Thans is bij China een lening aangevraagd door de Surinaamse regering ten behoeve van Telesur. De lening van ruim US-dollar 98 miljoen wordt genomen om het breedbandinternetproject 2016-2020 van het Telecombedrijf, te kunnen uitvoeren. Deze lening zal lopen via het ministerie van Financiën bij de EXIM bank in China. Er wordt nergens melding van gemaakt hoe Telesur denkt deze lening te kunnen afbetalen inclusief de daarover verschuldigde rente. Ook wordt er niet aangegeven, hoe Telesur als commercieel bedrijf winst zal maken, wat noodzakelijk is voor de continuïteit van de bedrijfsvoering. Telesur heeft reeds eerder, op ei-gen kracht, een bedrag van US-dollar 25 miljoen geleend bij China (Bank of China). Toen was er geen overheidsinmenging nodig. Wij zijn naar aanleiding van verschillende onduidelijkheden op onderzoek uitgegaan en hebben hierbij deskundigen om advies gevraagd, en aan het woord gelaten. Verschillende brandende vragen kwamen hierbij naar voren; De volgende onbeantwoorde vragen kunnen daarbij gesteld worden. Op deze vragen is er tot op heden om voor ons onbekende reden geen antwoord gekomen.

1.Waarom is er na 28 april 2015 nooit een vergadering gehouden met de vertegenwoordiger van de eigenaren, waarbij de leiding van Telesur verantwoording aflegt over de jaarcijfers 2015? Er is ook geen publicatie verslag meer uitgebracht.

2.Kan er inzicht worden verschaft in de actuele financiële cijfers van Telesur? Wat is het resultaat over 2015?

3.De huidige situatie is dat de Regering vraagt om geld te lenen voor een staatsbedrijf dat behoort zelfstandig te functioneren. Met deze benadering kan worden gesteld, dat hier sprake is van inmenging in de operationele bedrijfsvoering van Telesur door de Regering en dat er derhalve ook geen sprake is van een “level playing field”. Zal de Regering misschien ook geld lenen voor de andere telecombedrijven in Suriname?

4.Indien gekeken wordt naar het doel waarvoor de lening wordt aangegaan, dan is de vraag of hier sprake is van een overheidstaak die wordt opgedragen aan Telesur? Zou in dit geval niet de Regering de lening moeten aangaan?

5.Onder artikel 4 van de instellingswet C38 van Telesur staat het volgende vermeld: ‘Telesur zal eveneens zorgdragen voor telecommunicatievoorzieningen in gebieden waarin de Staat zulks nodig oordeelt. De Staat is verantwoordelijk voor de investeringen en de exploitatiekosten ten behoeve van de telecommunicatie faciliteiten in deze gebieden’.

6.Is de Regering in staat deze faciliteiten te betalen en derhalve niet verantwoordelijk voor de terugbetaling van deze lening?

7.Hoe staat het met de beschikbaarstelling van ICT in het onderwijs? De Regering is niet eens in staat op alle scholen te voorzien in het beschikbaar stellen van alle faciliteiten om computeronderwijs te verzorgen.

8.Hoe zal deze investering leiden tot een uitbreiding van een dienstenpakket waar de samenleving naar vraagt?

9.Hoe zal Telesur extra inkomsten genereren om deze investering te kunnen aflossen?

10.De indruk ontstaat dat hier sprake is van regeringsbeleid dat wordt opgedragen aan een commercieel bedrijf. Is dit wel terecht, terwijl er juist sprake is van een concurrentie omgeving?

11.Zou het niet wenselijk zijn om over te gaan tot privatisering van Telesur, in plaats van inmenging van de Regering in de bedrijfsvoering van Telesur?

12.Wat zal gebeuren indien Telesur niet in staat zal blijken te zijn, deze schuld af te lossen? Wie is dan verantwoordelijk voor de aflossing?

Telesur Sui Generis en een nadere verduidelijking

Telesur is bij wet van 24 december 1980 houdende instelling van Telesur in januari 1981 omgezet van Landsbedrijf LTT (Lands Telegraaf en Telefoonbedrijf) naar Telesur Sui Generis. Uit de memorie van toelichting uit deze wet blijkt dat de omzetting heeft plaatsgevonden, omdat: ‘Het voornaamste probleem blijkt echter te zijn het gebrek aan voldoende bewegingsvrijheid voor het bedrijfsbeleid’. Het doel van de aanpassing was om Telesur dus zelfstandiger en onafhankelijker van overheidsbemoeienis te laten functioneren in alle facetten van de bedrijfsvoering. Bij de omzetting is gekozen voor een Sui Generis als rechtsvorm instede van een N.V. De reden hiertoe wordt ook vermeld in eerder vermelde memorie van toelicht op de instellingswet.

Citaat uit de memorie van toelichting: ‘Aangezien vele werkzaamheden van het bedrijf bestempeld moeten worden als te zijn overheidstaken n.l. taken die liggen in de publiekrechterlijke sfeer, verdient het aanbeveling onder de huidige omstandigheden deze publiekrechterlijke taken niet aan een N.V. over te dragen. Gedacht wordt hierbij aan de uitoefening van het lidmaatschap van internationale organisaties, de uitgifte van vergunningen ingevolge de Telegraaf- en Telefoonwet 1945, de toewijzing van radio frequenties en de controle op het ether verbruik’. Einde citaat.

Wet Telecommunicatie Voorzieningen

Bij wet van 11 november 2004 (Wet Telecommunicatie voorzieningen- WTV) welke wet in 2007 is afgekondigd, werden de onder punt 3 vermelde publiekrechtelijke taken die toebedeeld waren aan Telesur overgeheveld naar de Telecom Autoriteit Suriname (TAS), respectievelijk het ministerie van TCT. Door deze verandering waren er geen publiekrechtelijke taken meer toebedeeld aan Telesur en is er dus ook geen reden meer om Telesur in de Sui Generis rechtsvorm, te houden. Omzetting van Telesur in een N.V. en mogelijk privatisering is derhalve een goede volgende stap.

Op grond van dezelfde wet (WTV) is in 2007 aan twee andere telecommunicatiebedrijven een concessie verleend voor het leveren van mobiele communicatiediensten.

Hiermede werd de concurrentie binnen de telecommarkt in Suriname geïntroduceerd. Een van de uitgangspunten van de Wet Telecommunicatie Voorzieningen van 2004 is geweest dat er een “level playing field” zou moeten zijn voor alle bedrijven werkzaam in de sector. Op de Regering is vanwege Telesur vele malen het beroep gedaan tot aanpassing van de tarieven voor het nationale telefoonverkeer van het vaste net. Deze aanpassingen zijn echter nooit toegestaan. De huidige tarieven zijn nog steeds op een zeer laag niveau en ook beneden de kostprijs vastgesteld. Dit is jaren een situatie geweest waarbij sprake is van interne kruissubsidie tussen het mobiele en het vaste net. In artikel 7 van de instellingswet C-38 van Telesur is vermeld: ‘De tarieven voor de telecommunicatiediensten dienen zodanig te worden vastgesteld dat het netto exploitatieresultaat, na aftrek van de afschrijvingen op de duurzame productiemiddelen en de interestkosten, tenminste kostendekkend moeten zijn’.

Financiële positie

Ondanks de eerder geschetste situatie heeft Telesur altijd winst gerealiseerd. De financiële positie van het bedrijf blijkt thans niet goed te zijn en wel zodanig verslechterd, dat het bedrijf in de rode cijfers zit. Op 28 april 2015 is de vergadering gehouden met de vertegenwoordigers van eigenaren met name de regering vertegenwoordigd door de toenmalige minister van TCT en de toenmalige vicepresident.

Op de-ze vergadering heeft Telesur ook het publicatieverslag 2014 gepresenteerd nadat over de jaarrekening 2014 door de regeringsvertegenwoordigers decharche werd verleend. Hieruit blijkt dat er steeds verantwoording werd afgelegd en maatschappelijk inzicht werd verschaft door middel van het publicatieverslag.

Tot slot nog enkele vragen met betrekking tot de financiële relatie tussen Telesur en de overheid/regering. Wat is de vordering die Telesur heeft op de Regering uit hoofde van geleverde telecomdiensten? Betaalt de overheid haar telefoonrekening? Hoeveel geld heeft Telesur te vorderen op de overheid op basis van te veel betaalde belasting?