De NDP mobiliseerde haar achterban met beeldmateriaal van de voorzitter in militaire camouflage kleding en saluerend met een nadruk op ‘instructies’ voor een politieke bijeenkomst op 16 december 2023. Met een zeer goede opkomst in OCER en tientallen duizenden kijkers via de livestream, waren notabele partijkopstukken en sympathisanten aanwezig. De oud-president en voorzitter kwam aan het woord.

De schuld van alles zou liggen bij de kolonisator. Hoe, wie of waarom, werd op geen enkele wijze verduidelijkt. Het voordeel dat de kolonisator zogenaamd ten goede zou komen, werd ook niet verduidelijkt. Het is niet alsof tien jaren NDP, Nederland verzwakt en Suriname versterkt hebben, eerder andersom. Terwijl voor iedereen met een beetje begrip van ontwikkeling overduidelijk is, dat samenwerking en een gedeelde ontwikkelingsvisie, altijd het beste voor de relatie tussen de twee landen is geweest.

De aanwezigen verlieten OCER niet met instructies, anders dan op 25 mei 2025, wederom op de NDP te stemmen. De nadruk werd gelegd op hoe slecht het economisch gaat in het land. Hoe dat vooral samenhangt met het tegenwerken van de NDP.

De organisatiegraad, het budget en de productiebewustheid van de partij, zijn nog steeds ver voorbij die van andere politieke partijen in Suriname. Het gevoel van momentum, opbouw, structuur, beschikbaarheid van livestreams, verspreiding van de links, hebben allen bijgedragen aan de viraliteit van het moment, wat uiteindelijk de NDP als partij ten goede komt. Het opstaan voor de leider en voorzitter als enige spreker. Het bij naam noemen van Dave van Aerde vanaf het podium, met de verwijzing dat het om een sympathisant gaat. Het zichtbaar en steeds in beeld brengen van Robert-Gray van Trikt, die zich geen moeite getroost heeft in de voorafgaande maanden, onafhankelijkheid en afstand tussen zichzelf en de paarse partij en partijpolitiek als geheel, te scheppen. Het op het podium brengen van Rodney Cairo, die eerder protesten leidde, een militaire vakvereniging oprichtte die het anders zou doen en geheel en ideologisch af zou wijken van de lijn van Bomika, revo en de NDP. Zo weeft de NDP een web bij de schoorvoetende betrokkenheid van anderen, dat een eenduidig en opgeblazen beeld van ondersteuning en draagvlak verwarrend, maar overtuigend, uitstraalt, op cruciale momenten.

Zijn bijdrage als spreker is niet wat het geweest was. De eerste rij van sprekers was meer bezig met hun smartphone. De multimiljonairs en hun uitgedoste partners, die hun rijkdom te danken hebben aan het beleid van de NDP, konden er niet meer verplicht of meer verveeld uitzien, toen hij het woord voerde. Het verschil tussen een pregnante pauze en een senior momentje, was minder scherp te trekken. Geschiedvervalsing en melancholie wisselden elkaar af in een spreekbeurt vol vertakkingen en zijwegen. De hoofdspreker trok een parallel met Doedel, Anton de Kom en natuurlijk zichzelf als martelaar van neokolonialisme. Nieuwe thema’s, nieuwe onthullingen of nieuwe informatie, waren niet te verwachten en kwamen ook niet. Het had veel weg van de greatest hits uit een legacy act.

Zelf heeft de voorzitter zich niet uitgesproken over wel of geen aanwezigheid bij de vonniswijzing op 20 december 2023. Strafvordering is duidelijk over het gevolg van niet verschijnen: tenuitvoerlegging van het eerder gewezen vonnis . Juridisch technisch zou niet verschijnen een enorm nadeel betekenen, namelijk het definitief worden van de reeds eerder uitgesproken strafmaat.

De productie was bedoeld als verlengstuk op het verweer, in de rechtszaal door de advocaat van de veroordeelde gevoerd: alles heeft een kern in echte vaderlandsliefde, de slachtoffers beraamden snode plannen, werkten samen met het buitenland en het kon allemaal niet anders dan hoe het min of meer gelopen is. De staatsgreep was het beste wat Suriname ooit overkomen was en ‘ingrijpen’ was het thema en de rol van de militairen.

De tien paarse jaren waren die van woningbouw, bruggenbouw, tussenwegen, olie vondsten en vooruitgang. Een nationaal kabinet zou een oplossing zijn.

Het verweer op het podium verkondigd, bleef een rare spagaat. Enerzijds moet de machtige hand vol controle nooit wat gemist hebben, maar anderzijds zijn de Decembermoorden een situatie die ‘uit de hand is gelopen’. Opzet zou ontbreken, ondanks het feit dat slachtoffers middernacht uit hun woningen gelicht werden en ongewapend, zonder vorm van proces, geëxecuteerd. ‘Un sen tek zestien of vijftien fu den mang. Wan san psa na kazerne.’ De desinteresse en het disrespect voor mensenlevens, blijft decennia later nog altijd schrikbarend.
Een rechtstreekse geweldsdreiging voor de rechtszitting is niet geuit. Maar de ‘dog whistle’ werd herkenbaar geblazen, naar de meer militante en tot geweld te overhalen gedeelten van de achterban; de subtiele signalen dat de mobilisatie best verder mag gaan dan vreedzaam. ‘Als je eenmaal voor dit vak gekozen hebt, is er geen weg terug.’ Het wekken van de indruk dat de uitgelekte veiligheidsanalyse het bewijs vormt van oneigenlijke uitlokking. ‘Mek deng hoor deng srefi. Het heeft geen zin dat de zaak hier uit de hand gaat lopen.’ De conclusie dat ‘dit politiek proces geen gevolgen moet hebben voor dit land’. De insinuatie door het ‘niet hebben gedacht’ door de rechters aan het ‘mogelijk uit de hand lopen’. De goede en bereidwillige verstaander is daarmee gemobiliseerd, met juridische ruimte voor ontkenning voor de Voorzitter voor wat er ook mag volgen.

Het lijkt erop dat de grijze vos en zijn team, met minder verve, minder humor en minder glamour, geslaagd zijn in wat zij voor ogen hadden: een alternatieve geschiedenis voeren aan een welwillende achterban, een mediaproductie gericht op angst en verwarring presenteren aan tegenstanders, de aandacht trekken en nadruk leggen op de politieke partij als levensvatbare optie bij de komende verkiezingen, en rimpels veroorzaken in een vijver van media en sociale media aandacht, die hen uiteindelijk ten goede komt. Als politiek afscheid was het een armoedig en schamele vertoning. Maar misschien weet de partijleiding wel meer af van de redenen daarvoor en het comfort daarbij.

A.A.

Artikel 366 Wetboek van Strafvordering
1. Indien degene die in verzet is gekomen, niet ten dienende dage in rechte verschijnt, wordt
het verzet vervallen verklaard en het bij verstek gewezen vonnis ten uitvoer gelegd of
verder uitgevoerd.
2. De rechter kan evenwel, bij niet-verschijning van de verdachte met of zonder tijdsbepaling
de schorsing van het onderzoek gelasten teneinde de verdachte alsnog gelegenheid te geven
om te verschijnen. Het bepaalde in artikel 259, vierde en vijfde lid, is van toepassing. Verschijnt de verdachte niet op de nadere terechtzitting, dan is, tenzij de schorsing wordt verlengd, het eerste lid van toepassing.