Tijdens de opiniepeiling die het NGO Instituut voor Kader Ontwikkeling in Suriname (NIKOS) op 2 juli heeft afgesloten onder duizend burgers in Paramaribo, zijn een aantal vragen over de financiële situatie van het land en van de burger gesteld. Een vraag die in vele peilingen wordt gesteld is: ‘Indien u uw eigen financiële en andere omstandigheden vergelijkt met een jaar geleden, is het dan beter of slechter geworden of hetzelfde gebleven?’. Vrijwel iedereen (89%) geeft aan dat de omstandigheden voor hem/haar slechter zijn geworden. Slechts 2% zegt dat het beter gaat en 9% geeft aan dat de omstandigheden hetzelfde waren gebleven. In februari 2015 gaf 30% aan dat het financieel slechter was geworden, terwijl hetzelfde percentage (30%) aangaf dat het juist beter was gegaan en de rest (40%) geen verschil had gemerkt.  Het is duidelijk dat de ontwaarding van de Surinaamse dollar en de verminderde koopkracht vrijwel iedereen heeft getroffen.

Ergste armoede nog beperkt

Om een beeld te krijgen in hoeverre de financiële situatie de burgers echt arm heeft gemaakt, is de vraag gesteld: ‘Hoe zou u de situatie van uzelf (en het huishouden waarin u zit) momenteel beschrijven?’ De enquêteur moest de respondent hierna vijf statements voorhouden, te weten: ‘Ik pinaar echt (soms geen eten of geen huishuur)’, ‘Het is moeilijk om het hoofd boven water te houden’, ‘Het gaat moeizaam, maar het lukt nog wel’, ‘Ik kom elke maand nog wel uit met het geld’, en: ‘Ik heb ruim voldoende om van te leven’. Met deze vijf antwoorden wordt de mate van gebrek of overvloed gemeten. Er is al in vele peilingen voor deze manier van vragen gekozen, omdat blijkt dat mensen in Suriname op een directe vraag over hoeveel zij verdienen, vaak geen eerlijk antwoord geven, terwijl men wel bereid is om indirecte vragen daarover te beantwoorden. Het blijkt dat 3% van de burgers in Paramaribo erg arm is, terwijl 38% het vrij moeilijk heeft. Dus 41% kan als arm worden gekwalificeerd. Slechts 16% heeft het redelijk tot goed en de overige 43% zit daar tussenin. Uiteraard is dit geen uitgebreid armoedeonderzoek, maar slechts een ruwe indicatie.

Meerderheid niet blij met IMF-lening

De lening die de regering bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft afgesloten, is groot nieuws geweest en daarom zijn er ook wat vragen over gesteld. De meerderheid van de burgers in Paramaribo (58%) vindt dat de overheid de lening van het IMF niet had moeten nemen. Men kon aangeven of men het eens of oneens was met de stelling: ‘De regering heeft er goed aan gedaan om een lening van U$ 478 miljoen bij het IMF te nemen’. Ongeveer een kwart (24%) vond het wel goed dat de regering de lening genomen heeft, terwijl 18% twijfelde. Een overgrote meerderheid (89%) was het ook niet eens met de stelling: ‘Suriname moet meer leningen nemen om zo de problemen in het land op te lossen’. Slechts 6% was het met deze stelling eens. Daarnaast heeft 41% van de burgers er weinig vertrouwen in dat de regering het geld van IMF goed zal gebruiken. Dit percentage was het namelijk eens met de stelling: ‘De regering zal het geld van het IMF misbruiken’. Ongeveer een kwart van de respondenten (23%) was het oneens met de stelling en had dus wel vertrouwen in de regering, tewijl 27% twijfelde. Kortom, de regering moet er niet van uitgaan dat iedereen blij is met de mededeling over allerlei leningen, want blijkbaar maken de burgers zich zorgen over wie dat allemaal zal terugbetalen. De burgers geven minister Hoefdraad van Financiën, die een centrale rol in dit geheel vervult, met een gemiddeld cijfer van 3,3 een zware onvoldoende. Hij scoort daarmee een punt lager dan het gemiddelde van 4,3 dat de regering krijgt.

Oorzaak financiële problemen

Omdat er een hele discussie gevoerd wordt over de oorzaak van de financiële crisis, zijn verschillende oorzaken aan de burgers voorgehouden. De vraag die gesteld is luidde als volgt: ‘Suriname is thans in grote financiële problemen gekomen en de waarde van de SRD is sterk gedaald. Volgens de regering komt dit door lagere prijzen voor olie en goud. Volgens anderen door slecht bestuur (men heeft in goede tijden niet gespaard voor slechte tijden) en weer anderen vinden dat door corruptie het geld is opgegeten. Wat is uw mening?’ Men kon dan kiezen of de crisis vooral gekomen is door één van de drie genoemde oorzaken of dat het gekomen is door een combinatie van factoren. Het blijkt dat maar weinig burgers (6%) de versie van de overheid geloven en dat velen vinden dat corruptie een hoofdoorzaak is van de crisis (40%). Daarnaast vindt 39% dat het gaat om een combinatie van factoren.

Koers gaat volgens de burgers niet omlaag

De president had aangegeven dat hij de koers terug zou brengen en dit is vertaald in de stelling: ‘De koers is ongeveer SRD 7 voor een Amerikaanse dollar, maar zal weer omlaag gaan’. Het blijkt dat een vijfde van de respondenten (19%) inderdaad gelooft dat de koers omlaag zal gaan, terwijl 54% dat niet gelooft en 24% twijfelde. Er is van regeringszijde ook aangegeven dat de crisis niet lang zal duren. Daarom is ook de volgende stelling aan de burgers voorgehouden: ‘Het leven zal een jaar moeilijk blijven, maar daarna zal het weer goed gaan in het land’. 21% was het hiermee eens, maar 49% geloofde dat niet, terwijl 30% het moeilijk vond om er iets over te zeggen. De antwoorden van de burgers over de financiële situatie van het land indiceren dat de geloofwaardigheid van de regering in het geding lijkt te zijn, want de meerderheid van de burgers gelooft niet meer wat de overheid hun voorhoudt.