Deze vraag is bij de schrijver van dit artikel opgekomen naar aanleiding van de bezorgdheid die minister Stanley Raghoebarsing enkele dagen geleden heeft geuit over de voortdurende droogte waardoor het Afobakameer niet voldoende water kan produceren voor de opwekking van voldoende hydro-energie met als gevolg dat meer thermische energie moet worden opgewekt met gebruikmaking van de dure HFO die tegen marktconforme prijs van Staatsolie wordt betrokken. Daarbij komt nog dat over de afgelopen periode circa 11 procent meer energie is gebruikt. Het subsidiëren van het energieverbruik zal tot ongekende hoogte stijgen met alle gevolgen van dien.

Het probleem van langdurige droogte is een fenomeen dat in de afgelopen jaren reeds enkele keren is voorgekomen en in de toekomst zal het zich herhalen, maar we kunnen niet voorspellen wanneer dit verschijnsel zich weer zal voordoen. En daarom zal een weloverwogen beleid moet worden uitgevoerd ter beperking van de risico’s van klimaatverandering en met inschakeling van alle stakeholders en deskundigen in de energiesector en voornamelijk EAS, EBS, SPGC, VSB, Ravaksur, de Verbruikersraad en de Suriname Energy Chamber.

Welnu, welk beleid zal gevoerd moeten worden?

De roep vanuit de wereldgemeenschap om de duurzame energieontwikkeling te versnellen zal ook in Suriname gehoor moeten krijgen. Op korte termijn ligt het voor de hand om zonne-energieprojecten op huishoudelijk niveau te bevorderen met een pakket van stimulerende maatregelen. In een speciaal artikel zullen wij onze visie kenbaar maken aan de beleidsmakers.

Het is goed hierbij te vermelden dat het Rooms-Katholiek Bisdom Paramaribo in dit opzicht het voortouw heeft genomen door het opzetten van een pilot solar project op het dak van de sporthal van het Mgr. A. Zichem Sportcentrum met een capaciteit van 30 kW. Na drie maanden in bedrijf is gebleken dat de verwachte productie over het algemeen goed is en dat de productie zelfs een piek aanwijst van 24 kW.

Het goede nieuws is net bekendgemaakt dat binnen anderhalf jaar, Power China met behulp van zonne-energie, een forse verhoging van het aanbod van elektriciteit wil bewerkstelligen. Wij hopen dat de uitvoering van zonne-energieprojecten door Power China met voortvarendheid ter hand zal worden genomen.

Voor de verdere industriële ontwikkeling van ons land is het noodzakelijk om het aanbod van energie tegen acceptabele kosten op lange termijn te garanderen. Wereldwijd is men bezig de thermische energieopwekking met behulp van HFO uit te faseren en in de transitieperiode gebruik te maken van het milieuvriendelijker aardgas, dat ook goedkoper is dan HFO.

Ook ons land zal met voortvarendheid deze energietransitie moeten maken en daarom adviseren wij de president om met Guyana in overleg te treden voor de uitvoering van een strategische samenwerking op het gebied van power generation. Deze samenwerking zal moeten resulteren in het opzetten van een Gasturbine Power Plant in Nickerie met gebruikmaking van het Natural Gas dat zo overvloedig in het Stabroek-blok voorkomt en door het Gas-to-Energy Project, dat in 2025 in bedrijf komt, zal worden gebruikt.

Allereerst een korte beschrijving van het Gas-to-Energy Project:

• Vanuit de twee oliereservoirs Liza 1 en Liza 2 is Esso nu doende een pijplijding van circa 200 km naar de Guyanese kust aan te leggen.
• De transportcapaciteit per dag is 130 miljoen scfd, terwijl de behoefte voor de gasturbine van 300 MW slechts 50 miljoen scfd is.

Dus de resterende hoeveelheid van 80 miljoen scfd zou door middel van een aansluiting van een pijpleiding naar het district Nickerie getransporteerd kunnen worden, alwaar een  gasturbine power generation met een grotere capaciteit van bv 400 MW opgezet kan worden. Deze energiehoeveelheid kan bestemd worden voor beide landen. De productiekosten met Natural Gas is veel lager dan met HFO. Dus de overtollige EBS-capaciteit kan stilgelegd worden en eventueel als back-up capaciteit worden gebruikt, in geval het verschijnsel van langdurige droogte zich voordoet en er een tekort van hydro-energy ontstaat.

Gasvoorraden in Guyana 17 Tcf

Blijkens de Guyana Gas Monetization Strategy Study “It is estimated that there are about 17 trillion cubic feet (Tcf) recoverable gas resources, primary of associated gas and condensates”.

De brug over de Corantijnrivier

Wij hebben begrepen dat bij de recente meeting tussen president Chan Santokhi en president Irfaan Ali, vele issues zijn besproken, maar dat er nog enkele issues zijn waarover nog beslissingen zullen moeten worden genomen. Het zou van een wijs besluit van president Santokhi getuigen om de wens van Suriname voor het opzetten van een power generation plant in Nickerie met gebruikmaking van het gas uit het Stabroek-blok, aan president Ali voor te leggen en commitment hiervoor te vragen. De vele personen in Suriname die niet achter de brug staan, zullen tenslotte meegaan met de bouw van deze brug, omdat er dan substantiële voordelen zullen ontstaan voor ons land.

Het Corantijnbrug-project en het Power Generation Project passen volledig in het kader van de door de Unasur ontwikkelde Integration of the Regional Infrastructure in South America (IIRSA) project en het door de IDB ontwikkelde Arco Norte Electrical Interconnection Project.

Tot slot noemen wij enkele argumenten om de wens van Suriname te onderbouwen, doch voordat we dat doen, hebben we nog een opmerking.

Het is bewezen dat zowel Suriname als Guyana geen partij is om op goede wijze zaken te doen met multinationals en daarom moeten beide landen een strategische alliantie vormen om een gezamenlijk gasbeleid, uitsluitend voor beide landen, te voeren dat een tegenwicht kan geven aan de huidige International Oil Companies (IOCs). Het beleid van deze IOCs is namelijk uitsluitend gericht op het wegdragen van alle olie en gas. Verder worden we in de steek gelaten. Op de olie hebben we geen grip meer, maar het gas is de laatste strohalm waaraan beide landen zich goed kunnen vastklampen om deze laatste gasresources te gebruiken als middel om duurzame economische en sociale ontwikkeling te waarborgen.

Let wel ExxonMobil die de dienst uitmaakt in Guyana, zal ook proberen met zijn partners in Suriname hetzelfde beleid en een verdeel- en heerspolitiek tussen beide landen uit te voeren. Alleen met vereende krachten van beide landen kunnen de IOCs goed aangepakt worden. Heeft Suriname de daadkracht daarvoor? In elk geval mogen we concluderen dat ons buurland die daadkracht wel heeft, getuige de pogingen die het onderneemt om de gasontwikkeling zelf ter hand te nemen. Ons initiatief om Guyana daarbij bij te staan, zal zeker gehonoreerd worden, zeker in het kader van de hierna genoemde strategische dialoog en het samenwerkingsplatform.

Indachtig het gezegde van Churchill: “United we stand, divided we fall”, kunnen Guyana en Suriname hun ontwikkelingsdoelstelling bereiken door het aangaan van een strategische alliantie op het gebied van de gasontwikkeling. Suriname moet nu het voortouw nemen bij de bespreking over de laatste fase van de bouw van de brug over de Corantijnrivier. Laten we niet later tot de ontdekking komen dat we over gemiste kansen praten.

Pogingen van Guyana om de gasontwikkeling zelf te hand te nemen

1. Het uitvoeren van het Gas-to-Power Project. In bedrijfstelling in 2025.
2. ExxonMobil verplicht wordt uitgebreide gasstudies te doen op al hun consessies en te rapporteren aan de regering. Inmiddels is deze studie naar bekomen informatie al uitgevoerd.
3. In de wet over de koolwaterstoffen is een nieuwe bepaling opgenomen, hoe te handelen bij gasvondsten aan weerzijden van de grenslijn tussen Guyana en Suriname.
4. Het is al bewezen dat de reservoirs die dicht bij de Surinaamse grens liggen, veel meer gas bevatten.
5. Het uitvoeren van de studie: ‘Guyana Gas Monetization Strategy’, oktober 2023.
6. Guyana heeft een Request for Proposal doen uitgaan voor Design, Finance, Construction, and Operation of required Gas Infrastructure to Support Upstream Developments. Sluitingsdatum proposals 27 februari 2024.
7. Op de RfP hebben 17 companies gereageerd, waaronder de CNOOC Gas & Power Croup Companies Limited, een conglomeraat uit China, een aan CNOOC Petroleum Guyana Limited gelieerde companie die samen met Hess Guyana Exploration Limited en Esso Exploration and Production Guyna Limited de vergunningen hebben in het Stabroek-blok.

Op 24 november 2020 vond de ondertekening plaats van de Oprichtingsovereenkomst voor de Strategisch Dialoog en het Samenwerkingsplatform tussen de regering van de Republiek Suriname en de regering van de Coöperatieve Republiek Guyana. Artikel 4 van deze overeenkomst refereert naar een van de samenwerkingsgebieden, namelijk natuurlijke hulpbronnen, waaronder mijnbouw, olie en gas.

Conclusie:

Als uitvloeisel van deze overeenkomst kan de uitvoering van de strategische alliantie op het gebied van de energieopwekking plaatsvinden door daadwerkelijk over te gaan tot het verrichten van een gezamenlijke feasibilty study door beide landen voor het Power Generation Project in het district Nickerie en met Natural Gas uit de Liza 1 en Liza 2 resources.

Met het Corantijnbrug-project moet het Gas-to-Energy Project  in het district Nickerie ook uitgevoerd worden. Hierbij zal Suriname nu al duidelijk de lead moeten nemen door direct in contact te treden met president Irfaan Ali en CEO van CNOOC Gas & Power Group Companies Limited.

Belangrijk voor beide landen is dat dit project in zijn geheel zal moeten worden gefinancierd door de projectontwikkelaar CNOOC Gas & Power Companies Limited, zoals vermeld is in de genoemde RfP, in tegenstelling tot het Corantijnbrug-project.

Na lezing van dit artikel zien wij graag uw vragen dan wel kritische opmerkingen tegemoet, waarvoor bij voorbaat onze dank.

Voor meer informatie over potentiële hernieuwbare energie, zie het artikel: ‘Is het Kabalebo Hydro Power Project nog actueel?’. https://unitednews.sr/is-het kabalebo-hydro-power-project-nog-actueel/

Quo Vadis Suriname?

Seniorenburger: johan@tjang-a-sjin.com