Judith Samson hield afgelopen zaterdag in het Naks-gebouw de lezing: De Afro-Surinamer in een cultuur historisch perspectief. Worsteling van het kruis en/of kalebas, waarbij zij inging op de tweestrijd tussen het winti geloof en de kerk. Volgens Samson werd je vroeger vanuit de Evangelische Broeder Gemeente (EBG), gedwongen om te trouwen en mocht je je absoluut niet bezighouden wat men toen noemde ‘afgoderij en toverij’. Verder werd je via de kerk werkzaam gesteld bij een van de vele ondernemingen van Kersten en Co. Dit was de directe aanleiding waarom mensen deden alsof ze niets met winti te maken wilden hebben, of in het ergste geval winti totaal verwaarloosden.
Samson behaalde met haar ie: De beleving van winti, haar mastergraad in de geschiedenis. Haar onderzoek ging over de stedelijke reactie op het praktiseren van winti in de koloniale tijd van 1700-1942. Tijdens de lezing liet Samson stapsgewijs zien dat de historie van de Afro-Surinamers niet begint bij de slavernij, maar dat die begint in Afrika, waar voornamelijk vrije mensen gevangen werden genomen en de gruwelijke reis naar onder andere Suriname moesten doorstaan. Verder vertelde Samson aan het publiek mee, dat de gevangen uit diverse delen van het Afrikaans continent afkomstig waren. “Dat is nog niet het ergste wat ze meemaakten, want ze hadden te maken met het afknippen van hun haar, zodat ze hun eigen identiteit kwijtraakten, het vernederen van sterke mannen vlak voor hun gezin, alleen om de geest te breken en de vreselijke straffen die hen werden opgelegd.”
Samson schetste niet alleen een duister beeld van hoe de staat, maar ook de kerk, op vele manieren invloed op de negers uitoefende door allerlei regels en geboden aan hen op te leggen om zo de groep in een achtergestelde positie te houden. Ook de periode na het staatstoezicht waarin vrije slaven in een nog moeilijkere toestand terechtkwamen, was voor deze groep één die niet goed te noemen was, omdat zij nog steeds de huur moest betalen aan hun oude slavenmeester en daarbij zelf in hun dagelijks onderhoud moest voorzien.

door Yves Kloppenburg