Victor Jones, directeur van de Stichting Scholings Instituut voor de Vakbeweging in Suriname (Sivis), vindt dat er bij vakbondsleiders nog lang geen sprake is van waarderend leiderschap. Jones zegt dat vakbondsleiders zich de laatste tijd meer focussen op problemen dan dat zij oplossingsgericht werken. Dit zegt Jones in het kader van de gehouden lezing over waarderend leiderschap ‘De kracht van verbinding’, welke door de Nederlandse docent Maarten Thissen werd verzorgd in het Sivis-gebouw. “Er is nog veel werk aan de winkel. Letten we op de belangrijke aspecten van waarderend leiderschap, waarbij wij ervan uit moeten gaan oplossingsgericht bezig te zijn, dan ligt de focus veel op problemen. Autoritair handelen komt ook steeds meer binnen de vakbondswereld”, aldus Jones. Hoewel vakbonden democratische bewegingen behoren te zijn, merkt hij op dat het niet altijd gaat hoe het zou moeten. Verder is het collectief leiderschapsgedrag opmerkelijk. Vakbondsleiders moeten zich volgens Jones duidelijk weten te onderscheiden van de rest. “Gelet op de respons vanuit de samenleving, merk je dat dit niet het geval is. Het lijkt meer alsof de vakbondsleiders zich conformeren aan het gemeenschappelijke.” Waarderend leiderschap gaat uit van de competenties die zitten bij alle mensen, maar de Sivis-directeur ziet steeds dat alles gericht wordt op de leider, terwijl er een heel team is.

Als team kan veel meer worden bereikt. Tegenwoordig lijkt het volgens Jones op een ‘one man show’, maar als die wegvalt, wat gebeurt er dan met de organisatie. Hij legt verder uit dat je door deze houding veel mensen achter je krijgt, maar het zijn vaak korte termijn successen. Als het succes voorbij is, kiest men snel voor een andere leider.

Uitdaging

Waarderend leiderschap is samenbrengen en samenwerken; het is gebaseerd op de kracht van mensen, oprechte nieuwsgierigheid en dialoog, positieve focus en zelfvertrouwen en enthousiasme. In Suriname is er sprake van vergrijzing in de vakbondswereld en wordt het moeilijk om op basis van de solidariteitsgedachte van honderd jaar geleden te blijven werken, vooral gezien de huidige economische crisis. Jones haalt drie stellingen uit een artikel van 2008 door een Amerikaanse vakbondsleider, Joe Alvarez, aan, die ook voor vakbonden in Suriname kunnen gelden, echter zal dit een grote uitdaging zijn gelet op de huidige situatie in het land. De eerste is dat als vakbonden relevant willen blijven, moeten ze transformeren (men wil deze nieuwe wereld kunnen laten werken voor arbeiders); de grote druk op vakbonden veranderen (door politieke structuren en de samenstelling van besturen is de neiging voor radicale verandering klein, verandering zal dus geleidelijk moeten komen); leiderschapsontwikkeling is essentieel om verandering te bewerkstelligen. De lezing had een participerend karakter. Na de presentaties konden de deelnemers proeven wat de kracht is van een radicaal positieve benadering van organisaties. In groepen moesten de deelnemers verhalen delen over hun organisatie betreffende het thema. De bedoeling is dat zij hetgeen ze hebben geleerd toepassen in het vakbondswerk in Suriname.

door Kimberley Fräser