Koolstofarme technologieën zijn sterk afhankelijk van mineralen, waardoor de vraag naar de mijnbouwsector toeneemt en deze vatbaarder wordt voor corruptie, vooral met betrekking tot de toekenning van nieuwe mijnbouwvergunningen. De centrale vraag die hierbij gesteld wordt, is: Bedreigt de potentiële corruptie in de mijnbouwsector een rechtvaardige energietransitie? Corruptie bij mijnbouwvergunningen vergroot de kans op schade aan gemeenschappen en het milieu, wat slecht is voor het bedrijfsleven omdat het de sociale licentie van de industrie om te opereren ondermijnt en het risico op verstoringen van de bevoorrading vergroot.

Corruptierisico’s

De mijnbouwsector speelt een cruciale rol in de strijd tegen klimaatverandering en het verbeteren van de toegang tot energie, met name voor de armen in de wereld.

Alle belanghebbenden moeten dringend actie ondernemen om corruptierisico’s aan te pakken om deze belofte waar te maken. Mineralen zijn een cruciaal onderdeel van de oplossing in de wereldwijde verschuiving naar een koolstofarme economie. Maar een mijnbouwhausse brengt een groot aantal corruptierisico’s met zich mee die gemeenschappen en het milieu kunnen schaden. Overheden, de particuliere sector en andere belanghebbenden, moeten nu handelen om ervoor te zorgen dat de strijd tegen klimaatverandering geen bijkomende schade heeft.

Het meest recente IPCC-rapport geeft een scherp beeld van het collectieve falen van de wereld om resoluut op te treden om de catastrofale gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. Om het vooruitzicht op het bereiken van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs binnen bereik te houden, is er een dringende noodzaak om de inzet van koolstofarme energietechnologieën over de hele wereld op te schalen. Dergelijke technologieën zijn sterk afhankelijk van mineralen. Volgens de International Energy Agency (IEA), heeft een elektrische auto zes keer zoveel mineralen nodig als een conventionele auto, terwijl een offshore windpark dertien keer meer mineralen nodig heeft dan een gasgestookte centrale van vergelijkbare grootte.

Hierdoor zal de vraag naar de mineralen die nodig zijn voor de energietransitie, de komende decennia naar verwachting fors stijgen – voor bepaalde mineralen zelfs wel 900 procent, volgens een recent rapport van het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) en het Sustainable Minerals Institute. Hoewel die groei ongelijk en onvoorspelbaar zal zijn, is de boodschap duidelijk: ons collectief vermogen om klimaatverandering te bestrijden, hangt af van de betrouwbare en duurzame aanvoer van mineralen.

Schade aan gemeenschappen en milieu

Een belangrijk risico houdt verband met de toekenning van mijnbouwrechten. Terwijl producenten zich haasten om minerale afzettingen te vinden en nieuwe mijnen in productie te nemen, zullen regeringen in veel landen een golf van vergunningsaanvragen ontvangen. Nu er zo veel op het spel staat, kunnen bedrijven in de verleiding komen om steekpenningen aan te bieden om goedkeuringen te versnellen en elites kunnen proberen te profiteren van een mijnbouwexplosie, waardoor ambtenaren onder druk worden gezet om te bezuinigen op milieu- en sociale impactrapportage en due diligence in het algemeen.

Veel landen proberen de goedkeuringen te versnellen om te profiteren van de groeiende vraag en om tekorten in minerale voorraden te voorkomen. Zo beoogt de nieuwe EU-wet kritische Grondstoffen, de nationale vergunningsprocedures te stroomlijnen. Toch mogen inspanningen om licentieprocessen te optimaliseren niet ten koste gaan van rigoureuze due diligence-controles, effectbeoordelingen en zinvolle raadplegingen. Dergelijke verificaties moeten veeleer een routinematig onderdeel zijn van projectbeoordelings- en goedkeuringsprocessen.

Corruptie bij het toekennen van mijnbouwrechten verhoogt het risico op schade aan gemeenschappen en het milieu. Ongeveer 80 procent van de projecten voor overgangsmineralen in landen die de EITI-standaard implementeren, bevindt zich op het grondgebied van inheemse of andere landgebonden volkeren, terwijl ongeveer 50 procent deel is van een beschermd gebied. Met hoge prijzen die de mijnbouw naar meer ecologisch en sociaal gevoelige gebieden zullen duwen, is de behoefte aan sterke waarborgen in goedkeuringsprocessen dringender dan ooit.

Corruptie slecht voor het bedrijfsleven

Bedrijven hebben veel te verliezen als ze corruptierisico’s niet serieus nemen. Corruptie ondermijnt het investeringsklimaat en verhoogt de kosten van zakendoen. Wanneer corruptie betekent dat de zorgen van belanghebbenden aan de kant worden geschoven, wordt het voor mijnbouwbedrijven moeilijker om hun sociale vergunning om te opereren, te behouden, wat op zijn beurt operationele, reputatie- en juridische risico’s met zich mee kan brengen. Voor downstream bedrijven, zoals bedrijven die zonnepanelen, windturbines en elektrische voertuigen produceren, verhoogt corruptie langs de minerale waardeketen het risico op verstoringen van de levering, wat hun bedrijf ernstig kan schaden.

(Bron: World Economic Forum)