– Tjallie. “Face me in my vocal book”. Even vergeten, dat hij uit de NDP was gestapt, waar de voertaal van Abrikadabri c.s., wel weer heel gewoon continueert en geciviliseerd ‘dot takki styling’ evolueert. Eens vertelde de welbespraakte Tjallie, dat ook ‘oom Julleke’ zou eindigen als een ‘dot mofo zwerver’. Welke rol is nu toch zo min- en genoegzaam gekeerd, zou men per definitie kunnen opvatten of gezapig mee mogen bedenken. ‘Facebook has all the answers’. Internet lol!

– Nog zo een. Eens had men een vereniging van bancaire ‘boys’ en een ‘girly’ die hemelsbrede bezwaren maakten, tegen de oprichting van wat nu nog steeds heet: “Finabank”. Als men nu toch nader waarneemt, wie de zaak liefdevol bemensen en de warmere lucht ‘in prijzen’, komt inderdaad ‘in conclusie’ geheel rond: ‘If you can stand the heat, come in my kitchen and enjoy the collectiveness of love amidst Mediterranean – soul foods’.

– Invest. Waarom gingen de aluminium-potrooms naar gort? Omdat direct na de beschietingen in 1986, vanwege een persoonlijke vete —Bouterse vs. Brunswijk— de aanvallen door opgetrommelde Jungle Commando – bendes begonnen. Op de Suralco/Alcoa vestigingen. Mitrailleurbeschietingen en TNT-barrages. De Afobakadam en krachtcentrale van de ALCOA werden vele malen bezet, bruggen naar het zuiden en oosten opgeblazen. Vliegtuigen gekaapt en isolement gevonden. Vluchtelingen alle kanten opgejaagd. Moengo, Coermotibo en Paranam operations onder vuur en brandstichtingen te liggen. De aluinaarde- en aluminiumsmelterij moesten uiteindelijk worden stilgelegd, nadat hoogspanningsmasten werden omgeblazen en mijngebieden onbereikbaar gemaakt. Verkleving in de geleidingspijpen vernielde ongehoord veel in de Alcoa/Suralco – aluinaarderaffinaderij. De gehele Paranam-plant moest na enige tijd worden voorzien van een nieuwe pijpmatrix. Er werd noodzakelijkerwijs een enorme energieturbine ingevoerd om de hoognodige elektriciteitsfrequenties op gang te houden en aan verplichtingen, ten opzichte van de Staat cq. EBS, te blijven voldoen. Er kwam importbauxiet. Helemaal uit de Dominicaanse Republiek en Brazilië. Alcoa had niets met de strijd van doen, maar leed enorme schade. Bleef onverschrokken investeren en in Suriname. Uit groter verantwoordelijkheidsgevoelen voor het land Suriname, waar een duurzame partnerrelatie mee was opgebouwd en investeringen goed beschermd leken. Inderdaad…, ‘leken’. Ondanks eerdere schermutselingen tussen legerleiding, het arbeiderspotentieel van Suralco/EBS en vakbeweging, in de allerheetste maand December 1983. Alcoa bleef en werkmaatschappij Suralco werd weer veiliggesteld. Maar wat ziet men nu weer gebeuren. Er staan groter zaken op het planbord, voor een vanaf 1986 zowat dodelijk getroffen oostelijk Suriname. En dus roepen de zogeheten verantwoordelijke, geïntegreerde en meest geciviliseerde lokalen op tot blokkades en andersoortig verzet, wat zich dan direct richt tegen de nieuwe investeerders en de Staat. Entiteiten die ontginning- en concessionarispartnerschap met het land Suriname als totaliteit zijn aangegaan. Gebieden worden heel gewoon afgesloten, alsof er in het land etnisch bevolkte enclaves zouden mogen of kunnen bestaan. Men spreekt niet meer van Surinamers onderling, maar van een gesegmenteerde stamsituatie die wederrechtelijke handelingen denkt te kunnen/mogen plegen. Men is andermaal gewaarschuwd. De soevereiniteit en ondeelbaarheid verankerd in de Grondwet van de Republiek, zijn wederom in groot gevaar!

– ‘Blij blij blij’. Het lijkt er veel op, dat bepaalde politieke organisaties en samenwerkende partijen, blij zijn gemaakt met de ‘mogelijk toe te wijzen posities’, op nog te drukken stembiljetten. Men geeft ‘en passant’ ook magische betekenis aan bepaalde posities die door het lot vielen. ‘Ach ach ach…’, wanneer intelligente en verantwoordelijke mensen gaan stemmen, hebben die echt geen problemen om de juiste voorkeurstempositie(-s) te vinden. “Mogelijk toe te wijzen posities…”, wat zou dat nou nog kunnen betekenen? Dat moet men maar gaan uitzoeken, wanneer blijkt, dat weer niet alle partijen bewust of onbewust voldaan hebben aan alle wettelijke verplichtingen om mee te kunnen/mogen doen aan verkiezingen op 25 Mei 2015.

– Debacle. De zorgelijke situatie in de rijstsector na een PetroCaribe echec, het elimineren van onder meer een veelbelovend ethanolproject en het maar niet herstellen van de verwerkingsfabrieken in en rond het geïntegreerde van Wageningen…, zullen onvoorwaardelijk weerslag hebben bij de verkiezingen over drie weken. Electorale meting, in het gehele land te houden. Ook wat er allemaal heeft plaatsgevonden in het buurdistrict Coronie, zal effecten sorteren op wat na 25 Mei 2015 aan legitiem bestuur zich mag aandienen.

– Kop. ‘Advocaten balen van derde keer uitstel moordzaak…’, leest een ochtendblad voor. En het 08 December 1982 strafproces…, wat op oneigenlijke gronden al twee en dertig en een half jaar wordt gefrustreerd, door dader(-s) en meest corrupte in de politiek? Mag men over die ongrondwettelijke gang van zaken, ook knap balen? Baalt daar niet de gehele wereldgemeenschap van, dat de (internationale-) rechtsorde nochtans ongestraft door Suriname wordt geschonden? Laat het duidelijk wezen, dat alles valt en staat bij het in stand houden van de ‘status quo’. ‘Een statische sitwasie…’, waar daders van misdrijf en uitlokkers van misdaad, langdurig van afhankelijk zijn en ook zo gewetenloos mogelijk willen blijven aanmodderen. Daar valt en staat alles mee, in een latent bedreigde rechtstaat.

– ‘In the mood’. Inderdaad, ‘‘…with Moody’s…”. Mooie ratingposities worden alweer enige tijd gelanceerd. En dan wel op basis van bronnen die vanuit de twee ‘monetaire autoriteiten’ naar de ratingbureaus worden ge-/verstuurd. Standard & Poors, Moody’s, Fitch. Allemaal mooi en waar, maar ook nu ter discussie gesteld, nadat de wereldcrises de hele globe verraste…, ondanks de gunstiger voorspellingen van alle drie de organisaties. En in verkiezingstijd op de punt van het meer decisieve, allerlei moois lanceren naar de gemeenschap toe, heeft ook zo ernstiger gevolgen. Sceptici zijn dan in de gelegenheid om de oordeelvorming van de ratingbureaus en wat de monetaire autoriteiten willen bekend maken, allemaal in ondeelbare twijfel(-s) te stellen. Waar komen deze bureaus vandaan en wat willen ze eigenlijk bereiken? Wat wist men überhaupt te bereiken. Ach, laat een ander het ook maar eens zeggen. Wiki op het Internet: ‘Een kredietbeoordelaar is een bedrijf dat de kredietwaardigheid beoordeelt van uitgevende instellingen van bepaalde vormen van schuldbewijzen (obligatieleningen), alsmede de schuldbewijzen zelf. In de meeste gevallen zijn het bedrijven, banken, nationale en lokale overheden, en non-profitorganisaties die effecten uitgeven die kunnen worden verhandeld op een secundaire markt. De kredietbeoordelaars schatten aan de hand van scenario’s en risicomodellen in hoe groot de kans is dat een land, bank of een bedrijf failliet gaat en zijn schulden niet meer terug kan betalen. De uitkomst van die analyse bepaalt welke kredietstatus een land of bedrijf krijgt. Kredietbeoordelaars geven aan belenende organisatie een “rapportcijfer” die een obligatierating oftewel kredietcode wordt genoemd. De invloed van de obligatieratings is zeer groot. Beleggers zoals pensioenfondsen, verzekeraars, banken en particulieren lenen hun geld makkelijker en tegen een lagere rente uit aan overheden en bedrijven met een goede rating, om zeker te zijn van rente en terugbetaling. De oordelen van de kredietbeoordelaars zijn daarmee van groot belang voor overheden met hoge schulden. De kredietcodes van de kredietbeoordelingbureaus zijn voor beleggers het voornaamste houvast om risico’s te kunnen inschatten. Wanneer kredietbeoordelingbureaus hun ratings bijstellen en grote groepen beleggers daar op reageren door beleggingen te verkopen kan dit een zelfversterkend effect hebben. Dat is zeker het geval wanneer beleggers bijvoorbeeld contractueel gebonden zijn aan het aanhouden van beleggingen met een bepaalde veilige minimumrating. Dit laatste is bij pensioenfondsen bijvoorbeeld soms het geval. De bekendste kredietbeoordelaars zijn: Fitch Ratings, Moody’s en Standard & Poor’s. Zij zijn eind 19e eeuw ontstaan om grote beleggers meer duidelijkheid te geven over investeringen in de spoorwegen. Tegenwoordig hebben zij ongeveer 90 procent van de westerse markt in handen. In het verleden werden de kredietbureaus door de investeerders betaald, sinds de tweede wereldoorlog worden zij gefinancierd door de overheden en bedrijven die financiers willen aantrekken. In 2003 kwam er voor het eerst kritiek omdat de energiereus Enron tot het faillissement een hoge rating behield. Bij het uitbreken van de kredietcrisis gebeurde dit opnieuw toen de pakketten met hypotheken ondanks een hoge beoordeling, toch zwaar giftig bleken. Andersom gebeurde recenter: december 2009besloot Fitch de rating van Griekenland onverwacht te verlagen. Prompt liepen de tarieven voor Griekenland om zijn schulden te financieren op. Al gauw werden de beoordelaars als boeman afgeschilderd in de eurocrisis terwijl deze toch door jarenlang wanbeleid en gesjoemel met cijfers was ontstaan. De Chinese tegenhanger van deze Amerikaanse beoordelaars is Dagong Global Credit Rating. Zij verlaagden al twee keer de rating van Amerikaanse obligaties voordat S&P dat op 5 augustus 2011 voor het eerst deed’. Tot zover Wiki en vervolgens te kijken naar de selectie machtsverhoudingen/-bevestigingen/-vraagstukken in: http://www.bnr.nl/nieuws/beurs/620546-1312/scherpe-kritiek-op-kredietbeoordelaars http://mens-en-samenleving.infonu.nl/internationaal/74283-standard-poors-moodys-en-fitch-een-afgewaardeerd-imago.html http://fd.nl/ondernemen/1084577/kritiek-zal-marktmacht-grote-drie-niet-snel-breken.

– Beri. Daar ging hij dan die minister Bheri Ramsaran, zo vlak voor de verkiezingen in Guyana. Dreigde een mensenrechtenactiviste in elkaar te zullen slaan, onder een stortvloed van schuttingtaal? ‘Bye bye, mi boi…’, zegt dan Donald Ramautar. Behri organiseerde met zijn gedrag, zijn eigen politieke ‘beri’ in Georgetown. Verkiezingstijd, vrolijke ‘dot taki’ tijd…? Hoe dan! Binnen twee weken verkiezingen in buurland Guyana. “Donny kom weri, nanga Bheri…’.

– Wrokoman Dey. Bijna zou die verpest worden. Maar men moet door de misdaden van anderen, per definitie een Arbeidersdag niet doen verpesten. Eerder de correctie via democratischer wegen nastreven, stevig aanvatten wat niet goed is en per ommegaand moet worden gewijzigd. Op Pagina 09 van Dagblad Suriname, de dato 30 April 2015, heeft de VHP aangegeven hoe de meer dan schandalige inkomensverdeling onder de Regering Bouterse werd en is samengesteld. Neem gerust een kijkje, geniet daarnaast wel van de ‘vrije vrijdag van de Arbeid’ en neem de Maandag daaropvolgend te baat (…), om op weg naar een gunstiger toekomst en klimaat —na 25 Mei 2015— juister beslissing te voegen. Te betonneren! ‘Congrets to all workers, of and in Sranan’.

Justitia Pietas Fides MMDCCXL