Het geduld bij de luchtverkeersleiders raakt op. Volgens Genaro Alpin, voorzitter van de Suriname Air Traffic Controllers Association, worden er al jaar en dag rapportages gestuurd naar het waarnemend hoofd van de Luchtvaartdienst, Faizel Baarn, om melding te maken van apparatuur die het niet meer doet, uitvalt of beschadigd is. Echter lijkt het er in de praktijk op, dat er een ‘brandjes blussen’ beleid gevoerd wordt en niet een beleid, waarbij er gewerkt wordt aan duurzame herstel van het apparatuur waarmee de luchtverkeersleiders moeten werken.
Alpin geeft aan, dat er al geruime tijd melding wordt gemaakt van onder andere het AMHS-systeem op de Johan Adolf Pengel Internationale Luchthaven, welke meerdere malen per dag uitvalt. Op 16 april is er wederom een schrijven gestuurd naar het waarnemend hoofd van de dienst. In die brief is ook duidelijk aangegeven, dat het AMHS-systeem van wezenlijk belang is voor de luchtverkeersleiders. In dat schrijven benadrukt de SATCA, dat het regelmatig uitvallen van het AMHS-systeem niet alleen voor irritatie en frustratie zorgt op de werkvloer, maar ook voor een zeer gevaarlijke situatie voor wat betreft het luchtruim van Suriname. Het vliegverkeer wordt direct ernstig in gevaar gebracht. Op 17 april is er een tegenreactie vanuit de dienstleiding gekomen waarbij werd aangegeven, dat een schriftelijke reactie volgt. De luchtverkeersleiders hebben al genoeg van loze beloften en zoete praatjes. Al geruime tijd geeft het hoofd van de dienst aan, dat er reeds betaald is voor upgrading van het AMHS-systeem, echter kon hij nog niet beschikken over de betaalbewijzen. Uiteindelijk is gebleken, dat er pas 12 april schot in de zaak is gekomen (hetgeen nog niet bevestigd is middels een betaalbewijs). Tot op heden is enige actie om het systeem duurzaam te repareren of in ieder geval ervoor te zorgen dat het niet uitvalt, uitgebleven. Integendeel komt er prompt na het schrijven van het hoofd van de dienst, een bericht vanuit de technische dienst, met als melding dat het systeem volledig is uitgevallen. De technische dienst geeft in dat schrijven aan, dat de beide servers van het vorengenoemd systeem zijn uitgevallen en niet meer op te starten zijn. Er wordt ook benadrukt, dat uitval van dit systeem op de lange termijn ondraaglijk zal zijn voor onder andere de luchtverkeersleiding.
Er wordt vaker aangegeven, dat er geen financiële middelen zijn. Dit argument gaat echter niet op, gezien deze dienst op jaarbasis miljoenen US-dollars aan inkomsten genereert (op basis van overflights, aankomend en vertrekkend vliegverkeer). Ook heeft het hoofd afspraken met de SLM, die financieel de Luchtvaartdienst bijstaat in gevallen waar de Luchtvaartdienst niet genoeg middelen voor heeft. Daarnaast is er ook een budget vanuit het ministerie. Echter blijkt steeds, dat er al jaren geen geld is om de luchtverkeersleiding van degelijke apparatuur te voorzien om hun werk naar behoren uit te kunnen voeren. Het budget lijkt in de praktijk wel genoeg voor het uitvoeren van dienstreizen ten behoeve van dit waarnemend hoofd. Er worden geen prioriteiten gesteld en het ontbreekt totaal aan visie en structuur bij de Luchtvaartdienst. Er kan ook niet gesteld worden, dat dingen van de ene op de andere dag stuk zijn gegaan en dat er nu pas melding van gemaakt wordt. Het hoofd van de Luchtvaartdienst is steeds ruim van te voren op de hoogte gesteld. Bovendien is het in de luchtvaart eerder regel dan gewoonte om meerdere backups te handhaven om continu veiligheid te garanderen.
Via het AMHS- systeem komen namelijk de flightplans binnen. In een flightplan (vliegplan) staat onder andere aangegeven welke route een vliegtuig zal afleggen en vanuit welk gebied het vliegtuig het Surinaams luchtruim zal betreden en verlaten. Daarnaast wordt ook aangegeven om welke vliegmaatschappij het gaat, type toestel, snelheid en hoogte. De luchtverkeersleiders verwerken dan de gegevens van de vluchten, die zij verwachten op basis van de ingekomen flightplans, op strips en in strip holders. Als het AMHS-systeem uitvalt, dan komen de flightplans niet binnen en kan het personeel zich niet adequaat voorbereiden op kisten, die het Surinaams luchtruim zullen binnenkomen. Er kan ook niet goed gecoördineerd worden met de buurlanden. Wanneer een kist het Surinaams luchtruim nadert, dan contacteert een van de buurlanden waar de kist zich bevindt, de luchtverkeersleider om vluchtgegevens als tijd van binnenkomst (estimate), speed, flightlevel door te geven. Als de luchtverkeersleiders de gegevens van een vlucht niet hebben, dan worden de collega’s van de buurlanden gebeld om de vluchtgegevens, zoals vermeld op het vliegplan, van het desbetreffende toestel telefonisch door te spelen. Voor één vlucht gaat dat nog, maar als er vijf of zes of tien estimates (tijden waarop een vliegtuig het Surinaams luchtruim zal betreden) worden doorgegeven, dan kunt u zich voorstellen, dat men zeker langer dan een uur bezig is met het noteren en verwerken van de vluchtgegevens op een strip. Dan moet het ook nog gaan om kisten die komen van een buurland waar men de Engelse taal niet machtig is, maar men het moet spreken, omdat dat vereist is, (lees.. moeilijk verstaanbaar Engels praten). Naast het noteren van estimates, moet de luchtverkeersleiders ook nog andere binnenkomende vluchten coördineren met buurlanden, bellen naar de meteorologische dienst voor het weer (weer informatie komt ook via dit systeem binnen), communiceren met piloten en nog veel meer. Het uitvallen van dit systeem zorgt dus voor irritatie onder het personeel en verhoogt de workload niet alleen aan de zijde van de Surinaamse luchtverkeersleiders maar ook van de buurlanden. Dit zorgt er zeker voor, dat Suriname negatief ‘in the picture’ staat bij de buurlanden. Dit brengt ook direct de veiligheid van het vliegverkeer in gevaar. De praktijk heeft het ook bewezen, dat het uitvallen van systemen kunnen zorgen voor ernstige botsingen (collisions) in ons luchtruim. Om dit argument te staven, wordt verwezen naar de case van ‘Bashkirian Airlines Flight 2937 en DHL Flight 611’ waarbij het uitvallen van systemen bij de luchtverkeersleiding debet waren aan de flight collision (botsing in de lucht van twee vliegtuigen).
Naast dit probleem, doen zich nog tal van problemen voor. Van het ontbreken van windsensoren op de Johan Adolf Pengel luchthaven tot kapotte microfoons en frequenties die uitvallen, waardoor communicatie met piloten niet mogelijk is. Dagelijks zijn er meer dan honderd vliegbewegingen waarvan het gros in de nachtdienst waar er duizenden levens afhangen van de luchtverkeersleiders hun prestatie. Echter worden de luchtverkeersleiders steeds gestremd in het uitoefenen van hun beroep door een gebrek aan goed beleid. Op de koop toe worden zij stiefmoederlijk behandeld, omdat ze steeds aangeven wat er hapert, hetgeen als daad van vijandschap wordt gezien. De luchtverkeersleiding moet haast elke week voor kantoorartikelen bedelen om hun beroep uit te kunnen oefenen. Ze moeten werken in een gesloten ruimte waar de vloermat niet eens gestofzuigd wordt en mensen worden daar ziek van. De ruiten van de verkeerstoren zijn sinds de ingebruikname niet schoongemaakt, omdat de interieurverzorgsters dit weigeren en er geen daadkracht wordt getoond vanuit de leiding.
Naast deze minder prettige dan wel slechte werkomstandigheden, moeten de luchtverkeersleiders ook genoegen nemen met een karig loon. Er waren reeds lopende afspraken om bepaalde toelagen toe te kennen aan de luchtverkeersleiders, echter heeft dit proces vertraging opgelopen vanwege de wisseling van de minister op het ministerie van OWT&C.
Alpin benadrukt ook het strafrechtelijke aspect welke bij komt kijken bij een eventueel ongeluk. Luchtverkeerslei-ders (met assistenten) kunnen namelijk strafrechtelijk vervolgd worden bij een eventuele vliegtuig crash en of mid air collision. De luchtverkeersleiders zijn de slechte werkomstandigheden, de slechte financiële tegenprestatie (salariëring) en slechte secundaire voorzieningen BEU. Om te voorkomen, dat men bij een eventueel accident, tot de conclusie komt, dat vanuit de luchtverkeersleiding geen actie is ondernomen, is er ook een schrijven gestuurd naar CASAS, het ministerie van OWT&C, en de media. Daarnaast wordt er ook een Spoed Algemene Leden Vergadering (ALV) uitgeschreven om de ontstane situatie te bespreken. De maat is nu echt vol en luchtverkeersleiders zijn niet bereid de huidige werkomstandigheden veel langer te accepteren. Als enige actie uitblijft, dan zullen zij op korte termijn niet meer in staat zijn om de veiligheid van het vliegverkeer te garanderen.