De afgelopen week hadden we, behalve de vanwege de overheid toch wel uitbundige viering van 40 jaar staatkundige onafhankelijkheid, zeer onprettig en verontrustend nieuws te verwerken. De productie van aluinaarde in de raffinaderij van de Suralco te Paranam werd, zoals reeds lang van tevoren aangekondigd, definitief stopgezet. Weg productie, weg inkomsten voor de Alcoa en weg de opbrengsten op maandbasis voor de Staat. Ook de duzienden mensen die een stuk brood verdienden bij de dochter van de multinational Alcoa staan nu te wachten welke vorm hun afvloeiingsregeling zal aannemen en hoe die er in de `knikkers’ zal uitzien. Voor zowel vaste werknemers van de Suralco als de contractarbeiders, is het nog helemaal duister wat voor lot ze beschoren is. Er is dus onzekerheid over de hele linie in de kwestie Suralco. Of er nu een nieuw Memorandum of Understanding , MoU, komt of niet ,feit is wel dat de Paranam raffinaderij niet meer produceert en gewoon wordt gesloten, of we dat nou leuk vinden of niet. Ga er gerust vanuit dat elke werknemer een gezin heeft dat uit zeker drie mensen bestaat, dan is het duidelijk hoeveel mensen thans in de problemen zijn gebracht. Ook moet men de personen en instanties niet vergeten die regelrecht aan de activiteiten van Suralco verdienden. Ook die instanties en personen zijn in de grootste problemen gebracht.
Gaan we nog even door, dan zien we nog meer problemen voor personen en instanties die al maanden, zoniet jaren, op geld van de overheid zitten te wachten voor verleende diensten en geleverde goederen. De president van de Centrale Bank en tegelijk ook minister van Financiën, heeft enige weken geleden verklaard dat de meeste schulden van de overheid zouden worden ingelost en wel voor het einde van het jaar. Hij schroomde niet te vermelden dat er ook inflatoir gefinancierd zal moeten worden. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat het overheidstekort voor een groot deel zal worden gefinancierd door de geldpers aan te zetten en zeer zwak gedekte SRD’s in omloop te brengen. De containers met geld zijn al de Centrale Bank van Suriname binnengereden en wel in de nacht van 13 op 14 november jongstleden. Wie houdt eigenlijk wie nog voor de gek? Het is overduidelijk dat er geld is bijgedrukt en nieuwe munten zijn geslagen. Is het dan vreemd dat de onrust op de financiële markt toeneemt en steeds meer landgenoten het vertrouwen in de SRD aan het verliezen zijn en hun toevlucht nemen in vreemde valuta. Het is dan ook geen wonder dat je geen dollar meer kunt krijgen voor rond de SRD 4,- maar wel voor 4.50,- en 4.60,-.En dit fenomeen kennen we maar al te goed uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Meer vraag dan aanbod maakt dat de koers gaat stijgen en als een Centrale Bank door gebrek aan vreemde valuta niet langer in staat is te interveniëren, dan slaat de koers op hol en dat is precies wat er thans gebeurt. En ook al waren we deze week in de sfeer van 40 jaar onafhankelijkheidsviering, dan nog is er niets veranderd en gaat de crisis gewoon door.
De overheid heeft enorme schulden en betaalt vrijwel niemand, Medisch specialisten in de grote ziekenhuizen hebben al maanden hun geld niet ontvangen uit de boezem van Staat en dreigen het werk na heel lang wachten te staken,. In het Sint Vincentius Ziekenhuis moest de directie uit haar eigen karige middelen specialisten die eveneens geld moeten krijgen van de overheid, voorschieten in de hoop het geld uiteindelijk terug te krijgen van Lanti. En zo modderen we maar aan en de groep van schuldeisers die geld moet krijgen van deze regering Bouterse zwelt verder aan. Bus- en boothouders die maar niet op tijd betaald worden en dreigen niet langer te rijden of te varen, het houdt maar niet op,. Dan hebben we nog de aannemers die niet betaald zijn, al beweert de overheid wel dat een aantal wel geld heeft ontvangen. Groothandelaren die goederen hebben geleverd en nog steeds op hun geld moeten wachten. Ook deze groep is niet gering in aantal. Autohandelaren die fonkelnieuwe auto’s hebben geleverd aan de overheid en al jaren wachten op hun geld en de wanhoop nabij zijn. Gewoon een schofterige attitude van de lieden die de regering Bouterse uitmaken. Wel in de mooiste SUV’s en pick-ups rondrijden, maar de rekeningen niet betalen.
Maar wel de regelgeving voor entrepots wijzigen en handelshuizen in de grootste financiële problemen brengen, daar draait de regering Bouterse haar hand niet voor om. Wel steeds van de bonafide belastingbetaler verwachten dat ze op tijd hun belastingafdrachten doen, maar zelf je rekeningen gewoon niet voldoen. Het is toch gewoon boeverij van de ergste soort. Tot op heden mogen autohandelaren van nieuwe auto’s hun voertuigen opslaan in een entrepot en de invoerrechten pas voldoen wanneer het roerende goed is verkocht. Thans eist de overheid dat de invoerrechten gelijk worden betaald of de wagen nu wel of niet verkocht is. Hoe men bij de bonafide autohandel aan dat extra geld moet komen, interesseert deze regering die op jacht is naar steeds meer geld en bereid is een ieder het vel over de oren te trekken, geen zier. Maar betalen voor maanden geleden in goed vertrouwen geleverde auto’s , ho maar. En dan ook nog de `droge oogjes’ hebben om het verzoek te doen aan dezelfde autohandelaren om nog een partij te leveren onder dezelfde voorwaarden is gewoon onbeschaamd. En zo probeert de paarse regering nog steeds op andermans zak te overleven.
Keerpunt is gemeld dat kleine en grotere supermarkten goederen tegen Lanti bestelbonnen hebben geleverd en nu al maanden niet aan hun geld kunnen komen. Gewoon bandietisme is dit. De verschillende ministeries sturen ambtenaren erop uit om goederen uit de magazijnen en winkels te halen, terwijl men heel goed weet, dat het met de betaling slecht of helemaal niet zal vlotten. En zo creëert dit paarse kabinet steeds meer problemen voor derden en zichzelf. Bedrijven worden in de grootste problemen gebracht, omdat de overheid niet op tijd de liquide middelen ter beschikking stelt voor verleende diensten en of geleverde goederen. We gaan straks een nieuw jaar in en we weten nu reeds dat het een zeer moeilijk jaar wordt. Als straks de balans wordt opgemaakt bij vele bedrijven, zullen er harde beslissingen genomen moeten worden. Ook zullen gezinshoofden met de handen in het haar komen te zitten en zich de vraag moeten stellen: hoe verder? Januari heeft 5 weken en die zullen overbrugd moeten worden. De maand december is voor veel loontrekkers de maand met een dertiende maand salaris. Er worden dan ook meer uitgaven gedaan. In januari beginnen de problemen pas echt wanneer velen `skereleros’ zijn geraakt in de tweede of derde week. Zien hoe de gemarginaliseerde landgenoot dan zal reageren op al die maatregelen die dit paarse kabinet op ze heeft losgelaten en nu al zeer knellend werken. Komt er nog een verhoogde government take, dan is het hek echt wel van de dam.