Een toekomst zonder malaria, een van ‘s werelds oudste en dodelijkste ziekten, kan al in 2050 worden bereikt, volgens een nieuw rapport dat door de Lancet Commission on Malaria Eradication is gepubliceerd over het uitroeien van malaria. Het rapport is geschreven door malarialogen, biomedische wetenschappers, economen en gezondheidsbeleidsexperts, en toont aan dat met de juiste hulpmiddelen, strategieën en voldoende financiering, het mogelijk is malaria binnen een generatie te elimineren. Het rapport van de commissie is het eerste peer-reviewed, academische document in zijn soort.
“Te lang is malaria-uitroeiing een verre droom geweest, maar nu hebben we bewijs dat malaria tegen 2050 kan en moet worden uitgeroeid”, zei Richard Feachem, co-voorzitter van de Lancet Commission en directeur van de Global Health Groep aan de Universiteit van Californië, San Francisco (UCSF). “Dit rapport laat zien dat uitroeiing binnen een generatie mogelijk is. Maar om deze gemeenschappelijke visie te bereiken, kunnen we gewoon niet doorgaan met een business as usual-aanpak. De wereld bevindt zich op een kantelpunt, dus moeten we onszelf uitdagen met ambitieuze doelen en ons inzetten voor de gewaagde actie die nodig is.”

Malaria daalt wereldwijd
De afgelopen decennia is er een ongekende vooruitgang geboekt tegen malaria, wat aanleiding was voor discussies over de haalbaarheid van het volledig uitroeien van de ziekte. Sinds 2000 daalde het aantal malariagevallen en sterftecijfers wereldwijd met respectievelijk 36 en 60 procent als gevolg van nieuwe strategieën, verbeterde aanpak en verhoogde investeringen met een piek van US-dollar 4,3 miljard in 2016. Vandaag de dag zijn meer dan de helft van de landen van de wereld, malaria-vrij.
Maar ondanks deze vooruitgang en wereldwijde inspanningen, worden er wereldwijd meer dan 200 miljoen gevallen van malaria gemeld, waarbij bijna een half miljoen mensen aan de ziekte of de gevolgen ervan overlijden.
De positieve resultaten van de afgelopen twee decennia worden bedreigd doordat de financiering op hetzelfde niveau blijft en door een toename van malariagevallen in 55 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Daarnaast is er een toenemende bezorgdheid over parasiet- en vectorresistentie tegen momenteel beschikbare geneesmiddelen en insecticiden.
Bovendien blijft malaria cycli van ongelijkheid in stand houden, waarbij 29 landen verantwoordelijk zijn voor de grote meerderheid van de nieuwe gevallen en 85 procent van de wereldwijde sterfgevallen gemeld in 2017. Op twee na bevinden alle landen (Papoea-Nieuw-Guinea en de Solomon-eilanden) zich in Afrika. Slechts twee landen (Nigeria en de Democratische Republiek Congo, DRC) zijn goed voor 36 procent van alle gevallen wereldwijd.
“Ondanks ongekende vooruitgang, treft malaria gemeenschappen over de hele wereld en berooft ze van hun economisch potentieel. Dit is vooral het geval in Afrika, waar slechts vijf landen verantwoordelijk zijn voor bijna de helft van de mondiale last”, zei dr. Winnie Mpanju-Shumbusho, bestuurslid van het RBM Partnership to End Malaria en co-voorzitter van The Lancet Commission. “Malaria-uitroeiing is nodig voor de volksgezondheid.”

Een wereld zonder malaria
In plaats van door te gaan met de inspanningen om malaria geleidelijk terug te dringen in de meeste landen, de voortdurende dreiging van heropleving op afstand te houden en voortdurend een oplossing te moeten vinden voor de resistentie tegen geneesmiddelen en insecticiden, merkt het rapport op dat landen die te maken hebben met malaria, in plaats daarvan kunnen kiezen om zich te committeren aan een tijdgebonden uitroeiingsdoel. De inspanningen moeten tot doel hebben malaria te elimineren, zodat de wereld in 2050 malariavrij is.
Om dit te bereiken, dringt de commissie erop aan dat er specifieke en doelbewuste acties op nationaal, regionaal en mondiaal niveau worden genomen. Het rapport identificeert drie manieren om de curve te buigen – of de afname van malariagevallen wereldwijd te versnellen: (1) Landen moeten het beheer en de uitvoering van de huidige malariabestrijdingsprogramma’s verbeteren en beter gebruikmaken van bestaande instrumenten – de ‘software voor uitroeiing’. (2) Landen moeten de ‘hardware van de uitroeiing’ verbeteren door innovatieve nieuwe instrumenten te ontwikkelen en uit te rollen om de biologische uitdagingen voor de uitroeiing het hoofd te bieden, (3) Malaria-endemische landen en donoren moeten de nodige financiële investeringen verstrekken om de wereld uiteindelijk malariavrij te maken. Hoewel de kosten van malaria-uitroeiing onbekend zijn – zoals het was voor pokken, polio en Guinea-worm toen hun respectieve uitroeiingscampagnes werden gelanceerd, stelt de Commission on Malaria Eradication, dat een jaarlijkse extra investering van ongeveer US-dollar 2 miljard, de voortgang aanzienlijk zal versnellen.