Op uitnodiging van de minister van Financiën en Planning, Albert Achaibersing, heeft de Surinaamse Federatie van Belastingadviseurs (SFB), haar commentaar gegeven op het Crisis- en Herstelplan (CHP) 2020-2022: Van crisis naar herstel van de economie en het openbaar bestuur. De SFB ondersteunt daarin de zienswijze dat oplossing van de thans heersende crisis een integrale aanpak vereist, waarbij het te voeren fiscale beleid cruciaal zal zijn voor de mate waarin wij als samenleving erin zullen slagen om de crisis te boven te komen. Als belangenvereniging van in Suriname werkzame fiscale dienstverleners, onderschrijft de organisatie het belang van het versterken van de inkomstenkant van de overheid voor het bereiken van een situatie waarbij groei (duurzame ontwikkeling) weer mogelijk is. Om dat te bereiken, is het van belang dat het door de regering te voeren beleid gericht moet zijn op het herstellen van de primaire functie van belastingheffing als instrument voor de financiering van de overheidsbegroting (fiscale functie). Er dient ruimte gecreëerd te worden, om een groter deel van de financiering van de overheidsbegroting uit belastingmiddelen te halen. Een adequate invulling van die fiscale functie vereist dat Suriname een efficiënt functionerend belastingsysteem heeft. Goede wetgeving en een goed functionerende Belastingdienst, zijn bepalende elementen daarvoor. In de praktijk blijkt geen van beide echter ‘up-to-standard’ te zijn om behoorlijk invulling te kunnen geven aan de rol, die belastingheffing met betrekking tot de publieke financiën behoort te vervullen. Daarvoor zullen eerst een aantal zaken aangepakt moeten worden, die belemmerend werken op het efficiënt functioneren van het belastingsysteem in Suriname. Overheersend daarbij zijn een zwak functionerende Belastingdienst en de over de gehele linie achterhaalde belastingwetgeving. De SFB doet in het commentaar daarom enkele concrete voorstellen voor verbetering van het functioneren van de Belastingdienst en aanpassing van de belastingwetgeving in Suriname. Het valt de SFB verder op dat het herstel van ons belastingsysteem in het CHP, kennelijk volledig schijnt te worden opgehangen aan de invoering van een Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) in Suriname. Invoering van de BTW kan mogelijk zeer welkom zijn voor het bereiken van differentiatie in de verdeling van de belastingdruk in de samenleving. De voorgenomen datum voor invoering van deze belasting (1 januari 2022) lijkt echter zeer ambitieus, omdat de periode tot dat tijdstip te kort is voor een gedegen voorbereiding en implementatie van zo een ingrijpende nieuwe belasting. Er zal lering getrokken moeten worden uit de twee eerder mislukte pogingen om de BTW in te voeren.
Daarnaast lijkt het gevoel dat schijnt te heersen dat de BTW de ‘gold standard’ is voor oplossing van al onze belastingproblemen, zeer onwenselijk. Het werkt contraproductief op het zoeken naar mogelijkheden om de heffing en inning van bestaande belastingen efficiënter te maken. Gezien de ernstige financieel-economische crisis waarin Suriname terecht is gekomen, is de noodzaak voor maatregelen duidelijk. De effecten hiervan op de totale samenleving en de zwaar getroffen private sector moet echter zorgvuldig worden uitgewerkt. Hierbij is het van groot belang dat de data, die wordt gebruikt voor het doorrekenen van de effecten ook betrouwbaar moeten zijn. In het CHP zijn er weinig concrete maatregelen en acties opgenomen om de lokale ondernemers een goede impuls te geven om weer overeind te kunnen krabbelen. Het lokale ondernemerschap is de ‘drager’ van onze economie en verdient daarom juist alle ondersteuning in tijden van crisis.
Zonder nadere precisering, wordt echter integendeel aangekondigd dat bepaalde bestaande incentives voor ondernemers, zoals de vrijstelling van invoerrechten op investeringsgoederen, grondstoffen en halffabricaten, waarschijnlijk (gedeeltelijk) zullen komen weg te vallen.
De SFB ondersteunt het voornemen om bepaalde vitale instituten te versterken als randvoorwaarde voor het realiseren van de gestelde doelen. Het CHP is echter zeer summier over de vorm waarin het een en ander zal gebeuren. Minister Armand Achaibersing heeft de SFB laten weten, het commentaar in dank te hebben ontvangen en in het vooruitzicht gesteld hierover met de organisatie nader van gedachten te willen wisselen.
