Het is voorgoed afgelopen met het kat-en- muisspel van de skalianhouders op het Van Blommenstein stuwmeer. Minister Regilio Dodson van Natuurlijke Hulpbronnen (NH), heeft gisteren zijn instituten, bijgestaan door de politie, vijf van de negen actieve skalians op het meer in beslag laten nemen. Vandaag worden de overige vier drijvende goudbedrijven door politie geënterd. De minister zei gisteren op een persconferentie op zijn kabinet, dat de in beslag genomen skalians worden gesleept naar een centrale plek om vervolgens te worden ontmanteld.

Aanvankelijk had Dodson de skalianhouders uitgenodigd voor een onderhoud gisteren, om eventueel te praten over concessierechten aan land. De uitnodigingen waren de deur uitgegaan nadat hij zich op 4 september persoonlijk op het meer had georiënteerd en stopzetting van de bedrijvigheden had gelast. De arbeiders staakten de mijnactiviteiten, maar het ministerie kreeg enkele dagen terug tips binnen dat de machines weer in bedrijf waren. Dat was aanleiding voor de NH-minister om de knoop door te hakken: einde van de skalians op het meer.

Dodson zegt bewust niet te hebben gekozen voor de optie om de in beslag genomen skalians te laten veilen, omdat de nieuwe kopers die eventueel weer op het meer zouden willen inzetten. Voor wat hem betreft, zullen goudmachines nooit meer ronken op het meer: “Ik kan u de verzekering geven dat het fenomeen ‘skalians op het stuwmeer’ definitief ten einde is.” De skalianhouders kregen gisteravond bij de ontmoeting met de minister te horen dat goud zoeken op de bodem van het meer er nu niet meer bij is.

Erger nog: de houders van de skalians moeten opdraaien voor de schade die zij aan het milieu hebben toegebracht. Het ministerie is bezig met exercities om na te gaan hoe de omvang van die schade vast te stellen. De houders worden overigens, net als de arbeiders op de pontons, aangeklaagd voor het plegen van een economisch delict. De politie trof tijdens de operatie gisteren allemaal lege goudpontons aan. De medewerkers hadden de plaat gepoetst voordat de het NH-team ter plaatse was.

Gerold Dompig, coördinator Commissie Ordening Goudsector, die een voorname rol heeft bij de regulering van de sector, stond samen met minister Jennifer van Dijk-Silos van Justitie en Politie  Dodson bij, zowel bij de operatie als bij de persconferentie.

Minister Dodson verzekert de gemeenschap dat hij politieke belangen en invloeden geen gelegenheid zal geven zijn plannen te ondermijnen. Hij beschouwt ‘hogerhand’ en ‘klinkende namen’ niet als significant. “We zijn allemaal Surinamers. Hogerhand, wat is dat? Ik ken geen klinkende namen”, zei Dodson herhaaldelijk toen hem gevraagd werd of hij niet bang is dat hij straks moet gaan inbinden en zijn strenge beleid moet matigen wanneer zou blijken dat zijn harde optreden de belangen kwetst van invloedrijke personen, eventueel binnen en buiten de politiek.

De skalianhouders hebben volgens Dodson, net als elk ander nog steeds de gelegenheid om een concessie aan te vragen om aan land te mogen werken. De eigenaren die nu worden aangepakt, hebben geen van allen een vergunning om te werken op het meer. Daarvoor wordt overigens ook geen vergunning verstrekt. Van de vijf ondernemers die gisteren gehoor hebben gegeven aan de oproep van de minister, blijkt slechts één een concessie te hebben, die doortrekt over een kreek die aansluit op het meer. Die concessie geeft geen rechten om goud te winnen op de bodem van het meer.

Brokopondo krijgt niets
Districtscommissaris Yvonne Pinas van Brokopondo had graag dat de minister de skalianhouders fikse boetes zou opleggen, en dat tenminste een deel van dat geld zou terugvloeien naar het district. Zoals de kaarten nu liggen, verdient Brokopondo niets aan de activiteiten van de skalians. Ter illustratie van het contrast, vertelt Pinas aan journalisten dat de ondernemers kilo’s goud wegdragen uit het meer en niet alleen een vervuilde, maar ook een verarmde gemeenschap achterlaten. “Kijkt u maar,” zegt ze,,, “over enkele weken begint de school en we hebben niet eens genoeg lokalen voor de kinderen.” Gelet op de geldende regelgeving, is het niet waarschijnlijk dat Pinas haar zin zal krijgen. De boetes gaan naar de centrale overheid in Paramaribo.