Voordat ik het onderwerp in beschouwing neem(let wel niet de inhoud van de presidentiële resolutie),lijkt het mij juist om over het algemeen vast te stellen wat wij onder een resolutie,in casu een presidentiële resolutie moeten verstaan. Hiervoor raadpleegde ik het Staatsbesluit van 6 november 1996, houdende vormgeving van wettelijke regeling, Staat-en Bestuursbesluiten. Dit Staatsbesluit voldoet aan de vereisten/standaarden van een wet in formele zin. Dit impliceert dat het besluit voorbereid is door de Raad van Minister,heeft algemeen voor de burgers bindende regels,heeft betrekking op de uitvoering van een bepaling in de grondwet als ook ter regeling van een aangelegenheid waarvan regeling bij wet vereist is. Verder is dit Staatsbesluit(de wet),door de Staatsraad gehoord,behandeld door DNA en door de President bekrachtigd. Een Resolutie is een door de President genomen bestuursbesluit, ter uitoefening van een bij een wettelijke regeling aan hem toegekende bevoegdheid. Nu we weten wat een Resolutie is,rest het ons om na te gaan aan welk grondwetsartikel of artikelen de President de excutieve bevoegdheid ontleent om rechten per Presidentiële Resolutie toe te kennen aan een buitenlandse onderneming om in casu tot exploratie c.q.exploitatie van oppervlakte water in de Republiek Suriname over te gaan. Laat mij voorop stellen,dat ik geheel vrij van elke emotie deze vraagstelling als geïnteresseerde en kritische maatschappij beschouwer en zeker vanuit een progressieve invalshoek, ter sprake breng. De directe aanleiding om dit te doen, is toch wel de publieke oproep/het verzoek van de minister Regilio Dodson van NH aan de president om de Presidentiële resolutie als voornoemd, in te trekken. De heer E. van der Sand, heeft op persoonlijke titel gereageerd op het beroep/verzoek van de minister. Hij stelt met woorden van gelijke strekking ,dat het onjuist zou zijn op dit verzoek van de minister in te gaan. Dus zegt hij ,dat de President de Resolutie niet moet intrekken. Hij onderbouwde daarbij waarom de president geen gevolg moet geven aan het publiekelijke verzoek van de minister. Ik ga niet in op zijn argumentaties. Overigens een interessante ontwikkeling(verzoek minister en daar tegenover het advies Van der Sand) ,waarover veel gezegd zou kunnen worden. In elk geval kan deze Presidentiële resolutie niet als wet in formele zin getypeerd worden en kan door de rechter aan de grondwet getoetst worden. Deze Presidentiële resolutie lijkt op een koninklijk besluit dat door de regering wordt uitgevaardigd,waarbij geen directe medewerking van het parlement nodig is. Zo een koninklijke besluit is geen wet in formele zin en dus door de rechter kan worden getoetst aan de grondwet. Stof voor rechtsgeleerden,bestuurskundigen en politici. Het jammerlijk is dat in DNA zeer oppervlakkig iets gezegd is over de onderhavige Presidentiële Resolutie.

De grondwet
Ik heb voor de evidentie ook de grondwet geraadpleegd. Ik wilde achterhalen welk artikel het mogelijk heeft gemaakt,dat de onderhavige resolutie tot stand is gekomen.
Anders gezegd,waaraan deze Presidentiële resolutie haar rechtskracht/rechtsgeldigheid ontleent. Tot mijn teleurstelling,heb ik na speurwerk,dit artikel niet kunnen vinden. Misschien komt dit ook vanwege de absentie van een memorie van toelichting op de grondwet. Zeker voor een niet jurist is deze absentie een probleem. Ik heb mij bij deze speurtocht geconcentreerd op Hoofdstuk XII van de grondwet met als kop ‘De President Eerste afdeling Algemeen en op de Tweede afdeling Bevoegdheden van de President’. Dit hoofdstuk beslaat de artikelen 90 tot en met 112. Artikel 112 dat nog nader moet worden uitgewerkt luidt als volgt:” Alle andere zaken de President betreffende, worden bij wet geregeld” Ik draag eerlijk gezegd geen kennis of dit artikel reeds nader uitgewerkt is in een materiële wet of wetten. Misschien,is de executieve bevoegdheid van de president als staatshoofd voor wat betreft het onderhavige onderwerp, in materiële wetten geregeld,waarvan ik zoals eerder gezegd geen kennis van draag.

De Nationale Assemblee
De Nationale Assemblee is het hoogste orgaan van Staat. Dit is in artikel 55 lid 2 van de grondwet duidelijk aangegeven. In de grondwet staat ook dat zowel de president, als de regering verantwoording verschuldigd is aan DNA. Dit staat respectievelijk in artikel 90 lid 2 en artikel 116 lid 2 van de grondwet. Common sense en logica leren ons dat je verantwoording aflegt,slechts wanneer je handeling namens een ander of een groep van mensen pleegt. Het kan zijn op basis van een verticale,horizontale hiërarchie of ook op basis van een centrische conceptie/structuur. Soms hoeft het niet te gaan om de hiërarchie,maar meer nog om de balans tussen bijvoorbeeld Staatsmachten volgens de leer der Trias Politica . Ik denk persoonlijk dat het bij verantwoording afleggen,Bestuurlijk en Staatsrechtelijk bekeken meer gaat om de balans tussen de Staatsmachten c.q. Staatsorganen. Derhalve kan ik moeilijk begrijpen dat een Presidentiële resolutie over de exploratie/exploitatie van natuurlijke hulpbronnen,in casu oppervlakte water wordt uitgevaardigd, zonder de betrokkenheid van het hoogste orgaan van Staat,waaraan de uitvoerende macht, verantwoording verschuldigd is. Ik heb uit de woorden van de minister niet begrepen dat er vooraf enige involvement, noch publiekelijk, noch in comité-generale ,van het hoogste orgaan van staat heeft plaatsgevonden. Overigens heeft noch de voorzitter, noch een van de overige vijftig DNA-leden ,hiervan melding gemaakt. Ik heb geen waardeoordeel geveld over de inhoud van deze Presidentiële resolutie,noch minder heb ik gesteld dat de overeenkomst zoals die op tafel ligt bij NH, niet uitgevoerd mag/moet worden. Ik ontbeer elke detail-informatie vanaf de initiële fase, het produceren tot afzet en de surplus voor Suriname. Ook ontbeer ik elke informatie met betrekking tot milieu en ecologische effecten, die eventueel zouden kunnen voortspruiten uit deze operatie. Kortom ik ken de inhoud van de overeenkomst niet. Daarom heb ik mij niet gewaagd enige zin hieromtrent te formuleren. Ik zou mij dan volledig op gladijs begeven. Ik heb slechts gepoogd te ontdekken of de onderhavige Presidentiële Resolu-tie gefundeerde rechtsgrond heeft. Als een wettelijke referentiekader daadwerkelijk ontbreekt,wat doen wij als natie om dit project, zij het aangepast, toch te doen uitvoeren? Eerst de Presidentiële resolutie toetsen aan de grondwet of het verzoek van de minister inwilligen? Ik wacht op antwoord.

Ingezonden: Bert Eersteling