Op donderdag 4 januari 2023 verscheen er op het beeldscherm van mijn smartphone een portret van drie stoer poserende heren, onder een afbeelding van een frambo, het partijsymbool van de NPS, en met de in  groen gedrukte strijdkreet van Pa Lem “paraat paraat NPS paraat”.

Paraat paraat NPS Paraat.  Ontelbaar zijn de verkiezingsbijeenkomsten waarin ik samen met Hesdy Pigot deze slagzin scandeerde.  Hij als ceremoniemeester en ik als lid van de Grun Dyari Band. Deze leuze, erfgoed van Pa Lem, de legendarische propagandist uit de jaren zestig van de vorige eeuw,  zongen we bij alle verkiezingen die ik vanaf 1987 heb meegemaakt.  Deze leus te zien prijken op het portret van deze drie mannen was niet prettig.  Het gaat namelijk om de heren Poetinie Atompai, Raoul Hellings  en Sergio Gentle, voorzitter en twee en ex-bestuursleden van de Surinaamse Politie Bond, elk beladen met controversiële voorgeschiedenissen.

NDP-ers in hart en nieren

Er waren kritische berichten op social media over die voorgeschiedenissen.  Iemand schreef: “het zijn NDP-ers in hart en nieren”.  Atompai is eigenaar van een nachtclub met een twijfelachtige reputatie. Hij kwam enkele jaren geleden in het nieuws omdat hij tijdens een danspartij in het BEP partijcentrum schoot op een bezoeker. Ik herinner me filmpjes op facebook waarop Atompai te zien is Euro’s rondstrooiend op een feest ergens in Nederland. Op andere filmpjes zag ik hem schreeuwen en dreigen met geweld tegen het bestuur van de Surinaamse Voetbalbond. Dat was in april 2022. Atompai wilde voorzitter worden.  Van  Hellings wordt verteld dat hij een Isuzu Dmax kocht voor zijn vrouw. Hij betaalde de 45.000 US dollar contant.

Hellings en Gentle speelden in juli 2022 een rol bij demonstraties van de Organic Movement waarbij getracht werd het parlementsgebouw te bestormen.  (Vermeldenswaard is dat Dave van Aerde, de televisiemaker, die bij de Organic Movement een leidende rol speelt, door Desi Bouterse persoonlijk bedankt werd op de NDP massameeting van 16 december 2023. Een ander die hij bedankte was Bordo, de voor Justitie op de vlucht geslagen criminele politicus).  Vanwege betrokkenheid bij de gewelddadige acties werden Hellings en Gentle in november 2022, allebei hoofdinspecteurs van politie, door de minister van Justitie ontslagen.

Politieke ambities

Bij een ontmoeting van het drietal met president Santokhi zou er zijn gesproken over de politieke ambities van de heren.  De regering zou hen hoge posities aangeboden hebben volgens mededelingen van Sergio Gentle.  Dit werd van regeringszijde ontkend. Integendeel zouden de heren hun ambities kenbaar hebben gemaakt.  Atompai verklaarde in de media dat het ontslag van zijn twee medebestuursleden door de VHP werd doorgedrukt, tegen de wil in van de coalitiepartners ABOP en NPS.  Hij verklaarde de VHP de oorlog. Het specifiek aanvallen van de VHP door Atompai & Co in 2022,  gevolgd door het uittreden van de NPS uit de samenwerking met de VHP in februari 2023, de herhaaldelijke uitlatingen van NPS-parlementariër Patricia Etnel over bereidheid van de NPS om met de NDP samen te werken, en dan nu de foto van het drietal onder NPS logo en leuze, wijzen alle in een bepaalde richting, namelijk de vorming van een voor de NDP ideale, en noodzakelijke, coalitie met ABOP-PL, BEP en de NPS.

Momentum of infiltratie

Wat mij onaangenaam trof, was de blije reactie van mensen die zich NPS-er noemen,  op de publicatie van bovengenoemde foto.  Een partijgenoot vond het een hele versterking dat leden van de gewapende macht zich aansluiten bij de NPS.  Een ander vond dat de partij moet openstaan voor een ieder en dat het toetreden van het drietal tot de NPS een uiting is van het momentum dat de partij kreeg sedert het uittreden van de regering.

De blije NPS-ers die denken dat het toetreden van genoemd drietal een versterking is van de NPS, maken een misrekening.  Ze moeten eens goed naar de foto kijken.  Op de foto zien we geen mannen die klaar staan om de NPS te dienen, maar mannen die erop uit zijn de NPS over te nemen. De houdingen, gelaatsuitdrukking en dure kleding van de mannen vertellen ons dat we hier niet te maken hebben met drie individuele personen die lid willen worden en een dienende rol willen spelen , maar met een factie die planmatig te werk gaat en bewust voor de NPS gekozen heeft om hun grenzeloze ambities en machtshonger te bevredigen.

In plaats dat de NPS herstelt en groeit en de rol van leidende nationale Afro-Surinaamse partij overneemt van de NDP, neemt de NDP de NPS over.  De NPS wordt van binnenuit opgevreten door vreemde parasieten.

De kwetsbaarheid van de NPS

Waarom kozen Atompai & Co voor de NPS? Omdat het heel gemakkelijk is om “lid” te worden van de partij.  Er worden geen lidmaatschapskaarten en er is geen ledenregister. Er zijn geen toelatingseisen en procedures. Er is geen antecedenten onderzoek. Er is geen ballotage. Er is geen ideologische vorming en studie. Je bent lid als je jezelf als zodanig publiekelijk uitspreekt en een paar vergaderingen bezoekt. Er zijn geen toelatingsceremonieen waarbij nieuwe leden symbolische worden bevestigd en worden voorzien van een lidmaatschapskaart, statuten en reglementen, partijkleding en partij-attributen. Als de voorzitter het goed vindt ben je lid en kun je zonder vorm van proces topposities krijgen. Bovendien is de NPS ideologisch en cultureel verzwakt door gebrek aan interne democratie, de afwezigheid van ideologische discussie en activisme. Als partij gebouwd op de ideologische pijlers van natievorming, sociale democratie en intellectuele vorming is de NPS een partij geworden waarvan niemand precies weet hoe de ideologische vork in de steel zit.

Planmatige aanpak

De planmatigheid van de aanpak van het drietal is duidelijk.  Enkele weken geleden ontving ik vanuit het niets een persoonlijk whatsapp bericht van Atompai met de vraag of we elkaar zouden kunnen ontmoeten.  Ik had geen flauw idee waarover het ging, maar nam aan dat het om een medische kwestie ging van een kennis of familielid.  Ik zei hem dat hij welkom was op de poli, maar hoorde er daarna niets meer van. Pas later begreep ik dat het misschien te maken had met zijn geplande toetreding tot de NPS.

Ik vermoed dat ik op een lijst stond van mensen die gepolst werden over de geplande toetreding.    Wat de agenda van Atompai & Co precies is weet niemand. Duidelijk is dat ze uit zijn op macht, dat ze de VHP de oorlog hebben verklaard. Wat dat laatste betreft zitten ze op dezelfde lijn als Patricia Etnel, die al maanden met VHP-parlementarier Jogi gewikkeld is in een woordenstrijd over koeien en geiten.

Het is niet duidelijk of de foto van het driemanschap op facebook geplaatst is onder auspicien van de leiding van de partij of dat de heren dat uit eigen initiatief gedaan hebben.  Ik denk dat het laatste woord hierover nog niet gezegd is in het hoofdbestuur.  Gelukkig hebben we daar nog ondervoorzitter Jerrel Pawiroredjo van wie ik zeker meen te weten dat hij niet zal meewerken aan het overnemen van de NPS door NDP-ers.

Culturele discontinuïteit

Ik maak me het meest zorgen over de culturele discontinuïteit in de NPS. De partij, die altijd bekend stond als de partij van verstandige bestuurders, intellectuelen en managers, een imago dat ook vandaag nog van belang is, lijkt zich ineens te willen profileren als een massapartij voor de gemarginaliseerden.

De partij lijkt haar uiterste best te doen om steeds meer op de NDP te lijken. Dat is iets dat al jaren gaande is.  Steeds weer wordt in interne discussies de organisatiegraad en de discipline van de NDP als voorbeeld gesteld voor hoe het in de NPS zou moeten toegaan.

Wat ik in zulke discussies onder partijgenoten altijd weer zeg is: wij moeten onze leden empoweren.  De NDP leden voelen zich empowered door identificatie met een almachtige heerser die staat boven wet en recht.  Dat model van empowerment zouden we in de NPS niet moeten willen.  De empowerment die wij voor ogen zouden moeten houden is die van medezeggenschap van leden in aangelegenheden van de partij en het land.  Henck Arron vatte het een en ander samen met frase “ NPS is een ontwikkelingspartij”, een partij gericht op bewustwording.

Suriname op een kruispunt 

De ideologische en culturele verzwakking van de NPS heeft de partij kwetsbaar gemaakt.  De cultuur van het gangsterisme sijpelt door de naden van het niet onderhouden oude houtwerk van het schip naar binnen.  Deze cultuur is wijd verspreid in de samenleving en komt tot uiting in bepaalde muziek, een bepaald soort taalgebruik, bepaalde kleding, bepaalde gebaren die men maakt bij het praten, het lidmaatschap van bepaalde politieke partijen, voetbalverenigingen, culturele verenigingen.  clubs.  Deze cultuur heeft een institutionele onderbouw in de informele sector van de economie, de goudsector, de gokindustrie, het hotelwezen, de houthandel en de drugshandel.

De komende verkiezingen zijn een kruispunt voor de NPS, maar ook voor Suriname.  Het traditionele politiek systeem faalt op alle fronten.  Er is al jaren grote behoefte aan een ander stelsel, aan een cultuur van samenwerking en natievorming  in plaats van etnische polarisatie.  Helaas zijn er geen politiek organisaties om daaraan uitdrukking te geven.   Alle partijen zijn gewikkeld in een machtsstrijd en komen daardoor niet aan besturen toe.  De verkiezingsstrijd is al gaande sedert 2022, bijna drie jaar voor de verkiezingen.  Dit is niet in het belang van het land.  Problemen van het land worden niet opgelost want de politici verdringen elkaar voor goede startposities in 2025.

De uitdaging van de komende verkiezingen is natievorming.  De NPS moet zich herorienteren op de missie van natievorming die de partij vanaf haar oprichting heeft uitgezet. De traditionele politiek heeft altijd te kampen heeft met de kwalen van populisme en nepotisme en wat dat betreft hoeven we ons geen illusies te maken.  Nepotisme en populisme zijn kwalen die minder ernstig zijn dan de kwaal van het gangsterisme, de politiek van de sterke mannen.   De NPS moet er niet aan meewerken dat het gangsterisme de partij van binnenuit kapot maakt.  Als het gangsterisme zich verder ontwikkelt kunnen we natievorming vergeten.   De minst verdorven delen van de traditionele politiek moeten aan de macht blijven zolang er nog geen progressief democratisch alternatief is geconstrueerd.

Paramaribo, 5 januari 2024    wjbakker53@gmail.com