De Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM), ooit een trots symbool van onze nationale luchtvaart, bevindt zich nu op een kruispunt waar de toekomst uiterst onzeker lijkt. Het vertrek van Lars de Brabander, amper vijf maanden na zijn aanstelling als onderdirecteur Commerciële Zaken, is het meest recente hoofdstuk in een reeks van tegenslagen en managementkwesties die het bedrijf al jaren achtervolgen. Dit vertrek, gehuld in mysterie en zonder toelichting van de directie, zet de schijnwerpers op de diepgewortelde problemen binnen de organisatie. De redenen achter het vertrek van De Brabander blijven onduidelijk, maar bronnen wijzen op afspraken die door de SLM niet zouden zijn nagekomen. Dit doet twijfels rijzen over het vermogen van de directie om nieuwe talenten aan te trekken én te behouden. SLM-directeur Steven Gonesh, die bij De Brabanders aantreden nog vol lof was over zijn kwaliteiten en ervaring, heeft zich onthouden van commentaar. Het gebrek aan transparantie voedt speculaties en maakt het moeilijk om vertrouwen in de leiding van het bedrijf te herstellen.Tegelijkertijd klinkt steeds luider het gerucht dat Gonesh zelf nog niet zeker is van zijn betrokkenheid. Als dat klopt, zal dit de zoveelste directeurswissel zijn in een bedrijf dat dringend behoefte heeft aan stabiliteit en visie. De vraag blijft echter of een nieuwe directie onder de huidige omstandigheden wél in staat zal zijn de SLM uit het slop te trekken. Het heeft er alles van dat de SLM cockpit/leiding stuurloos is.
Geen transparantie, geen vooruitgang
De financiële situatie van de SLM blijft alarmerend. Het ontbreken van jaarcijfers sinds 2017 getuigt van een ernstig gebrek aan transparantie. Hoe kan een onderneming effectief worden beheerd zonder inzicht in haar financiële gezondheid? Dit roept niet alleen vragen op over de interne controlemechanismen, maar ondermijnt ook het vertrouwen van stakeholders. De situatie waarin de accountant in het laatste gepubliceerde jaarverslag geen oordeel kon vellen, versterkt het beeld van een bedrijf dat zijn zaken niet op orde heeft. Hoewel minister Stanley Raghoebarsing eerder aangaf, dat de stopzetting van de maandelijkse staatssteun van USD 2 miljoen een teken van verbetering is, strookt dit niet met de realiteit. De SLM blijft afhankelijk van overheidsgeld om schulden af te lossen en operationele kosten te dekken, terwijl de inkomsten nauwelijks toereikend zijn om de basisactiviteiten te ondersteunen.
Een cultuur van wanbeheer
De huidige problemen van de SLM zijn geen toevallige samenloop van omstandigheden, maar het resultaat van jarenlang wanbeleid en politieke inmenging. Het misbruik van de IPB-regeling, de schimmige chartervluchten onder de vorige regering, en de onvolledige implementatie van herstelplannen illustreren hoe interne chaos en extern geforceerde beslissingen de organisatie hebben uitgehold. Het gebrek aan effectieve samenwerking met strategische partners zoals Air France-KLM, wijst bovendien op een gemiste kans om de kwaliteit van de dienstverlening en de efficiëntie te verbeteren.De vraag is niet langer óf er iets moet veranderen, maar hoe drastisch die veranderingen moeten zijn. Het structurele probleem van politieke benoemingen en de invloed van externe belanghebbenden belemmert het bedrijf in zijn pogingen om zichzelf te hervormen. Zelfs partijen die voor hun voortbestaan en functioneren, moeten kunnen rekenen op afdrachten van het bedrijf, waaronder luchthavenbeheer en aanbieders van diensten zoals veiligheid en vracht, worden negatief beïnvloed door het betaalgedrag.
Waar blijft de daadkracht?
De oplossing voor de crisis ligt niet in het injecteren van meer overheidsgeld, maar in een fundamentele reorganisatie van de bedrijfsvoering. De SLM heeft leiderschap nodig dat onafhankelijk kan opereren en een raad van commissarissen met de juiste expertise en integriteit. Bovendien moet het bedrijf openheid van zaken geven door financiële verslaglegging volgens internationale standaarden zoals IFRS. De maatschappij, die in betere tijden omzetten van USD 100 miljoen wist te genereren, heeft nog steeds potentieel. Onderdelen zoals vracht, catering en hospitality blijven operationeel winstgevend en kunnen bijdragen aan een bredere herstelstrategie. Maar zolang er geen helder herstelplan wordt gepresenteerd en uitgevoerd, blijft het voortbestaan van de SLM onzeker. De regering en de directie van de SLM moeten erkennen dat de tijd van excuses en halve maatregelen voorbij is. Suriname verdient een nationale luchtvaartmaatschappij die niet alleen trots vertegenwoordigt, maar ook duurzaam en financieel levensvatbaar is. Zonder echte hervormingen lijkt het einde van de SLM onvermijdelijk.
