De banken hebben voor lange tijd als enige poortwachter van het financieel systeem in Suriname gefunctioneerd en in het kader van Anti-Money Laundering/Combating Financing of Terrorism (AML/CFT), enkele strenge maatregelen moeten handhaven in de richting van hun klanten. In het kader van de National Risk Assessment (NRA) moet Suriname voor de uitvoering van de 4th Mutual Evaluation door de Caribbean Financial Action Task Force (CFATF) in Q1 2022, voldoen aan de compliancevereisten overeenkomstig de CFATF-aanbevelingen. Volgens Eblein Frangie, voorzitter van de Surinaamse Bankiersvereniging (SBV) en CEO van de Finabank, is het belangrijk om de silo’s te doorbreken als het gaat om het voldoen aan compliance wet- en regelgeving. Dit zei hij op woensdag 9 december tijdens de virtuele introductiebijeenkomst van de Suriname Compliance Professionals Association (SCPA).
“Banken moeten als poortwachters van het financiële systeem voorkomen dat misbruik hiervan wordt gemaakt, zodat het systeem integer blijft. Als alle andere sectoren werken aan een hoog complianceniveau, hoeven banken niet de gehele stringente screening en monitoring te doen zoals dat nu gebeurt. Zo kunnen we een stuk klantvriendelijker overkomen naar de samenleving en onze klanten. Zolang het systeem niet op het gewenste niveau komt, zal de grootste verantwoordelijkheid en de gehele stringente screening bij de banken blijven”, stelde Frangie. Volgens hem zijn de banken net zo sterk als de zwakste schakel in het systeem. De banken kunnen dus niet als enige stakeholder erop toezien dat geld dat illegaal verkregen is, het systeem niet binnenkomt. “Hoe sterk wij ons ook opstellen, als de andere partijen niet voldoen aan compliance wet- en regelgeving, zullen zaken die niet acceptabel zijn, ruimte krijgen om in het systeem door te sijpelen.” Het is daarom belangrijk dat zowel de financiële sectoren, de niet-financiële sectoren als de overheid, samenwerken om compliance in onze samenleving naar een hoger niveau te tillen.
Suriname Compliance Professionals Association
Daarom onderstreept Frangie, het belang van het particulier initiatief van de Tabto Group N.V., die een platform voor compliance professionals heeft opgericht. De directeur van de Tabto Group, Brigitte Wong Tham Soeng, geeft als facilitator aan, dat SCPA wezenlijk zal bijdragen aan de gemeenschappelijke identiteit en kwalitatieve vorming van de professie van compliance professionals. De missie van SCPA is om als stakeholder een platform te bieden voor activiteiten, kennisdeling, -ontwikkeling en -overdracht gericht op compliance, integriteit, risk management en good governance in ons land ter ondersteuning van onze organisaties en onze mensen.
De associatie is speciaal opgericht om compliance professionals uit diverse sectoren te begeleiden en te trainen om te voldoen aan de internationale en nationale compliance wet- en regelgeving. Frangie benadrukte dat niet alleen banken compliance moeten zijn, maar ook andere financiële en niet-financiële dienstverleners, zoals verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, advocaten, accountants, de overheid, vastgoedbedrijven en edelmetaal bedrijven.
Compliance: gedeelde verantwoordelijkheid
Winston Wilson, Strategic Partner TABTO/lid van Raad van Advies SCPA, zei dat de NRA voor compliance een gedeelde verantwoordelijkheid is. Er wordt bij de regulering steeds strenger gelet op witwassen en terrorismefinanciering. Hoewel Suriname sedert 2002 onder meer de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties (MOT) en de Wet Identificatieplicht Dienstverleners (WID) heeft aangenomen en deze in werking zijn getreden, moet compliance wet- en regelgeving ook worden gehandhaafd en worden nageleefd. “De internationale ontwikkelingen van het opleggen van fikse geldboetes en gevangenisstraffen – ook prominente figuren zijn jarenlang achter tralies beland – liegen er niet om. Ook in Suriname zullen bedrijven gecontroleerd worden als er daadwerkelijk compliant gewerkt wordt. Dit is impliciet ook een belangrijke aanleiding geweest van de oprichting van de SCPA”, stelde Wilson.
Ter versterking van compliance gericht werken door organisaties en bedrijven, heeft de SCPA zich daarom ten doel gesteld te werken aan het bevorderen van integer gedrag, een compliance verantwoorde bedrijfsvoering en het bieden van een netwerk waardoor complexe vragen van organisaties multidisciplinair kunnen worden benaderd. Daarnaast wordt er ook een platform voor professionals geboden waarbij kennis wordt uitgewisseld, van elkaar kan worden geleerd en de kwaliteit van de dienstverlening wordt bevorderd, terwijl actuele opleidingen aan compliance professionals zullen worden aangeboden.
Risico integriteitschendingen
Frangie zei dat Suriname een kleine open economie heeft met een grote informele sector die het risico voor het witwassen van geld hoog maakt. Doordat Suriname een importland is, moeten de lokale banken veel transacties doen met buitenlandse banken. Vanwege de grote cash cultuur, hebben banken een risicoprofiel als het gaat om zaken doen met Suriname. Ook is er een beperkte handhaving van wet- en regelgeving. Volgens Frangie gaat het bij compliance niet zozeer om de documenten die worden opgevraagd, maar om het identificeren, analyseren en begrijpen van het integriteitsrisico dat gepaard gaat met zaken doen in Suriname. Deze risico’s zijn niet alleen het witwassen van geld, maar ook corruptie, ontduiken van belasting, fraude, omkoping, belangenverstrengeling en cyber crime. “Die documenten die de banken vragen, zijn om het risico te identificeren en om na te gaan als er sprake is van de bovengenoemde zaken als de rekening geopend wordt of als de kredieten vertrekt worden aan een bepaalde klant.”
Vereniging Surinaams Bedrijfsleven
Malty Dwarkasing, Senior Policy Officer van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), gaf aan dat compliance een must is, omdat daarmee een aantal zaken gerealiseerd worden. Denk aan het indammen van corruptie, meer inkomsten voor overheid, eerlijke concurrentie voor ondernemers, good governance code binnen organisaties, meer mogelijkheden voor de publieke en private sector voor samenwerking met het buitenland, een betere moreel-ethische samenleving en het steeds moelijker maken voor criminelen om te opereren binnen de samenleving. Als er niet meteen wordt gewerkt aan compliance, zal Suriname worden geblacklist. Hiermee komen het internationale handelsverkeer en de financiële transacties met het buitenland in gevaar. Ook het aantrekken van buitenlandse investeringen wordt moeilijk, met als gevolg isolatie in de wereldeconomie en nog meer economische en sociale achteruitgang.
De obstakels om compliance te zijn, zijn volgens Dwarkasing een zwakke overheid die geen voorbeeldrol kan vervullen, zwakke overheidsinstituten die beperkt toezicht kunnen uitoefenen op de naleving van wet- en regelgeving, corruptie binnen de overheid en het bedrijfsleven en het feit dat bedrijven genoodzaakt zijn om zaken te doen buiten het legale circuit. Voor het bedrijfsleven is het voldoen aan compliance een grote uitdaging. “Volgend jaar moeten de jaarrekeningen van grote en middelgrote bedrijven gemaakt worden op basis van de International Financial Reporting Standards (IFRS). VSB heeft een survey onder haar leden gedaan om te kijken hoe ver ze zijn en het blijkt, dat zij er nog niet aan toe zijn om dat volledig toe te passen. Er is hulp nodig. Soms weten bedrijven niet waar te beginnen of hoe het aan te pakken. Voor grote ondernemingen is het moeilijk, maar voor kleinere bedrijven is het nog moeilijker. Advies over compliance en consultancy diensten zijn noodzakelijk om ondernemers richting te geven”, aldus Dwarkasing.
Volgens Wilson moeten oude systemen in Suriname worden afgebouwd en vervangen door nieuwe. Het betekent een grote cultuuromslag, samenkomen en samenwerken voor de private sector, de overheid en de samenleving om compliance te ontwikkelen tot een gewenste standaard in ons land.
