ELIAS PLEIT AL JAREN VOOR WELVAARTFONDS
Er zijn inmiddels vier olieontdekkingen gedaan offshore Suriname, te weten bij Maka Central, Sapakara West, Kwaskwasi en Keskesi East-1-put. Allemaal in block 58. Nu er olie is gevonden, kunnen wij praten over zoveel geld, dat het niet slechts alleen aan ons toekomt, maar ook aan onze kinderen en kleinkinderen. De generaties die na ons komen, zullen dan ook de vruchten van dit stukje welvaart kunnen plukken. De overheid moet nu al erover nadenken, wat zij zal doen om die welvaart vast te houden voor meerdere generaties. Er zijn genoeg voorbeelden over de gehele wereld, kijk maar naar Noorwegen en Chili, hoe door een opgezet welvaartfonds, generaties lang kunnen genieten. Suriname verwacht alleen al een potentieel tot USD 60 miljard te verdienen aan de ontwikkeling van koolwaterstofbronnen bij deze ontdekkingen die tot nu toe voor de kust van ons land zijn waargenomen.
Rudolf Elias, CEO van de Staatsolie Maatschappij Suriname N.V., zei dat de Surinaamse regering verwacht tussen de USD 20 miljard en USD 60 miljard aan inkomsten te verdienen met alleen de niet zo lang geleden gedane ontdekkingen. Met een dergelijk grote som geld, rijst nu de vraag, hoe het land deze inkomsten zal besteden aan het welzijn van de bevolking. Elias zei dat de olievoorraden uiteindelijk uitgeput zullen raken, en dat een gesprek over verstandige uitgaven, een inclusief en nationaal karakter moet hebben. “Ik zeg altijd: ‘Laten we vandaag een nationale discussie voeren met alle politici van de coalitie en oppositie, maar ook het bedrijfsleven en de vakbonden, en samenkomen en zeggen: ‘Wat gaan we doen met het geld dat we over vijf jaar krijgen?’ Laten we het vandaag bespreken, want als we het niet vandaag bespreken, hebben we dan nog niets besproken en hebben we niets om het aan uit te geven. Als we dat niet hebben besproken, is het heel gemakkelijk dat het zal verlopen zoals in Venezuela.” Elias zei dat het Surinaamse volk moet worden geraadpleegd, niet alleen over het sparen in een Soeverein Wealth Fund, maar ook over het deel dat zal worden geconsumeerd. “Het gedrag van de mensen zal worden aangestuurd door de politici om te zeggen: ‘Laten we die nationale discussie voeren over wat we zullen doen met de USD 20 tot USD 60 miljard die we de komende 30 jaar zullen krijgen’’’, stelde hij.
Staatsolie is volledig in handen van de Surinaamse overheid. De overheid verdient dik aan de opbrengsten van het oliebedrijf. De Staat Suriname krijgt 36 procent winstbelasting over elke dollar die Staatsolie verdient. Het is conform de wet, dat er 36 procent winstbelasting moet worden afgedragen aan de staat. De nettowinst van het bedrijf is dan 64 procent van elke dollar, daarvan gaat weer 50 procent in dividend naar de staat. Dit betekent dat 32 cent per dollar overblijft voor het staatsbedrijf om herinvesteringen te plegen. De overheid moet nu al erover nadenken, wat zij zal doen met al het extra geld dat binnenkomt uit de olievondsten. “Nu hebben we een wet op een welvaartfonds, maar die houdt geen rekening met een mega olievondst. Dat wil zeggen, als we de wet zouden toepassen zoals die nu is, dan zou plotseling al het geld dat we verdienen met de olievondst in dat fonds gaat. Dit is niet slim bedacht, want je zou een percentage ervan kunnen gebruiken voor verschillende sectoren, zoals de gezondheidszorg, onderwijs, infrastructuur enzovoorts. Het is goed als de overheid en het parlement zich hierover buigen voordat de olie is gevonden, want hierdoor kunnen er alvast rationele beslissingen worden genomen”, aldus Elias.
De wet op een welvaartfonds houdt in, dat de gelden voor dit fonds komen uit de extra opbrengsten uit de mijnbouwsector, als gevolg van de gunstige marktprijzen voor olie en goud. In deze wet is vastgelegd, dat het welvaartsfonds onder geen voorwaarde deel mag uitmaken van de monetaire reserves van het land, of direct ter beschikking staan van het uitgavenbeleid van de regering. Zo een fonds kan alleen en eventueel aangesproken worden in tijden van nood, bijvoorbeeld bij een onverwachte natuurramp, maar zeker niet voor het financieren van beleidsmaatregelen en of consumptiedoeleinden die wel of niet op de begroting van de regering staan.
