Met de Internationale Dag tegen Corruptie op 8 december en de grootste internationale anticorruptiebijeenkomst van 11-15 december jl., is het goed om wederom aandacht te vragen voor de steeds verdere toename van corruptie in Suriname. Corruptie is echter geen typisch Surinaams probleem. De Internationale Dag tegen Corruptie, laat de wereldgemeenschap nadenken over de vooruitgang en uitdagingen en de noodzakelijke stappen om corruptie een halt toe te roepen. Dit jaar valt deze dag samen met de 10e Conferentie van de Staten die Partij zijn (CoSP) bij het Verdrag van de Verenigde Naties tegen Corruptie (UNCAC) in Atlanta, Georgia op 11 en 15 december jl. Suriname heeft zich kortgeleden ook aangesloten bij UNCAC.

Afgevaardigden uit 190 landen kwamen samen om na te denken over de vooruitgang en om maatregelen te heroverwegen en zo de implementatie en follow-up mechanismen ervan te versterken.

Net als voorgaande jaren blijken sommige landen gemotiveerd om de deelname van het maatschappelijk middenveld tijdens de CoSP te beperken en lijken ze vastbesloten resoluties te blokkeren die substantiële veranderingen in het anti-corruptielandschap teweeg kunnen brengen. Een zorgwekkende ontwikkeling dat zelfs in deze ruimtes het eigen belang de boventoon doet voeren. Om de strijd tegen corruptie te winnen, is er een verenigde mondiale beweging nodig – en niet één die vol fragmentatie is.

Corruptie is een kwaal waar geen enkel land immuun voor is. Het is van belang dat lidlanden de transparantie van de politieke financiering verbeteren, de transparantie van uiteindelijk begunstigden te vergroten en het maatschappelijk middenveld te beschermen.

CORRUPTIE MET EEN HOOFDLETTER C

De wereld wordt vandaag de dag geconfronteerd met uitdagingen die de welvaart en stabiliteit voor mensen over de hele wereld bedreigen. Corruptie is diep verweven met conflicten en instabiliteit, waardoor niet alleen de sociaaleconomische ontwikkeling in gevaar komt, maar ook de democratische instellingen en de rechtsstaat worden ondermijnd. Corruptie volgt niet alleen conflicten, maar is vaak ook een van de grondoorzaken ervan. Het voedt conflicten door de armoede te verergeren, het illegale gebruik van hulpbronnen te vergemakkelijken en financiering te verschaffen voor gewapende conflicten.

Het voorkomen van corruptie, het bevorderen van transparantie en het versterken van instellingen zijn van cruciaal belang als we de VN Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs) willen verwezenlijken. Staten, overheidsfunctionarissen, ambtenaren, wetshandhavers, vertegenwoordigers van de media, de particuliere sector, het maatschappelijk middenveld, de academische wereld, het publiek en de jeugd, hebben allemaal een rol te spelen in de strijd tegen corruptie.

Corruptie is een complex sociaal, politiek en economisch fenomeen dat alle landen treft. Corruptie tast de fundamenten van democratische instellingen aan door verkiezingsprocessen te verstoren, de rechtsstaat te verdraaien en ondermijnen en bureaucratische moerassen te creëren, waarvan de enige bestaansreden het vragen om steekpenningen is. Directe buitenlandse investeringen worden ontmoedigd en kleine bedrijven kunnen vanwege corruptie, vaak de vereiste opstartkosten niet te boven te komen.

25 MEI 2025 BELANGRIJK VOOR DEMOCRATIE

Het aanhoudende gebrek aan transparantie op het gebied van de politieke financiën in veel landen, is een punt van zorg. De ondoorzichtigheid rond hoeveel en wiens geld politieke partijen en kandidaten ontvangen en uitgeven, maakt het mogelijk dat duistere fondsen, crimineel een semi-crimineel geld, de politiek ingaan. Dit vormt een directe bedreiging voor de fundamenten van de democratie. Als u in mei 2025 naar de stembus gaat, wilt u misschien weten wie de verkiezingscampagnes van onze politici betalen. Dit zou een eenvoudig antwoord moeten zijn, maar dat is het niet.

Na twintig jaar UNCAC-implementatie is er weinig vooruitgang geboekt bij het bevorderen van de transparantie van de politieke financiering op internationaal niveau. De lidlanden moeten de artikelen van de Conventie over politieke financiering versterken. Wereldleiders moeten samenwerken om de bestaande mazen in de wetgeving te dichten, de juiste openbaarmaking van uitgaven, donaties en donoren te garanderen en de ontoereikende mechanismen voor toezicht en verantwoording aan te pakken.

ULTIMATE BENEFICIARY OWNER

Transparantie over het economisch eigendom (UBO) is van cruciaal belang in de strijd tegen corruptie. Er is mondiale consensus bereikt dat door de overheid beheerde centrale registers de meest effectieve manier is om transparantie te garanderen. De lopende en toekomstige hervormingen van de transparantie van uiteindelijk begunstigden (UBOs), dienen impact te hebben. De belangrijkste daarvan is het bevorderen van de toegang tot en het gebruik van gegevens over uiteindelijk begunstigden door alle actoren die een rol spelen in de strijd tegen corruptie. Nog beter zou zijn om openbare registers in te voeren.

Zonder transparantie over de uiteindelijk begunstigden zullen onderzoeken naar grensoverschrijdende corruptie en pogingen om gestolen activa terug te krijgen, waarschijnlijk op een dood spoor belanden. Landen verliezen jaarlijks miljarden dollars doordat illegale gelden naar het buitenland worden overgeheveld.

Het is van cruciaal belang om de deelname van het maatschappelijk middenveld aan de strijd tegen Corruptie te vergemakkelijken.

Maatschappelijke organisaties uiten ernstige zorgen. Journalisten, klokkenluiders en maatschappelijke groeperingen die vermoedelijke gevallen van corruptie melden en hervormingen bevorderen, worden echter nog steeds geconfronteerd met vergelding in de vorm van intimidatie, bedreigingen, digitale aanvallen en door de staat gesanctioneerd geweld. Als het enige juridisch bindende internationale anticorruptie-instrument, moet UNCAC de complexe uitdagingen van vandaag aanpakken,

DIENSTVERLENERS FACILITEREN ILLEGALE FINANCIËLE STROMEN

Bij het naar het buitenland doorsluizen van zwart geld gaat het doorgaans om verborgen lagen en complexe transacties. In het nieuwste TI-rapport zijn er een reeks diensten aangegeven die politiek prominente personen met een hoog risico hielpen deze duistere paden te bewandelen. Dit is ook uit onze NRA gebleken.

HOE GOED BESCHERMEN WIJ KLOKKENLUIDERS?

Klokkenluiders zijn belangrijke spelers in de nationale en internationale inspanningen om corruptie op te sporen en voorkomen. Het beschermen van klokkenluiders tegen on-eerlijke behandeling, inclusief vergelding, discriminatie of benadeling, kan mensen in staat stellen wangedrag te melden en uiteindelijk de daders voor de rechter te brengen.

Recentelijk heeft een anonieme klokkenleider de president van Suriname en de minister van Openbare Werken bij het Openbaar Ministerie aangeklaagd wegens corruptie.

De Staat Suriname is volgens de klokkenluider met ondersteunende documenten onrechtmatig voor USD 7,5 miljoen benadeeld ten gunste van een particuliere onderneming: Pan American Real Estate NV. Op deze ernstige beschuldiging van corruptie is door beklaagden noch de regering, enige tekst en uitleg aan de bevolking gegeven.

De regering moet begrijpen dat het voeren van transparant beleid geen gunst aan het volk is, maar een plicht.

Het betaalde geld gaat niet uit hun zak, maar wordt net als het OMO-schandaal, door het volk betaald.

Bron: VES-INZICHT editie december 2023