Voor alle sensatie, bloedlust en hysterie rondom wat er precies op 2 mei 2023 gebeurd is in de omgeving van Pikin Saron, is er bij de autoriteiten een abnormale desinteresse voor de achtergronden die geleid hebben tot het ongekende geweld en de dodelijke afloop.

Maanden nadat autopsie uitwees, dat dodelijke schotwonden toegebracht zijn door de autoriteiten, terwijl betrokkenen op de buik lagen, is het Openbaar Ministerie pas bereid om sommige van de functionarissen te vervolgen. Die worden echter niet met naam bekendgemaakt en aan de schandpaal genageld, zoals verdachten aan de inheemse zijde.

Daarnaast wil men zich haasten voorbij wiens hout en wiens goud, direct of indirect, aanleiding zijn geweest voor de spanningen die ontstonden. Of voor de broeierige sfeer, de aanwezigheid en reactietijd van zwaarbewapende functionarissen en hun gewelddadig optreden.

Terecht belichten de eerste bewoners van Suriname deze aspecten nationaal en internationaal. Elementen worden in de doofpot gestopt, terwijl de daden van enkelingen gebruikt worden om een legitiem belang te stigmatiseren.

Het onderzoek kan en mag niet stoppen op het niveau van degenen die de confrontatie, brandstichting en geweld ten opzichte van elkaar hebben gepleegd, want zij zijn slechts de voetsoldaten van hogere machten, grootverdieners die tientallen ‘Pikin Sarons’ kunnen ontketenen met hun hebzucht en hun arrogantie.

Als de problematiek van overlappende aanspraken onder het Decreet Mijnbouw, de Wet Bosbeheer, het Kalina en Lokono-vonnis, de grondhuurdecreten en het Besluit Grondconversie niet met een rangschikking, een vorm van conflictregels en een bevoegde arbiter wordt benaderd, is het een kwestie van tijd voordat het volgende geval escaleert.

Duisternis en doofpot zijn ontoereikende behandelingen van open wonden die ons dreigen te verscheuren als natie en te storten in chaos en verder geweld. Diepgewortelde trauma’s, verwaarlozing en een mensonwaardige ongelijkheid leven in een achterland dat met de wijziging van het kiesstelsel, democratische inspraak kwijtraakt. Het lot tarten door de ingeslagen weg te vervolgen, is historisch onverstandig.