RIJKER WORDEN OVER DE RUGGEN VAN HET ARME VOLK
De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) heeft onlangs in de zesde editie van zijn bulletin aangegeven, dat er een nieuw huishoudbudgetonderzoek uitgevoerd wordt, waardoor de armoedegrens accurater bepaald kan worden. Dit advies is naar aanleiding van het overleg dat de SEOB heeft gehad met IMF-functionarissen en overige stakeholders, waarbij er werd aangegeven, dat er voor een transparantere en effectievere uitvoering van het sociaal programma nog meer versterking vereist is, vooral omdat de koopkracht verder afneemt. In het kader van de afspraken met het IMF heeft de regering onlangs op 3 januari tijdens de regeringsvergadering stappen ondernomen ter verbetering van het welzijn van haar burgers. De eerder overeengekomen maatregelen met de vakbonden, die tot doel hadden de koopkracht van de bevolking te versterken, zijn inmiddels goedgekeurd en zullen vanaf januari 2024 van kracht zijn. Deze aankondiging is natuurlijk wel een stap in de goede richting, maar dan moeten de officiële publicaties van de herziene belastingschijven door de overheid, wel in het Staatsblad verschijnen. Tot op heden is dat nog niet gebeurd. Daarnaast zijn er afspraken met bedrijven overeengekomen, die de gedocumenteerde belastingschijven moeten klaarmaken, in het ongewisse geraakt, omdat naar verluidt, de stukken nog op het Kabinet van de President liggen. De belastingschijven van 8%, 18% en 28% zijn aanzienlijk verruimd van respectievelijk SRD 946,40, SRD 659,75 en SRD 910 naar SRD 3.500 per belastingschijf. Dit betekent dat meer burgers zullen profiteren van gunstigere belastingaanslagen, waardoor ze meer overhouden voor hun eigen bestedingen.
Wij van Keerpunt vinden echter, dat de uitgangspunten van het sociaal programma geëvalueerd moeten worden en wel op korte termijn. De SEOB stelde onlangs ook, dat het sociaal programma zorgvuldig uitgevoerd dient te worden, waardoor dit geen verdere druk legt op de inflatie die al hoog is. De SEOB beveelt ook aan dat de focus op het uitdelen van pakketten en goedkope levensmiddelen gewijzigd dient te worden naar een gedegen en structurele aanpak van armoede. Wij zijn het ook eens met de kritische kijk van de SEOB over het fenomeen van spookambtenaren en spookcontractanten, dat structureel moet worden aangepakt. Vooral omdat in een aantal gevallen, vrijstellingen en heffingskortingen bij dubbele en driedubbele inkomens tot verdere bevoordeling van politiek gelieerde of begunstigde profiteurs leidt. Indien er een duidelijke aanpak komt, zullen er daardoor meer financiële middelen vrijgemaakt kunnen worden voor een betere beloning richting de ambtenaren en het sociaal programma.
Op 24 november 2023 werd de principeovereenkomst tussen partijen ondertekend. Die omvat fiscale aanpassingen, zoals een verhoogde belastingvrije som naar SRD9400, verruiming van belastingschijven naar SRD3500,- en koopkrachtversterking naar SRD3500,- vanaf januari 2024.
Daarnaast zou de BTW op kookgas, elektriciteit en water, zes maanden aangehouden worden en zou de governmenttake op brandstof voor een maand verminderd worden. In december 2023 werd de koopkrachtversterking eenmalig verhoogd van 2500 naar SRD 5000,-, waarvan SRD 4200,- in december werd uitbetaald en de resterende SRD 800,- in 2024.
Het ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting maakte in oktober vorig jaar bekend dat het meer dan 120.000 aanvragen heeft geregistreerd voor koopkrachtversterking. Er is een bedrag van SRD 1.2 miljard beschikbaar gesteld voor het project. Een van de regels om aan een koopkrachtversterking te komen, is dat het maandelijkse inkomen van de aanvrager tussen de SRD 6.000 en SRD 8.000 moet zijn. De koopkrachtversterking is SRD 1.800. Dit bedrag kunnen gezinnen met lage inkomens inzetten om bijvoorbeeld hun vaste lasten te betalen. Het IMF is tevreden over de reeds behaalde resultaten van de Surinaamse regering, doordat zij de brandstofsubsidies heeft afgeschaft, de BTW-wet heeft aangepast en per juli 2024 zullen ook de tarieven van elektriciteit en water worden verhoogd. Deze maatregelen zullen volgens het IMF helpen fiscale ruimte te creëren voor uitgebreide uitgaven voor sociale bescherming en groeibevorderende investeringen.
Wij zijn van mening dat bepaalde van deze maatregelen inderdaad nodig zijn, want de tarieven voor elektriciteit en water zijn al jaren sterk achterhaald. Maar ook deze aanpassing moet ingevoerd worden naar aanleiding van het verbruik en het inkomen van ge-zinnen. Keerpunt is het volkomen eens met de aanpassingen op de tarieven, want nu kan men zich niet eens de nodige reparaties permitteren, omdat onze nutsbedrijven niet eens ‘winstgevend’ zijn. Allemaal het gevolg van slecht financieel beleid en ondeskundige managers, die allemaal zijn benoemd door de politiek.
Niemand kan ons komen uitleggen dat het niet zo is. Het voorbeeld van de SWM ervaren wij sinds vorig jaar en het is een ware ellende om schoon drinkwater te krijgen uit de kraan. De overheid zou misschien ook kunnen inkomen met de nodige financiële middelen, indien zij de BTW-inningen uit alle sectoren zou ontvangen. Helaas is dat niet de realiteit, want niet eenieder hoeft BTW af te dragen. Het gaat ons verstand te boven, dat de armoede in ons land elke dag toeneemt, maar casino’s gevrijwaard zijn van BTW. Dit is toch je reinste on-zin. Een sector waar dagelijks miljoenen SRD’s doorheen gaan, die niets met de es-sentiële levensbehoeften te maken heeft, hoeft geen BTW af te dragen, maar bedrijven die ondanks de beroerde situatie in het land zwoegen om het hoofd boven water te houden, moeten wél ervoor zorgen dat de BTW wordt betaald. Er is, nogmaals, niets essentieel of productief aan casino’s en gokhuizen en wij zullen blijven pleiten voor een evenredig belastingstelsel. Wij zullen absoluut niet dulden dat rijken nog veel rijker worden over de ruggen van dit zwaar verarmde volk.
