Burgers en ondernemers hebben in de afgelopen dagen zowat een hartinfarct gekregen toen ze hun rekeningen van de nutsbedrijven gepresenteerd kregen. Waar de autoriteiten bijvoorbeeld geruststellend hadden aangekondigd dat de stroomprijs voor de doorsnee gebruiker met hooguit 60% zou stijgen, is er in de praktijk niemand te vinden die minder dan 100% tariefsverhoging aan de EBS heeft moeten betalen. Betaalde je als bedrijf nog SRD 1000 over de maand oktober, over november verwacht men doodleuk dat je eventjes met SRD 4000, over de brug komt. Welke Mandraak de Tovenaar heeft deze belazericus bedacht? Alle relevante instanties zwijgen als het graf over wat nu precies het basistarief is geworden en welke andere tariefcomponenten op slinkse wijze zijn verhoogd.

Het mooiste van de grap is, dat disi na trailer, a film musu drai ete. Dit is pas de eerste uit drie stappen van de in september aangekondigde stroomverhoging. Per 1 januari zal men weer extra geld uit de stroomverbruiker kloppen en vervolgens zal men per 1 april weer tientallen procenten meer moeten neertellen. Wat ook de hamvraag is, is of de devaluatie van de SRD ten opzichte van de USD, zal worden verdisconteerd in de nutstarieven. De EBS bijvoorbeeld, hanteren voor hun verbruikscategorieën een elektriciteitstarief in Amerikaanse dollars. Hun cliënten betalen weliswaar in SRD, maar een paar weken geleden ging het om een officiële omrekenkoers van SRD 3,35 voor US$ 1. Krijgen we straks nog een extra devaluatieheffing op de nutstarieven? Overigens herhaalt deze overheid tot vervelens toe haar mantra dat burger en bedrijf zwaar werden gesubsidieerd als het ging om licht en water. Wat deze zelfde overheid echter vergeet te vermelden, is dat weliswaar met de linkerhand enkele tientallen miljoenen werd gesubsidieerd aan EBS en SWM, maar dat met de rechterhand de samenleving voor honderden miljoenen werd/wordt uitgeknepen met een zware lanti grabu, aan de pomp. Als de balans wordt opgemaakt, kan gesteld worden dat dit o zo zielige regiem al jaren honderden miljoenen meer trok uit de government take dan dat gesubsidieerd werd aan EBS en SWM. Structurele belazericus, so bun. Een eerlijke overheid zou de government take dus juist moeten verlagen als andere tarieven worden verhoogd.

Overigens zijn de nieuwe elektriciteitstarieven die de EBS hanteren, met name discutabel voor de hoogste verbruikscategorieën, mede gelet op de spotgoedkope wereldmarktprijs van Heavy Fuel Oil (HFO). De wereldmarktprijs van ruwe olie is gekelderd naar US$ 40 per vat en toch heeft een of andere Mandraak de Tovenaar in de nieuwe prijscalculaties gewerkt met een prijs van US$ 70 per vat. Een andere dooddoener in het hele kulverhaal over een financieel precaire situatie, is dat er een wereldcrisis is en dat Suriname in problemen is geraakt, omdat de prijzen van goud en olie zwaar zijn gekelderd naar een soortement dieptepunt. Er is niets extreems aan de huidige wereldmarktprijzen van deze grondstoffen, ze zitten na een absoluut hoogtepunt in 2012, weer op hun normale niveau. Wat deze patjakkers echter in de jaren van gunstige conjunctuur niet hebben gedaan, is de meeropbrengsten stoppen in een welvaarts – en stabilisatiefonds.

Sterker nog, door middel van krabita nanga langa finga heeft men de staatsschuld juist doen stijgen van SRD 3,5 miljard in 2010 naar SRD 7,5 miljard in 2015. De geldzucht van Paars kon maar niet gestild worden en zoals men gewend is van paars, werd de Centrale Bank ingezet om voor honderden miljoenen aan geldschepping te gaan doen. De monetaire reserves bedroegen op een goed moment meer dan US$ 1 miljard, er was tevens voldoende goud in de kluis, maar het IMF-wonderkind vond het nodig om zo’n beetje alle goud te verkopen en de monetaire spaarpot tegen beter weten in, in te zetten als interventie-instrument, totdat het op een bedrag van US$ 300 miljoen uitkwam. De nationale munt is niet meer te verdedigen, niemand heeft nog vertrouwen in deze economische puinhoop. Is het internationaal gangbaar om een importdekking van 3 maanden te hebben, per eind oktober ging het om een importdekking van 1,8 maanden. Landgenoten, begin uw borst nat te maken. Disi na trailer, a nachtmerrie musu kon ete. Waren mensen vroeger bang voor het donker, nu ze hun stroomrekening onder ogen zullen krijgen, zullen ze voortaan als de dood zo bang zijn voor het licht. Wat de burger ook merkt, is dat de regeringsmaatregelen doorgevoerd worden zonder enig afstemming en behoorlijke planning. Wat we nu zien, is dat in plaats van het Surinaamse volk een integraal plan voor te leggen, op abrupte wijze ingrijpende maatregelen zijn doorgedrukt, die voor het dagelijks leven van de burger een ware strop betekenen. Wat in ieder geval ongestoord doorgaat, is krabita anu, langa finga en belazericus. Maar elk touw heeft een eind en we kijken met grote belangstelling uit hoe Paars voornemens was haar zelf gecreëerde financiële leleku op te ruimen. Paars suku, Paars feni, dan now Paars musu tyari.