Een moeilijke en gevoelige actuele kwestie blijft het recht op zelfbeschikking, bevrijding van armoede, vrede en veiligheid en beheer over natuurlijke hulpbronnen. Vorige week bij de VHP-discussieavond somde president Santokhi enkele gebeurtenissen op, die hard aankwamen in de samenleving. Zo wees hij op het grote moeilijke probleem van de grondenrechten. Volgens hem een van de grote uitdagingen in onze samenleving.

Ook vroeg hij zich af, hoe we er samen doorheen moeten komen. In de resterende twee en een half jaar van het regeermandaat, zal onder andere aandacht gegeven moet worden aan de armoede en veiligheid. Hierbij noemde hij de onzekerheid en het onvoldoende vertrouwen in de gemeenschap die leiden tot irritatie.

President Santokhi stelde dat die irritatie weggemaakt moet worden en hij is van mening, dat alleen op die manier zijn Oranje beweging hoog gewaardeerd zal blijven.

Intussen is de aandacht gevestigd op De Nationale Assemblee (DNA) waar de collectieve rechten van inheemse en tribale volken bediscussieerd gaan worden.

Hoewel onze parlementariërs in verschillende opzichten voor de ontwerpwet die de oplossing van dit vraagstuk moet brengenzijn, zijn de meesten van mening dat de natuurlijke hulpbronnen behoren aan de totale samenleving. Zo stelde Cedric van Samson van de VHP-fractie eerder, dat alleen de Staat Suriname toestemming verleent voor het ontginnen van aardolie en goud.

Tevens schijnt de begrenzing van het gebied van de inheemse en tribale volkeren, ook een moeilijk probleem dat bij wet geregeld moet worden. De demarcatie van de woongebieden moet met name bij wet nader geregeld worden. Het collectieve eigendomsrecht moet duidelijk omschreven zijn. De debatten in DNA zullen moeten uitwijzen, hoe de definitieve omvang en begrenzing van de inheemse en tribale woon-en leefgebieden, bij wet moeten worden vastgesteld. Ook de bevoegdheden van het traditioneel gezag en het bestuurs- en beheerssysteem moeten in deze ontwerpwet, nader worden vastgelegd. Met name de wettelijke rechtspositie van het traditioneel gezag, moet nader besproken worden en vastgelegd worden.

Tijdens de protestactie van de inheemsen kwam in niet mis te verstane woorden, naar voren dat het parlement niet alleen over praktische dingen de leef- en woon gewoonten rakende, maar ook over zelfstandige keuzes in de gebieden. “Dat wil niet zeggen dat je geen advies meer nodig hebt, maar wel dat je komt tot een zelfstandige keuze, op basis van verstrekte informatie”, aldus een inheemse demonstrant.

Alhoewel er sprake was van een vredig protestdemonstratie is uit de toon van verschillende demonstraten gebleken, dat de woede en irritatie bij verschillende dorpsgemeenschappen, niet licht mag of moet worden opgevat.