De economie van Suriname kan slechts gezond gemaakt worden wanneer maatregelen als de implementatie van een stringent budgettair beleid, diversificatie, uitbanning van corruptie, en rigoureuze sanering binnen de overheid plaatsvindt. Voorts is het van cruciaal belang dat de monetaire autoriteiten met serieuze besluiten komen en niet gaan goochelen met cijfers of komen opdraven met allerhande gekunstelde constructies. Dit zijn enkele kernpunten van het actueel economisch nieuws dat in de afgelopen week door onze krant werd belicht. Van de IDB tot lokale banktoppers, steeds weer is benadrukt geworden dat de vette economische jaren voorbij zijn en dat Suriname feitelijk op het verkeerde paard heeft gewed, vanwege de overmatige focus op de mijnbouwsector. De top deviezenverdieners van Suriname zijn goud, olie en aluinaarde, de wereldmarktprijzen van alle drie grondstoffen zijn na jaren van gunstige economische conjunctuur, zwaar gekelderd. Dit was allang voorspeld, het tragische van de zaak is echter, dat dit regiem honderden miljoenen Amerikaanse dollars aan staatsverdiensten over de balk heeft gesmeten en halsstarrig is geweest met betrekking tot het advies eens eindelijk te gaan doen aan diversificatie en de instelling van een welvaartsfonds. Men heeft zich blind gestaard op deze top-3 deviezenverdieners en er hardnekkig voor gekozen om toch wederom honderden miljoenen uit de staatsschatkist aan te wenden voor de overname van Suralco, deelname in de goudovereenkomst met Newmont en investeringen in Staatsolie. Wat het laatste betreft, ziet het er een stuk minder rooskleurig uit, dan aanvankelijk was geprojecteerd. De bouw van de nieuwe raffinaderij gaat gepaard met een miljoeneninvestering en het offshore speuren naar een Bonanza is erg onaantrekkelijk geworden, gezien de recente ontwikkelingen op de internationale markt.
De prijs van een vat ruwe olie dat aanvankelijk gehalveerd was van US$ 100 naar US 50, is deze week beneden de psychologische grens van US$ 40 gedaald naar US$ 38, en het dieptepunt is nog niet eens in zicht. In de afgelopen periode is er een substantiële groei bij niet-OPEC-producenten waargenomen, waaronder de Amerikaanse schaliegasproducenten, daarenboven heeft de OPEC haar quota effectief losgelaten en staat Iran te popelen om 500.000 vaten per dag op de internationale markt af te zetten, als er een doorbraak komt in de bilaterale betrekkingen met de Verenigde Staten van Amerika en Amerikaanse sancties worden opgeheven. Er is een aanhoudend overschot in de aanbodzijde, terwijl bij ‘s werelds grote slurper van ruwe olie, China, nu juist een drastische vermindering in de vraag is opgetreden.
Twee jaar geleden werd reeds door een bankdirecteur van ons land gewaarschuwd voor het idee bij beleidsmakers, dat de bomen tot de hemel zullen groeien en trachtte hij de euforie te temperen door er op te wijzen, dat internationale beleggers minder interesse zouden krijgen voor goud en Amerikanen reeds ver waren in hun investeringen in alternatieve energiebronnen. Paars heeft met haar credo ‘neks no fout’ alle waarschuwingen in de wind geslagen en op grote voet miljoenen verspild aan het Kabinet van de President, Info-Act en een sociale agenda die willens en wetens werd doorgedrukt. Het project Naschoolse Opvang en de fors verhoogde kinderbijslag en AOV, zijn politiek gezien vrijwel onmogelijk terug te draaien. De grote vraag is hoe deze en andere miljoenenuitgaven van de Staat nu bekostigd gaan worden en wie het gelag gaat betalen. Van belang is, dat de overheid met een adequaat saneringsprogramma komt en geen kiekeboe, laplap, puru-bruku-weri-bruku of karu wiriri faya maatregelen neemt. In de uitvoering van dit saneringsprogramma moeten voorts economen met een hart voor hun vak en voor Suriname worden opgenomen, en geen dubieuze paarse economen of geparachuteerde figuren die vele tienduizenden per maand eisen voor het uitvoeren van monetair beleid, dat juist een averechts effect sorteert.
Dit land heeft echte financiële experts nodig die de monetaire reserves, staatsschuld en de overheidsachterstand in de uitbetaling aan ondernemers, op orde brengen. We hebben geen grappenmakers nodig die allerlei foefjes uithalen om de financiële statistieken op te fleuren voor de buitenwereld. Zo zal er paal en perk gesteld moeten worden aan de exorbitante uitgifte van schatkistpapier en zal er een adequate oplossing moeten worden gevonden voor het financieringstekort van de overheid. De Centrale Bank dient zich sowieso voortaan als een moederbank te gaan gedragen en er mee op te houden om grote commerciële cliënten van de banken weg te lokken om voor miljoenen aan schatkistpapier te gaan kopen. De economie wordt met zulke onoorbare praktijken alleen maar schade berokkend, daar financiële druk op deze traditionele financiers, op termijn de economische groei negatief zal beïnvloeden. Door deze onconventionele transacties van de Staat, kampt het bedrijfsleven reeds met renteverhogingen en hogere financieringskosten. Waar de monetaire autoriteiten zich nu eindelijk eens mee moeten gaan bezig houden, is het doorvoeren van adequate maatrelen om de economie gezond te maken en niet met een beleid te komen dat ons nog verder van huis brengt.