedgekeurd. De tijd zal ons leren of het verschil in respons (werkzaamheid en veiligheid) van de diverse vaccins te maken zal hebben met hun werkingsmechanisme. De vaccins uit deze landen zijn nog niet door de WHO of andere rijke westerse landen (versneld) goedgekeurd. Of dit ook zal gebeuren, zal moeten blijken en er zal zeker een flinke geopolitieke component hierin mee wegen. Uiteindelijk hebben noch het vaccin van Pfizer, noch dat van AstraZeneca uitgebreide data kunnen aanleveren bij hun goedkeuring voor gebruik. Toch zijn de Pfizer- en AstraZeneca-vaccins wel WHO goedgekeurd, want de nood was hoog dus de mogelijke risico’s nam men, statisch gezien, voor lief. Inmiddels maanden verder in de COVID-19-vaccinontwikkeling, zijn er twee landen waar inmiddels miljoenen burgers zijn ingeënt met lokaal ontwikkelde vaccins. In India zijn er meer dan 80 miljoen mensen ingeënt met voornamelijk Covaxin. Terwijl de ernstige bijwerkingen van AstraZeneca en Pfizer zich opstapelen, horen wij nog geen alarmerende geluiden uit deze landen met betrekking tot de toegediende eigen ontwikkelde vaccins.
Waarom hebben wij niet (een van) deze vaccins in Suriname?
Suriname volgt de WHO-richtlijnen voor COVID-19. Daar is helemaal niets mis mee en het is zeker ook goed om die te volgen als een land geen goede en duidelijke richtlijnen op overheidsniveau heeft. Echter is bekend en ook gebleken, dat de WHO een traag, log orgaan is dat (politiek) onderworpen wordt aan de wil van de grootste geldschieters van hun organisatie. Denk maar terug aan 2020, toen de COVID-19-pandemie al ettelijke maanden in volle hevigheid woedde en de WHO uitbleef de pandemie te bevestigen. En zelfs nu kan de WHO nog geen enkel vaccin uit bijvoorbeeld India, Rusland of Cuba goedkeuren, terwijl de vaccins niet aan te slepen zijn! De vaccins uit deze landen zijn qua prijs in vergelijking met die van een Pfizer of andere gigant, een schijntje. Uiteraard hebben de grote farmaceuten er baat bij als de WHO de goedkopere vaccins niet opneemt in de lijst van goedgekeurde vaccins, om zo meer te verkopen en de prijs bij schaarste hoog te houden. Genoeg burgers in Suriname twijfelen om het AstraZeneca-vaccin te nemen, vanwege de herhaaldelijk in de media verschenen berichten over de mogelijke fatale bijwerkingen, ook al zijn deze statistisch gezien heel klein.
Recent: restricties bij toediening (alleen aan 60-plussers). Aangezien vaccinatie een persoonlijke en vrije keuze is, zou het goed zijn als de regering wat tempo zou maken om op zijn minst een ander vaccin binnen te brengen. Bij gebrek aan financiële middelen zou ze aan één of meerdere bedrijven, toestemming kunnen verlenen een ander vaccin binnen te brengen. Ook zouden commerciële organisaties en bedrijven die de kosten van vaccins op zich zouden willen nemen en hun medewerkers een keuze zouden willen bieden, in de gelegenheid moeten worden gesteld via bijvoorbeeld officieel geregistreerde commerciële geneesmiddelenimporteurs, covid-vaccins met toestemming van de overheid binnen te halen. De overheid kan in samenwerking met deze bedrijven, ook beschikken over de vaccinatiedata en deze toevoegen aan de landelijke data, want wachten op de goedkeuring van de WHO voor andere vaccins kan lang duren, misschien worden die zelfs helemaal niet goedgekeurd. Het bieden van COVID-19-vaccins vereist de volledige aandacht van onze overheid en door middel van bijvoorbeeld Public Private Partnership, moet het mogelijk zijn om snel meerdere vaccins aan onze bevolking te kunnen aanbieden en de samenleving een positief vooruitzicht te bieden, zodat wij allemaal op termijn het normale leven weer op te kunnen pakken.
A.S.
