Ewald Poetisi, Geology and Mining docent aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname (AdeKUS), zegt dat de inheemse en tribale volkeren geen significante voordelen hebben aan de exploitatie van minerale hulpbronnen door bedrijven, terwijl ze wel schade ondervinden van de projecten. Deze hebben gemeenschappen geen rechten in hun woongebied. Hij is van mening dat er betere gemeenschapsrechten verleend moeten worden. Als er een project uitgevoerd wordt, zou de overheid een clausule moeten opnemen in de overeenkomst met de bedrijven, waarbij de gemeenschappen 1 à 2 procent van de productie ontvangen. Dit percentage is afgeleid van internationale overeenkomsten.
Tijdens de onderhandeling met de multinationals Newmont en Iamgold was Poetisi betrokken bij de discussies, waar hij dit voorstel deed. Volgens hem zorgt dit voor ontwikkeling in de gebieden waar de mijnbouwactiviteiten plaatsvinden. Poetisi vindt het niet terecht dat het bedrijf zelf bepaalt hoeveel het afstaat aan de gemeenschappen. “Wij moeten bedrijven opdragen om al bij de onderhandeling dit gedeelte in orde te maken.”
Poetisi gaf een presentatie over de Minirals and local communities in Suriname bij de tweede grondenrechtendialoog met als thema: De ontwikkeling van mineralenontginning in Suriname en de grondenrechten van inheemse en tribale volkeren. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Amazon Concervation Team Suriname (ACT) in het IGSR-gebouw op het AdeKUS-terrein.
Een vertegenwoordiger van de Organisatie van Inheemsen in Suriname (OIS) is zeer ontmoedigd over de wijze waarop de inheemsen en de natuur gezien worden. Antropoloog Chris Healy gaf in zijn presentatie aan, dat de bedrijven beter moeten communiceren met de gemeenschappen. De OIS is het niet eens met deze stelling. Integendeel zouden de tribale volkeren benaderd moeten worden, zodat zij kunnen vertellen over hun leefomstandigheden, waarom de gronden zo belangrijk zijn en wat die allemaal voor hen betekenen. Inheemsen koesteren het bos en het zomaar kappen van bomen voor de verkoop, is dan ook een zeer kwalijke zaak. Sommige bomen zijn volgens de inheemsen heilig. Deze bomen moeten onderhouden worden. De organisatie is bereid om workshops te helpen verzorgen over de leefwijze, cultuur en gewoontes van de inheemsen en hoe je met de natuur moet omgaan. De organisatie gaf aan dat bedrijven veel geld verspillen om naar het binnenland te gaan en de tribale volkeren te informeren over hun doelen op het gebied van mijnbouw, waarmee zij zichzelf kunnen verrijken, terwijl de gemeenschappen verarmd worden. ‘’Als dieren bescherming krijgen en rechten, waarom zouden de tribale volkeren die elkaar verstaan dan geen rechten krijgen’’, zei de OIS-vertegenwoordiger.

door Kimberley Fräser