De recente aankondiging van de Surinaamse regering om subsidies aan de energiesector af te bouwen en stroomtarieven te verhogen, heeft terecht zorgen gewekt bij verschillende belanghebbenden. Als kritische waarnemers moeten we ons afvragen of deze maatregelen echt in het belang zijn van de samenleving, zoals de regering beweert, of dat ze eerder een verdere belasting vormen voor een reeds financieel belaste bevolking, op een moment dat gezagsdragers verhogingen in hun maandelijkse inkomen tegemoet mogen zien.

Een van de belangrijkste punten van zorg is de gebrekkige uitvoering van sociale programma’s, bedoeld om kwetsbare delen van de samenleving te ondersteunen.

Ondanks beloften van de regering blijkt de sociale steun niet alle burgers te bereiken die deze steun het hardst nodig hebben. Deze tekortkomingen in het beleid roepen serieuze vragen op over de effectiviteit en integriteit van de overheidsmaatregelen. In het bijzonder wanneer het sociaal vangnet door IMF is aangewezen als een zorgpunt. De president wijst in communicatie, op de uitkering van SRD 1800 aan koopkrachtversterking, een voorziening die al bekend was, gefaald had en door het IMF meegewogen is, in de afwijzende beoordeling van Surinames prestatie op het gebied van sociale voorzieningen.

Bovendien blijkt uit de plannen van de regering een gebrek aan transparantie en overleg met belanghebbenden. Het feit dat de regering haast lijkt te hebben om de prijsverhogingen door te voeren, zonder adequate betrokkenheid van de gemeenschap en grondig onderzoek naar alternatieve oplossingen, is zorgwekkend. De haast om maatregelen door te voeren zonder voldoende raadpleging van de bevolking, getuigt van een gebrek aan respect voor de democratische processen en de rechten van de burgers.

Het invoeren van een verhoging met directe ingang, zelfs van verbruik in de lopende maand, druist in tegen behoorlijk bestuur.

De president heeft in communicatie erop gewezen, dat nog steeds miljarden aan subsidie resteren en noemt voorspelbaar, een rekenvoorbeeld van laagverbruikers. Dit neemt niet weg, dat het rechtszekerheidsbeginsel en de budgettaire voorzienbaarheid, zowel op landelijk niveau als voor huishoudens, onder goed bestuur voorschrijven dat in oktober 2023 reeds bij behandeling van de begroting, deze berekeningen en vooruitzichten bekend hadden moeten worden gemaakt.

Niet als een dief in de nacht, op een moment waarop reeds verbruikte energie, in de lopende maand, duurder wordt. Besparing of bezuiniging is dan niet mogelijk. Daarnaast moeten we de kostprijsberekening in twijfel trekken. De regering moet duidelijkheid verschaffen over hoe de zuivere kostprijs wordt vastgesteld en welke factoren hierbij worden meegewogen.

Het gebrek aan transparantie hierover voedt speculaties en wantrouwen onder de bevolking en ondermijnt het vertrouwen in het beleid van de regering. Zeker op een moment dat de jaarcijfers, volgens het wettelijk minimum, nog altijd op zich laten wachten.

Een ander punt van kritiek is de impact van de verhoogde stroomtarieven op de toch al financieel kwetsbare bevolking. Suriname heeft al jarenlang te kampen met economische uitdagingen en een hoog niveau van armoede.

De verhoging van stroomtarieven zal deze last alleen maar vergroten en de kloof tussen rijk en arm verder vergroten.  Zeker nu meer en meer ‘rijk’, de directe familieleden van de leden van de regering lijkt te betreffen, of die nou voor of tijdens de regeertermijn rijk(er) worden of niet. De president die in zijn bericht, de wijziging van belastingschijven en vrijstellingen noemt, verzwijgt hoe de harde klappen voor de industrie, de productiesector en ondernemers, opgevangen zullen worden. Voor de zoveelste keer zullen zij het hardst door tariefverhogingen getroffen worden en worden ambtenarij en werknemers enigszins behoed voor de klappen die klein- en grootondernemers volledig zelf zullen moeten opvangen.  De impuls voor ondernemen en productie is volledig onvindbaar. Tot slot moeten we de langetermijneffecten van deze maatregelen overwegen. Hoewel de regering beweert dat het afbouwen van subsidies en het verhogen van tarieven noodzakelijk zijn voor de duurzaamheid van de energiesector, moeten we ons afvragen of dit de meest effectieve en rechtvaardige manier is om dit doel te bereiken. Er moet meer aandacht worden besteed aan alternatieve oplossingen die de sociale en economische belangen van alle Surinamers dienen. En hoe de efficiëntie en innovatie op dit cruciale gebied Surinamers ten goede kan komen in de vorm van besparingen en duurzaamheid, niet in de vorm van verdere verhogingen.

Dit is nergens te bespeuren in de communicatie van de president. Kortom, de afbouw van subsidies en de verhoging van stroomtarieven in Suriname roepen legitieme zorgen op over de rechtvaardigheid, effectiviteit en transparantie van het beleid van de regering. Als kritische burgers moeten we blijven pleiten voor een eerlijk en inclusief beleid dat de belangen van alle Surinamers dient.