‘Belangenverstrengeling en nevenfuncties vervullen, kunnen niet door de beugel’
Onlangs is de staatsonderneming New SurFin N.V. opgericht, die onder het ministerie van Financiën en Planning valt. Volgens financiënminister Armand Achaibersing, heeft New SurFin het doel om investeringen aan te trekken. Hoewel Achaibersing en de minister van Buitenlandse Zaken (BIBIS), Albert Ramdin, de nadruk erop leggen dat er niets mis is met de oprichting van de staatsonderneming, stelt de politieke partij DA’91, dat de oprichting in strijd is met goed bestuur. De partij geeft aan, dat zij ontstemd en erg bezorgd is over de vrijgekomen informatie. Volgens DA’91 kan het niet door de beugel, dat de beide betrokken ministers nevenfuncties vervullen. De verklaring van de partij luidt als volgt:
“Het nieuws van de oprichting van New SurFin door dhr. V.Ajodhia en onder leiding van dhr. R.Pahladsingh, heeft bij vele mensen de wenkbrauwen ernstig doen fronsen. Ook wij van DA’91 zijn zeer ontstemd over wat aan informatie is vrijgekomen. De beide betrokken ministers, Financiën en BIBIS, bestempelen zichzelf als voortrekkers van het idee en rechtvaardigen daarmee, hun participatie in de NV als PresCom c.q. Commissaris.
Blijkbaar ongevoelig voor de terechte opvatting dat dit niet door de beugel kan aangezien ministers geen nevenfuncties mogen vervullen, belangenverstrengeling evident is en een ernstige aanslag gepleegd wordt op de zo noodzakelijke checks and balances binnen de regering.
DA’91 is ernstig bezorgd over deze ontwikkelingen. Iedereen begrijpt dat een Staatsbedrijf door de Staat moet worden opgericht. Maar waar is de machtiging van dhr. Adjodhia in deze? Opmerkelijk in deze is, dat een persoon die niet de Surinaamse nationaliteit heeft belast wordt met de oprichting van een Staatsbedrijf. Maar niet alleen de machtiging is nodig, ook een staatsbesluit waarin het besluit van de ministerraad om over te gaan tot oprichting deze Staats NV is nodig. Waar is dit staatsbesluit?
Het kan toch niet zijn dat een zo groot en met zulke belangrijke taken toebedeelde NV buiten alle andere structuren van de Staat om wordt opgericht, met uitsluiting van de Vicepresident die de ministerraad voorzit? Onze zorg gaat nog verder. Bij bestudering van de oprichtingsakte blijkt dat geheel tegen regulier vereiste procedure voor staatsbedrijven in, er nergens expliciet vermeld is, dat deze NV ten behoeve en in opdracht van de Staat Suriname is opgericht.
In artikel 2 van de oprichtingsakte, wordt een dusdanige opsomming van sectoren waarin deze NV actief gaat zijn genoemd, dat het idee ontstaat dat deze NV het beheer over het regeren van Suriname zal hebben boven de regering die een uitvloeisel is van een democratische verkiezing. Er dreigt een ernstig gevaar voor de democratische besluitvorming vanuit de regering. Stelt u zich eens voor dat alle leningen, investeerders en andere inkomsten, gesluisd worden naar en via deze NV. Niet de regering met begeleiding van De Nationale Assemblee (DNA), zal dan nog bepalen welke projecten worden uitgevoerd, maar deze NV, bestaande uit de heren Ramdin, Pahladsingh en Achaibersingh. Begrotingsbehandelingen in DNA worden een grote farce, want de Staat heeft geen geld, maar de NV wel. Verantwoording en alle andere voor de Staat geldende comptabele regels kunnen rustig overboord gegooid worden, want de aandeelhouders bepalen wat er gebeurt met het geld. Wij moeten er niet aan denken! Erger wordt het wanneer wij de slotbepalingen lezen, waarbij als vertegenwoordigers in de NV niet de instanties van de Staat zijn genoemd, maar persoonsnamen zijn ingevuld. Niet het ministerie van Financiën is vertegenwoordigd, maar de heer Achaibersingh, niet BIBIS, maar dhr. Ramdin.
Met andere woorden: deze personen hebben zitting in deze NV, ongeacht hun functie binnen de overheid. Bovendien moet gelijk aangetekend worden dat deze zelfde politieke entiteit, VHP, zich eerder hard heeft uitgesproken m.b.t. nevenfuncties van ministers en met name het zitting nemen in RvC’s, waarbij het ontslag van de ministers Dodson en Pengel geëist is. (https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/ nieuwsitem/52288)
Ministers mogen geen nevenfuncties hebben, lees de afgelegde eed in artikel 125 van onze Grondwet er maar op na. En helemaal niet de PresCom functie. Minister Achaibersingh als minister van Financiën, een van de monetaire autoriteiten van ons land, kan onmogelijk vinden dat het acceptabel is dat hij die toezicht moet uitoefenen op diegenen in de uitvoering, toezicht op zichzelf houdt. Het is het één of het ander!
Na doorlezing van de volledige oprichtingsakte is de conclusie dat het hier onmogelijk om een staatsbedrijf kan gaan. Het KKF-uittreksel maakt het er niet helderder op, want terwijl er gezegd wordt dat het een 100% staatsbedrijf zou zijn, geeft het KKF uittreksel aan dat 100% van de geplaatste aandelen in handen van de Staat (het ministerie van Financiën) zijn, welke geplaatste aandelen 51% van het vennootschappelijk kapitaal uitmaken. De andere 49% zijn vrij verhandelbaar, zonder dat van een plicht tot plaatsing bij de Staat blijkt uit de statuten.
Met betrekking tot het geplaatst aandelenkapitaal is overigens ook de vraag of het daadwerkelijk gestort is (de 510.000 SRD) zoals in de slotbepalingen van de statuten staat, of dat zal blijken dat de harde ‘contanten’ boterzacht zijn.
Opvallend en zeer negatief voor de harmonie in onze samenleving en binnen de regering, is dat niemand ontkomt aan het besef dat deze organisatie gecreëerd en ingevuld wordt door alleen VHP’ers, wat de zeer ongewenste indruk wekt dat het een politiek schaakstuk is voor de VHP, vooral daar de voorzitter van de partij reeds zijn verkiezingscampagne naar 2025 heeft afgekondigd.
In het belang van een juiste weergave van de status van de NV, achten wij het ook van belang dat er publicatie geschiedt van de op grond van de statutaire doelstelling benodigde vergunning voor kredietinstelling ex. Artikel 2 lid 1 van de Wet Toezicht op het Bank en Kredietwezen, aangezien de organisatie zich conform de oprichtingsakte als bank positioneert. Opmerkelijk is dat tot 31 december 2020 er voor deze NV niet een dergelijke vergunning is verstrekt. Misschien daarna? Het is belangrijk dat de Governor van de Centrale Bank van Suriname (CBvS), hierover onmiddellijk uitsluitsel geeft. Voorts moet de publicatie van het Staatsbesluit voor de oprichting en tegelijkertijd het regelen van de bankstatus zo snel mogelijk geschieden. De vraag rijst natuurlijk, waarom de Staat nog een bank wenst op te richten, wanneer wij al de VCB en de Hakrinbank hebben.
Kortom: de non-transparantie en het moedwillig ontwijken van het volgen van de juiste procedures, evenals een inrichting en invulling vanuit een eng partijpolitiek patroon, wekt absoluut geen vertrouwen. De NV lijkt een politiek schaakstuk te zijn dat een deel van de regering ten dienste zal staan en zich zal kunnen onttrekken aan het democratisch spel van checks and balances, goed bestuur. De kans is groot dat er geld ten behoeve van de Staat Suriname naartoe gesluisd zal worden om allerhande heilloze projecten die de politieke agenda dienen, te financieren.
Het kan niet ontkend worden dat er een ernstige vorm is van belangenverstrengeling bestaat. DA’91 roept de regering op per direct in het belang van goed bestuur, transparantie en respect voor de democratie en wet en recht, onmiddellijk verdere handelingen aangaande de NV New Surfin te stoppen. Wij doen ook een beroep op de ministerraad onder leiding van de vicepresident om de minister van Financiën evenals die van BIBIS, tot de orde te roepen en te wijzen op het belang van een gedragscode voor gezagsdragers. De President doet er goed aan om na de vele ‘nepotistische’ getinte uitglijders van zijn kabinet, orde op zaken te stellen en bij voortzetting van de NV, geen ruimte te bieden aan ministers om a ‘titre personnel’ of namens de regering, zitting te hebben in de RvC.
