Ik voel mij geroepen om te reageren op het stuk van de heer Esajas: ‘Met Ongepaste Spoed…’; er staan namelijk een aantal onjuistheden en onvolkomenheden in, waardoor er een (met opzet?) verkeerde voorstelling van zaken wordt gegeven. Ten eerste wordt ten onrechte gesteld dat de commissie drie maanden bezig is geweest.

In aanloop naar de vrije, algemene en geheime verkiezingen, zien we vaak een opvallend patroon c.q. fenomeen, namelijk de plotselinge uitvoering van overheidsprojecten, die jarenlang geen prioriteit schenen te hebben. Hoewel deze praktijk al decennialang een constant gegeven factor is in de Surinaamse politiek, blijft het een zorgwekkend fenomeen, dat onze aandacht verdient.

Het schijnt een soundbite te zijn die goed voelt voor Santokhi: de Sheriff is back in town. Op de campagnetour van de VHP, heeft hij de slogan inmiddels zowel op presidentiële momenten als op partijpolitieke momenten gebruikt, met een grote glimlach en verend in zijn loopje. De pakken zitten wat ruimer, de kuif is verdwenen en er is wat zelfvertrouwen.

Billboards prijken in Paramaribo namens de Surinaamse overheid, met daarop plaatjes die de indruk van glossy artificial intelligence en Photoshop wekken. Het gaat om zogenaamde verworvenheden van het regeerbeleid. Een behoorlijke rode kaart als het om campagnefinanciering en eerlijke verkiezingen gaat, want de regering behoort met haar voorlichtingsbudget niet de pluspunten van haar beleid te promoten,

Het jaar 2025 is nauwelijks van start en Keerpunt wil in het kort een analyse maken van het afgelopen jaar en wat ons in dit verkiezingsjaar te wachten staat.Het politieke landschap in Suriname in 2024 werd gekenmerkt door een combinatie van verkiezingsvoorbereidingen, economische hervormingen en toenemende sociale onrust.

Met interventie van het Nationaal Coördinatie Centrum voor Rampenbeheersing, NCCR, zijn in de omgeving van Boven-Suriname schoon drinkwater en levensmiddelen geleverd aan de leefgemeenschappen. Structureel is er een patroon van extreme droogte en extreme watersnood ontstaan in het binnenland, waar duurzame maatregelen tegen wereldwijd veranderende weersextremen moeizaam op gang komen.

Range Rovers die uitbranden of total loss worden gereden, alsof ze geen auto’s van dicht tegen een ton USD betreffen. Kerstbroden en kokosbollen met cocaïne erin verpakt. Naarmate het einde van het jaar nadert, zijn het niet de stille nachten, heilige nachten die het nieuws halen, maar de ordeverstoringen van de narco- speeltuin die Paramaribo wordt en de ijverige ondernemersgeest van de belhamels die het handeltje op gang proberen te houden.

Kort voor de kerstdagen maakte minister Raghoebarsing bekend, dat het aantal ambtenaren van circa 53.000 gedaald is naar circa 46.000 in deze regeerperiode. De loonkosten zijn gestegen van circa 320 miljoen per maand naar circa 800 miljoen per maand en stijgen nog verder.

Als Surinamers zien wij het jaar 2025 tegemoet als een jaar van keuzes. De eerste keuze die we tegemoet zien, is of wij als land verder met het IMF willen of niet. De keuze van de regering is duidelijk gemaakt: iedereen die er invloed op heeft, wijst op alle manieren waarop het IMF en Suriname verder kunnen, maar de keuze is niet aan een grotendeels demissionaire regering alleen. Er zijn een paar alternatieven, met voorop Oppenheimer en een syndicaat aan obligatiehouders of een Chinees supersyndicaat met de People’s Republic of China, verholen achter dunne sluiers die vandaag Huawei, Chinalco en China National Petroleum Corporation kunnen heten en morgen weer een andere naam kunnen hebben of satellieten van Total Energies en APA Corporation.

De verwachtingen voor de olieprijs in 2025, schetsen een dynamisch beeld van de wereldwijde oliemarkt, waarbij overschotten en dalende prijzen naar voren komen als dominante thema’s. Analisten zoals J.P. Morgan, voorspellen een gemiddelde Brent-prijs van USD 73 per vat, terwijl meer pessimistische schattingen van sommige energie-experts een daling tot USD 40 per vat niet uitsluiten. Deze voorspellingen hebben verstrekkende implicaties, niet alleen wereldwijd, maar ook voor de zich ontwikkelende olie-industrieën in Suriname en Guyana.

Per begin 2025 gelden nieuwe ligdagtarieven. Zonder al te veel details prijs te geven, beloofde de minister van Volksgezondheid tot twee keer toe in de maand december, een nieuw stelsel en hervormingen. Hij noemde daarbij een bedrag van SRD 300 miljoen, terwijl ten tijde van FID, nog over USD 13 miljoen gesproken werd, voor ontvangst waarvan, de minister keurig de feestelijkheden bijgewoond heeft.

De taak van een regeringsleider zou moeten zijn om wantrouwen weg te nemen, partijlijnen te laten vervagen en een gezamenlijke missie te vertalen in gezamenlijk beleid. Deze worden vervat in een regeerprogramma. Er is door de VHP, ABOP, NPS en PL nooit een regeerprogramma samengesteld. Er is een regeerakkoord, maar een regeerakkoord bevat de politieke afspraak tussen partijen om een regering te vormen en de voorwaarden van hun samenwerking. Het regeerprogramma wordt door de eenmaal zittende regering onder leiding van de president voorbereid.

Krishna Mathoera, minister van Defensie, heeft het onlangs gehad over het tot stand brengen van een sterk leger. Een leger dat in staat moet zijn, zijn doelstellingen conform de grondwet, na te kunnen komen.

Na alle verwijten aan het adres van de media vanuit BIBIS, dat aan Richano Santokhi een platform geboden wordt, besloot Richano eind december in te bellen naar een videokanaal en zich weer te uiten. BIBIS verliest steeds meer geloofwaardigheid, door telkens onwaarheid te herhalen, alsof het niet Richano zelf is die iedere keer weer het initiatief neemt.

Bronto Somohardjo neemt geen blad voor de mond. Aan de Ware Tijd verklaarde hij: “Daarom stel ik dat de CLAD mogelijk gedirigeerd wordt door de president. Hij kan alleen de grootste zijn als hij de tegenstanders uitschakelt.” Het ongemakkelijke gevoel van Somohardjo heeft ermee te maken dat naar zijn zeggen, de president hem op 16 oktober 2024 informeerde,

Tijdens de kerstnacht verspreidden geluiden zich over het heengaan van Desi Bouterse: militair, sportinstructeur, couppleger, dictator, politicus, oud-president, veroordeeld voor drugshandel en meervoudige moord en in recente maanden, voortvluchtige. Bouterse kwam een links-nationalistische beweging en een politiek onrustig Suriname aantreffen bij zijn terugkeer naar Suriname.

Bij de opening van het nieuwe gebouw van de douane, nabij de Jules Sedney Haven eind december, zocht president Santokhi naar een toon die lag tussen realisme en hoop. Net als bij andere politici die in het organogram boven de douane zouden moeten staan, waaronder de minister van Financiën en Planning, is de vrees voor dit orgaan met zoveel informele macht, ook merkbaar in de kinderhandschoenen waarmee de president de ‘issues’ bij het instituut bejegende.

Alleen de president en zijn directe kring zijn in feeststemming. Alleen de president viert het nieuws van de achtste review van IMF, oftewel een lening, zoals Bouterse dat zou hebben gedaan: met felicitaties aan het volk. Hij komt smalend lachend de regeringsvergadering uit en zegt dat voor de prestaties, men niet van hem hoeft te houden zoals Bouterse dat zou hebben gedaan.

Met een brief van 9 december jl., zond president Santokhi de ontwerpwet ‘Wet houdende vaststelling van regels over het Spaar- en Stabilisatie Fonds Suriname’ aan de voorzitter van De Nationale Assemblée. Een eerdere versie van de wet is door critici in oktober 2024 naar de prullenbak verwezen. De wet moet vóór eind 2024 worden aangenomen en in werking treden om te voorkomen dat de rente op de USD 315 miljoen oil-linked security, het Value Recovery Instrument van houders van de staatsobligaties,

Als de politieagenten zich onderbetaald, ondergewaardeerd, onderbemand, en onderbewapend voelden voor de decembermaand, hebben de president, de minister van Justitie en Politie en de korpschef, daar een schep bovenop gedaan. Eerst glunderde de president over de aankoop van voertuigen, naar verluidt bij een leverancier die volgens de VHP niet ongezond is, zonder de uitdagingen met brandstof en uniformen te onderkennen.

Het is duidelijk dat de kiezer iets anders nodig heeft als motivatie om naar de stembus te gaan. Waar de kiezer op wacht, is een boodschap die hoopgevend is, maar geen sprookje. Er moet wat realiteit in het beeld terug te kennen zijn. Er mag kritiek gegeven worden. Maar de kritiek moet niet zo algemeen zijn, dat het een college is over wat al 49 jaar scheefgroeit. En het moet ook niet zo specifiek zijn, dat het alleen maar persoonlijke of partijpolitieke verwijten worden. Het liefst moet de boodschap georganiseerd zijn op de manier waarop er ook bestuurd gaat worden.