Suriname is sinds 1998 lid van de Caribbean Financial Action Task Force (CFATF) en werd in 2001 voor het eerst door deze organisatie geëvalueerd. Naar aanleiding van de strategische tekortkomingen die de CFATF tijdens de eerste evaluatie ronde had geïdentificeerd heeft ons land in 2002 Anti- money laundering wetgeving aangenomen. In 2011 is ook de financiering van terrorisme in Suriname strafbaar gesteld. Landen die lid zijn van de CFATF dienen de effectieve uitvoering van wettelijke, regelgevende en operationele maatregelen ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te bevorderen.

CFATF
De CFATF is een zuster organisatie van de Financial Action Task Force (FATF) dat een intergouvernementeel orgaan is dat in 1989 is opgericht. Het mandaat van de FATF houdt in de vaststelling van normen en de bevordering van een effectieve uitvoering van wettelijke, regelgevende en operationele maatregelen voor de bestrijding van witwassen, de financiering van terrorisme, de financiering van proliferatie, en andere gerelateerde bedreigingen voor de integriteit van het internationale financiële systeem. In samenwerking met andere internationale belanghebbenden werkt de FATF ook op nationaal niveau om kwetsbaarheden te identificeren met als doel het beschermen van het internationale financiële stelsel tegen misbruik.

Aanbevelingen
De FATF brengt aanbevelingen uit en die omvatten een uitgebreid en consistent kader van maatregelen die landen moeten uitvoeren om het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te bestrijden, en tevens de financiering van de proliferatie van massavernietigingswapens. Landen hebben uiteenlopende juridische, bestuurlijke en operationele kaders en verschillende financiële systemen en kunnen dus niet alle identieke maatregelen nemen om deze bedreigingen tegen te gaan. De aanbevelingen van de FATF vormen daarom een internationale standaard die landen moeten implementeren door middel van maatregelen die zijn aangepast aan hun bijzondere omstandigheden.

De aanbevelingen van de FATF noemen de belangrijkste maatregelen die landen moeten treffen om:
* Risico’s vast te stellen en het beleid en de binnenlandse coördinatie te ontwikkelen;
* Het witwassen van geld, financiering van terrorisme en de financiering van proliferatie te kunnen vervolgen;
* Preventieve maatregelen voor de financiële sector en andere aangewezen sectoren te treffen;
* Bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de bevoegde autoriteiten te bepalen
(voor bijvoorbeeld opsporing, handhaving en toezicht) en andere institutionele maatregelen te treffen;
* De transparantie en de beschikbaarheid van gegevens betreffende economische eigendom van rechtspersonen en juridische constructies te verbeteren;
* Internationale samenwerking te vergemakkelijken.

AML /CFT Suriname
Ter bescherming van de integriteit van het bank- en kredietwezen in Suriname heeft de Centrale Bank van Suriname reeds in 1996 richtlijnen uitgevaardigd tegen het witwassen van gelden, om de financiële instellingen die onder haar toezicht vallen bewust te maken van de gevaren die de integriteit van de financiële sector in Suriname bedreigen. De Richtlijn inzake Anti-Money Laundering en de bestrijding van de Financiering van Terrorisme werd vervolgens in 2012 herzien en voor het laatst in oktober 2016. In deze richtlijn wordt onder andere aangegeven dat financiële instellingen ervoor moeten zorgen dat bij overmakingen de vereiste en accurate gegevens met betrekking tot de opdrachtgever en de begunstigde worden toegevoegd, en wel voor de gehele betalingsketen. “Er zijn verschillende kerntaken waarmee de Centrale Bank van Suriname (CBvS) zich dagelijks bezighoudt, daaronder valt het monetaire- en toezichtsbeleid. Een zaak die daarnaast hoog op de agenda staat is de ordening van ons betalingsverkeer, want die zit niet zo goed in elkaar en we hebben een scheefgroei gehad in de manier waarop wij Surinamers met ons geld omgaan”, aldus Glenn Gersie, Governor van de CBvS.

Suriname zal in het laatste kwartaal van 2020 wederom door de CFATF worden geëvalueerd. Vooruitlopend op deze evaluatie dient ons land een National Risk Assessment (NRA) uit te voeren en de risico’s van witwassen en terrorismefinanciering te identificeren, te beoordelen en te begrijpen en vervolgens acties te ondernemen voor het terugdringen, eigenlijk vermijden, van de geïdentificeerde risico’s en kwetsbaarheden. Op basis van deze beoordeling, dient Suriname een op risico gebaseerde benadering (RBA: Risk-Based Approach) toe te passen om ervoor te zorgen dat maatregelen ter voorkoming of vermindering van witwassen en financiering van terrorisme (AML/CFT) in verhouding staan tot de risico’s.

Onze AML/CFT uitdaging
“We moeten zoveel mogelijk gebruik maken van de moderne technologie en ook meer girale betalingen doen (internet- en mobiel banking en betalingen via POS-apparaten). We staan er niet bij stil maar wat de ene in contanten trekt bij de bank, gaat de andere weer storten”, zegt Governor Gersie. Een ieder die zaken doet in het buitenland kent de strenge procedures die gelden, waarbij men de herkomst van geldbedragen moet aangeven, dit geldt volgens de wet ook in Suriname. Onze lokale gemeenschap staat er echter niet bij stil en is vaak niet eens bekend met deze regels en dat zorgt bijvoorbeeld dat men veel geld ‘gewoon’ in contanten bij banken wilt opnemen en daarna weer storten. Met de verscherpte toepassing van AML/CFT wet- en regelgeving, alsook de CBvS richtlijnen zal nu een ieder die stortingen/overmakingen doet vanaf een bepaald bedrag moeten aangeven wat de herkomst is van het geld. Men maakt daarbij een profielschets van de personen en instellingen die met de banken op directe wijze maar ook op indirecte wijze, zakendoen. Als bijvoorbeeld iemand met een bepaald inkomen systematisch zaken wil doen die ver boven dat inkomen uitschieten, dan moeten er belletjes bij de banken rinkelen en moeten bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties (MOT) meldingen gepleegd worden. De AML/CFT- wet- en regelgeving zullen voor veel Surinamers even wennen zijn, want wij hanteren al heel lang het systeem van contante betaling, waarbij wij auto’s of zelfs huizen met contant geld willen kopen. Maar doordat er op internationaal gebied strenge regels zijn ontstaan voor grote geldtransacties, moet Suriname deze manier van betalingen wijzigen. Banken en internationale bedrijven zullen anders de banden met ons land afsluiten en dus geen zaken meer met ons doen.
“In 2019 moet er een national risk-assessment worden uitgevoerd van ons geld en betalingsverkeer om  de risico’s van Money Laundering en Financing of Terrorism(ML/FT) die geidentificeerd moeten worden. De risico’s zijn groot, aangezien in elk land waar je een financieel systeem hebt waar men grote bedragen in contanten betaalt de kans op witwassen heel groot is. Deze gedraging moet worden omgebogen. Hoe wil men de CBvS en de banken hier dwingen om vreemde valuta in te vliegen om dan elkaar hier in grote bedragen uit te betalen. Dit moet veranderen! Internationale kijkers worden op ons gericht en daarbij wordt gelet op de naleving van de AML/CFT regels in de wereld. Dit doet men door te verifiëren of je inderdaad alle regels handhaaft”, zegt Gersie. In het kader van de uit te voeren NRA wil de CBvS in samenwerking met de commerciële banken een campagne lanceren, waarbij de gemeenschap bewust wordt gemaakt van de risico’s van onder andere grote contante geldtransacties. Met deze campagne hopen de banken hun cliënten bewuster te maken waarom het beter is dat girale geldtransacties gepleegd wordt. Het plegen van meer girale geldtransacties zal ervoor zorgen, dat de informatie van betalingen een overzicht geven voor de risico gebaseerde benadering (Risk-Based Approach) en zorgen dat maatregelen ter voorkoming of vermindering van witwassen en financiering van terrorisme, in verhouding staan tot de risico’s.
“Nadat onze nationale risk-assessment dit jaar heeft plaatsgevonden, komt CFATF in 2020 tijdens de 4e Mutual evaluatie ronde toetsen of de wettelijke en regelgevende regels ter bestrijding van het witwassen van geld, terrorisme financiering en andere bedreigingen van ons financieel systeem in kaart zijn gebracht en als wij daadwerkelijk erop toezien als deze wetten en regels effectief worden toegepast. Indien wij niet voldoen aan de gestelde eisen, zal er een evaluatierapport worden uitgebracht waarbij wordt aangegeven op welke gebieden Suriname “not compliant is”. Als dit mocht gebeuren, is de kans groot dat alle correspondentbanken de relatie met ons land beëindigen, want als land zijn wij dan een te groot risico om zaken mee te doen. Dergelijke gevolgen zijn desastreus voor onze economie, want dat zal ervoor zorgen dat wij onze exportopbrengsten niet kunnen ontvangen en wij kunnen ook geen betalingen doen voor de import”, aldus Gersie.

-door Gladys Findlay-