Geordend overgaan tot een officiële dollarisatie

De bekende socioloog Deryck Ferrier gaf tijdens de achtste digitale uitzending van de Kenniskring aan, dat de dollarisering van de Surinaamse economie een ingewikkelde opgave betreft. Dollarisering van de Surinaamse economie betekent niets anders dan het vervangen van de Surinaamse dollar op een andere wijze, door een ander internationaal compatibele munt (Amerikaanse dollar). ‘’Dollarisatie is een willekeurig proces, dat zich voltrekt buiten elke controle om.’’ Hetgeen zich volgens Ferrier momenteel ook voltrekt in Suriname, waarbij mensen persoonlijk uitmaken, wat ze als waardevaste munt bij zich aanhouden, en van waaruit zij verder hun activiteiten in de economie vaststellen en berekenen. “Bijvoorbeeld winkeliers, die kijken naar de dollarprijs en zetten die om in SRD en mensen die producten maken, die berekenen de grondstoffen in dollars en die rekenen ze dan om in SRD. Omgekeerd ook met de lonen. Volgens VHP-parlementariër tevens oud-voorzitter van de Associatie van Kleine en Middelgrote Ondernemers in Suriname (Akmos), Sham Binda, zouden de lonen en prijzen met een dollarisering op een bepaald niveau kunnen komen.

Wat is dollarisering?

Volgens Ferrier kan iedereen op zijn of haar eigen manier dollariseren. “Er is geen leiding en structuur aan verbonden. Het overvalt de meeste mensen. Het betreft een informeel proces van geldsubstitutie, en waarvan wij de grootste slachtoffers van de staat Suriname zijn.

Wanneer je dat geordend moet doen, ga je dat doen door middel van een programma. En daarvoor zijn er verschillende typen programma’s, die je aan kunt doen. Waarbij je je munt, indien die onvolwaardig is of als je onevenwichtigheden hebt in je financieel economische en monetaire structuur en die, niet via je eigen productie kunt rechttrekken op korte termijn. Hierdoor wordt de bevolking in de consumptieve sfeer, steeds meer slachtoffer van deze onevenwichtigheden. En je kansen op productieverbetering worden dan ook steeds kleiner. Ook de competitie en het concurrentievermogen in de wereld slinkt weg. “Dan kan je overwegen, naar een compatibele internationale munt over te gaan. Die je dan wel standaard gebruikt voor de staat”, aldus Ferrier.

“Als je sterk wil uitkomen, dan vervang je je munt. Je gaat dan je binnenlandse markt internationaliseren en om dat efficiënter te kunnen laten verlopen, ga je je internationaal geldverkeer, volledig liberaal maken. En hierop zullen de legitieme private banken controle moeten uitoefenen. Deze zijn op hun beurt, onder toezicht van de Centrale Bank van Suriname (CBvS). “Tegelijkertijd zal de CBvS een behoorlijke staatsdekking achter zich moeten hebben, alvorens zij de controlerende functie uitoefent. Dit, om zeker te zijn, dat de interne cash flow van de economie van ons land, geleidelijk verbeterd wordt tot op het hoogste niveau en dat die constant blijft.” “In Suriname hebben wij dit op dit ogenblik niet. We hebben geen constante situatie, maar wél een hele grote staatsschuld.” Een ander punt is, dat als je aan zo een dergelijk programma gaat, moet je van tevoren allerlei afspraken maken en je op de hoogte laten stellen, wat de taken van de private banken en de CBvS zijn en hoe het aanbod van geld op het internationaliseren van de kapitaalmarkt, zal plaatsvinden en wie het zal leiden.

Binda is ervan overtuigd dat er op de internationale markt veel kapitaal is om ons land uit de crisis te halen. ,,De vraag die in het begin bij mij opkwam was, waarom dollarisering? Dat wil zeggen dat je geen geloof meer hebt in je eigen munt. De behoefte naar een ander munt is veel groter, dan je eigen munt. En dat zien wij in het dagelijks leven ook. Alles wordt berekend in dollars”, merkt Binda op.

“We hebben een economische crisis en we hebben een vertrouwenscrisis. De economische crisis, is alom bekend. “We hebben heel veel moeite om ons hoofd boven water te houden. De prijzen stijgen en we weten verder niet wat ons te wachten staat. Vandaar, dat indien men Surinaams geld heeft, men rent naar de zwarte markt om het om te zetten in valuta. Dit komt omdat men meer vertrouwen heeft in valuta, dan de binnenlandse munt. Het is volgens Binda nu tijd, om aan tafel te zitten, om de verlangens van het volk tegemoet te komen en te kijken of die dollarisatie zal werken. “Wij hebben een enorme schuldenlast die ook in valuta terugbetaald moet worden en de belangrijkste vraag die beantwoord zal moeten worden, is waar de overheid die vandaan zal moeten halen? Gaan we weer leningen nemen, om dieper in het moeras te vallen?”, aldus Binda.

Volgens het assembleelid is, het vertrouwen in de totale economie aan het verdwijnen. “Het is een proces geweest en wij kunnen er niet om heen. Maar dat ziet men wel bij de dollarisatie. Je ziet ook dat de burgers het vertrouwen hebben verloren in het bankwezen, maar ook het geloof in onze politiek leiders is in de afgelopen jaren afgenomen”, aldus Binda.

Hij zei, dat wij wel wat hoogtepunten hebben gehad tijdens het beleid van ex-president Ronald Venetiaan, waarbij de SRD sterk gemaakt werd, maar dat heeft niet lang geduurd. “We merken ook dat onze instituten, waarop wij juist zouden moeten rekenen, nauwelijks of niet functioneren. En dit zijn zaken die je krijgt in een vertrouwenscrisis.” Ook benadrukte Binda, dat het gedrag van de samenleving begint te verruwen. “Dat komt door de huidige situatie, waarin wij thans verkeren.”

Wat kan de dollarisatie betekenen voor Suriname?

“We krijgen een voorspelbaar beleid. Er zullen geen twijfels meer zijn over de voornoemde factoren. Ook krijgen ondernemers weer hoop, met name de kleine en middelgrote bedrijven. “Omdat zij uiteindelijk de backbone van onze economie zijn. Hetzelfde geldt ook voor de winkeliers”, aldus Binda.

Binda verklaarde voorts, dat wij eigenlijk blootgesteld zijn aan permanente twijfels en aan ons onsamenhangend beleid, maar dit zouden wij moeten veranderen. Ik denk dat de groeiende schuldcrisis, de vele devaluaties, ofschoon wij veilingen en interventies hebben uitgevoerd, niet hebben gewerkt. Volgens hem kun je al dit soort instrumenten inzetten, maar als je inkomstenzijde er slecht uitziet en je geen deviezen verdient, dan gaan we steeds blijven doordraaien in een vicieuze cirkel. “Er moet iets drastisch gebeuren, zodat mensen weer geloof krijgen in het bankwezen”, aldus Binda. “Als we kijken naar de banken, de kluizen buiten zitten vol. De mensen potten thuis hun geld op. Ook worden er nog steeds auto’s verkocht. Kortom, de samenleving die tenminste nog valuta hebben, die zullen verder leven. Ook de mensen die vanuit Nederland valuta sturen voor hun families in Suriname, kunnen nog profiteren. Kortom, men zou zich zoveel mogelijk moeten inzetten voor de samenleving. “We kunnen overgaan tot een volledige en officiële dollarisatie. We hebben reeds een partiële dollarisatie, door onze schuldenlast die wij in valuta moeten uitbetalen. En onze staatsbedrijven eisen dollars van ons. Dit om te voorkomen, dat indien het werk uitgevoerd wordt, je uiteindelijk eindigt met waardeloos geld”, aldus Binda.

“Wij moeten wel eerst goed onderzoek verrichten, alvorens men overgaat tot een officiële dollarisatie, want het kan grote sociale gevolgen hebben voor onze economie. “Een dollariseringsstrategie en een dollarisatiewet dienen goed uitgewerkt te worden. Het is daarom voor politici en beleidsmakers tijd, om de informele dollarisatie van de economie te onderkennen en het idee van de officiële dollarisering te omarmen. The time for action is now!” aldus bedrijfskundige, Vincent Roep, die ook deel uitmaakte van het gezelschap in Kenniskring.