‘Royalty voor iedereen’ heet het spaarbiljet dat president Santokhi heeft aangekondigd. Uitgedrukt in USD met een rendementspercentage, krijgen wij dit populistisch wondermiddeltje, uitgedacht door niemand minder dan Bronto Somohardjo, als geduldige Surinamers. SRD 6.7 miljard, oftewel twee keer het begrotingstekort over 2025 wordt toegezegd aan het Surinaamse volk. Onze buitenlandse schulden bungelen nog boven de USD 3.8 miljard, maar Santokhi heeft met de VRI voor obligatiehouders (USD 260 miljoen) en RVI voor belastinggeregistreerden (USD 225 miljoen) inmiddels alweer een half miljard USD toegezegd uit de olie-inkomsten, nog voordat de eerste druppel uit de bodem gepompt is.
Dit alles, uitgaande van het best-case scenario, uitgaande van volle participatie van Staatsolie in Blok 58. De CEO noemt dat zeer waarschijnlijk, maar de financiering en de voorwaarden ervan zijn nog niet rond. Maar zelfs als dat zo is, is het niet zonder de nodige risico’s. Staatsolie heeft een balansvermogen van circa USD 2.4 miljard volgens de jaarcijfers van 2023 en een schuldpositie van grofweg USD 600 miljoen. Als daar een financiering van 1.8 miljard aan vreemd vermogen bij moet komen, is het bedrijf tot de laatste cent aan activa verwikkeld in een schuldpositie. Drie maanden van een olieprijs die 15 procent of meer daalt en men kan de tent sluiten. Dan is er nog geen rekening mee gehouden, dat volle participatie ook mede-aansprakelijkheid in geval van calamiteiten in beeld brengt.
In plaats van verkiezingsbeloften over hoe de huid verdeeld gaat worden, terwijl de beer nog niet geschoten is, doen politici er goed aan om inzage te geven, hoe lang het ons zou kosten om onze schuldenlast terug te dringen. Hoe er een valutapositie tot stand kan komen, om een koersbeleid te realiseren dat planning mogelijk maakt. Hoe bankreserves die niet echt reserves zijn, omdat ze 7 procent hypotheken financieren, daadwerkelijk als stabiliteitsinstrument ingezet kunnen worden. Hoe pensioenen waardevast gemaakt kunnen worden en in het geval van noodlijdende bedrijven, gegarandeerd kunnen worden.
