Denemarken heeft niet zelf contact opgenomen met Suriname

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, was zich er terdege van bewust dat er iets niet klopte aan een Deens bedrijf dat aanbood een revolutionaire groene energiecentrale te bouwen in Suriname. Maar het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft nooit gewaarschuwd. In plaats daarvan heeft het ministerie alle documenten betreffende de zaak achtergehouden. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken was in april 2021 druk bezig, nadat de voormalige Nederlandse kolonie Suriname een overeenkomst had gesloten voor DKK 7,7 miljard met het Deense bedrijf HPSG, dat een revolutionaire waterstofcentrale moest bouwen zodat het land niet afhankelijk zou zijn van fossiele brandstoffen.

De Nederlanders kregen vragen van zakenmensen die bereid waren te investeren in Suriname en wilden weten wat de mogelijkheden waren. Sommigen vroegen speciaal naar het baanbrekende groene project van het Deense bedrijf. Maar een Nederlandse diplomaat had het gevoel dat er iets niet klopte.

“Het ziet er helemaal verkeerd uit”, schreef hij aan zijn collega’s met een link naar het nieuws dat HPSG zou investeren in Suriname. “Suriname zegt dat het geen cent moet investeren en nu lijkt het erop dat de Denen geen geld hebben en op zoek zijn naar investeringen. Het is alarmerend”, aldus de e-mail aan collega’s van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. De Nederlandse autoriteiten besluiten daarom het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken te vragen of het Deense bedrijf HPSG een erkend bedrijf is met de capaciteit om een elektriciteitscentrale te bouwen.

De komende dagen is er correspondentie tussen de Nederlandse en Deense autoriteiten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken weigert Danwatch en Ekstra Bladet inzage te geven in de correspondentie. Ook alle andere documenten betreffende deze zaak zijn door het ministerie verduisterd. Maar één ding is zeker: de Deense autoriteiten wisten al in april 2021 van HPSG, dat Nederland zich zorgen maakte. Toch verzuimde Denemarken Suriname te waarschuwen voor de miljardenovereenkomst met het Deense bedrijf.

HPSG loog over partners

Danwatch en Ekstra Bladet onthulden in november 2021, dat het Deense bedrijf HPSG heeft gelogen over zijn partners. Het bedrijf beweerde samen met grote internationale partnerbedrijven een baanbrekende groene waterstofcentrale te willen bouwen. Maar geen van de bedrijven wist van HPSG af. De Deense meesterbreinen hadden ook geen ervaring met groene energie en achter het bedrijf zaten een aantal cryptische bedrijfsconstructies, waardoor de alarmlichten flitsten op experts in economische criminaliteit. In februari van dit jaar koos Suriname ervoor om zich terug te trekken uit de miljardenovereenkomst na de onthullingen van Danwatch en Ekstra Bladet.

Maar al in april 2021, een maand nadat de overeenkomst tussen Suriname en HPSG was getekend, deden geruchten de ronde in het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat er iets helemaal mis was met de overeenkomst. En Nederland besloot dat het nodig was om te reageren voordat Nederlandse investeerders geld verloren aan investeringen in het project. Het toont correspondentie waar Danwatch en Ekstra Bladet toegang toe hebben gekregen via het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. “Misschien hebben Nederlandse investeerders hier interesse in, en daarom moeten we ervoor zorgen”, schreef een van de functionarissen in de interne e-mails aan zijn collega’s. “De Deense ambassade heeft ons laten weten dat het bedrijf niet geregistreerd is en dat de man op de foto bij de Surinaamse overheid (Benny Falk, red.) een acteur is die is veroordeeld voor het smokkelen van bloeddiamanten”, schrijven de Nederlanders in een ander interne post.

Denemarken

Het is niet bekend of met ‘Deense ambassade’ de Nederlandse ambassade in Denemarken wordt bedoeld of dat het een Deense ambassade is in een land waarmee de Nederlandse autoriteiten mogelijk contact hebben opgenomen. Uit een andere interne e-mail blijkt echter, dat de Nederlandse ambassade in Denemarken dezelfde dag in een e-mail aan het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, erop wees dat HPSG niet geregistreerd was in Denemarken en dat directeur Benny Falk, eerder was veroordeeld voor het smokkelen van bloeddiamanten. Maar het is zeker dat de Deense en Nederlandse autoriteiten tussen de 23 en 29 e-mails over HPSG hebben uitgewisseld, zo meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in april 2021 aan Danwatch en Ekstra Bladet.

Hoewel het ministerie van Buitenlandse Zaken op de hoogte was van HPSG en vermoedelijk wist dat Nederland zich zorgen maakte over het Deense bedrijf, koos het ministerie ervoor de Surinaamse autoriteiten niet te waarschuwen. “Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Surinaamse autoriteiten niet rechtstreeks aangesproken op de specifieke zaak”, schrijft het ministerie in een reactie aan Danwatch en Ekstra Bladet. Het ministerie heeft geen antwoord gegeven op onze vraag waarom het ministerie de Surinaamse autoriteiten niet heeft gewaarschuwd voor HPSG.

De HPSG-zaak is verduisterd

En dat is niet het enige in de HPSG-zaak waar het ministerie van Buitenlandse Zaken niets over wil vertellen. Sinds september 2021 hebben Danwatch en Ekstra Bladet geprobeerd toegang te krijgen tot de documenten van het ministerie over HPSG, maar tot nu toe zijn alle documenten in de zaak vrijgesteld van toegang tot documenten.

De herhaalde verzoeken om toegang tot documenten zijn afgewezen onder verwijzing naar artikel 33, eerste lid, van de Wet openbare toegang tot informatie, waarin wordt verwezen naar dossiers die onderdeel uitmaken van lopende onderzoeken en strafzaken. Bovendien is een aantal wetten verworpen met verwijzing naar sectie 32 van de Wet op de toegang tot informatie van het publiek, waarin wordt verwezen naar de noodzaak om belangrijke overwegingen van de Deense belangen op het gebied van buitenlands beleid en de betrekkingen met andere landen te beschermen.

Uit een inzage in documenten van het ministerie van Justitie, blijkt echter dat een aantal van de processtukken naar de politie is gestuurd. Er wordt ook bevestigd dat de documenten naar de politie zijn gestuurd in een antwoord aan de Commissie Buitenlandse Zaken van het Parlement door de Deense minister van Buitenlandse Zaken Jeppe Kofod, die door Christian Juhl van de Unity List, werd gevraagd waarom het ministerie van Buitenlandse Zaken de documenten heeft vrijgesteld van toegang tot documenten.

Ook is gebleken dat het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken de communicatie tussen Nederland en Denemarken over HPSG in april 2021 in de publieke belangstelling staat, laat het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken weten. “De Deense autoriteiten hebben aangegeven, bezwaar te hebben tegen de publicatie van alle communicatie tussen ambtenaren in Nederland en het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken over de investering van HPSG in Suriname”, schreef de Nederlandse functionaris in zijn besluit over toegang tot documenten aan Danwatch en Ekstra Bladet.  “Mede als gevolg van de reactie van de Deense autoriteiten op het verzoek om de documenten te tonen, ben ik van mening dat de betrekkingen met Denemarken zullen worden geschaad als de relevante informatie openbaar wordt gemaakt”, staat verder in de correspondentie.

‘Een puinhoop’

Dus hoewel het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken geen contact heeft opgenomen met Suriname, kan het land niet beweren dat het nooit is gewaarschuwd voor hun overeenkomst met HPSG. Uit de toegang tot documenten van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat Nederland op 30 april 2021, er zelf voor heeft gekozen om de Surinaamse ambassadeur, Rajendre Khargi, een van de hoogste diplomaten van het land, te waarschuwen en dicht bij president Chandrikapersad Santokhi te staan. In de interne e-mails staat dat Nederlanders ervoor kozen Suriname op eigen initiatief te waarschuwen, en niet omdat ze dat met Denemarken hadden afgesproken. “Hartelijk dank voor deze informatie”, zei Khargi, aan het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. “We hebben al sceptische reacties gekregen en redenen om dieper [in de overeenkomst met HPSG] te duiken. Ik kan niet ontkennen dat we tot een soortgelijke conclusie komen.” Toch hield Suriname zich aan de afspraak met HPSG. En er zijn aanwijzingen dat de Surinaamse onverschilligheid een bron van frustratie was bij het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken.  Op 28 oktober 2021 – 13 dagen voordat Danwatch en Ekstra Bladet de eerste onthullende verhalen over HPSG publiceerden – schreef een Nederlandse diplomaat opnieuw een update aan zijn collega’s met meer informatie over waarom het HPSG-project een verdachte onderneming was. “Kortom, de HPSG-zaak is nog steeds in beweging en het blijft een duistere puinhoop”, besloot hij zijn e-mail.

Bron: danwatch.dk/udenrigsministeriet-tier-om-fupfirma