Is het eens zo gevreesde terreurnetwerk al-Qaeda binnenkort voltooid verleden tijd? Gezaghebbende geestelijke leiders binnen het jihadisme beweren dat de door Osama bin Laden groot gemaakte organisatie aan stukken is gescheurd door de opkomst van concurrent Islamitische Staat. Opmerkelijk genoeg distantieerde uitgerekend al-Qaeda zich expliciet van de wreedheden van IS na het levend verbranden van een gevangen ge-nomen Jordaanse piloot. In een zeldzaam in-terview met een westerse krant (The Guardian) vertellen Abu al-Maqdisi en Abu Qata-da – twee kopstukken uit de kring van moslimfundamentalisten – dat al-Qaeda de laatste jaren vooral klappen incasseert. Die komen minder van de Amerikanen die met drones verbeten blijven jagen op de huidige baas van al-Qaeda, Ayman al-Zawahiri, maar van IS. De extreem gewelddadige jihadisten van de zelfverklaarde kalief Abu Bakr al-Bagh-dadi zou al-Qaeda volledig hebben overschaduwd. Nieuwe rekruten en enorme financiële middelen uit olie- opbrengsten en belasting zijn allemaal voor IS.
Oude mannen
Al-Qaeda-baas Al-Zawahiri is nu geïsoleerd, zit zonder organisatorische structuur en moet het hebben van de loyaliteit van oude vrienden. Maar ook dat worden er steeds minder. Waar al-Qaeda voor veel jihadisten een club is van oude mannen die in de Afghaanse Oorlog en met 11 september 2001 hun mo-menten van glorie hadden in de strijd tegen de Russen en de Amerikanen; daar vecht en wint IS in het heden. De propaganda van IS lokt daarmee jongeren die in Syrië, Irak en Libië meevechten tegen iedereen die niet het ware geloof aanhangt. Dat geloof is een heel strenge lezing van de Koran en strikte navolging van de sharia. Medemoslims worden door IS niet gespaard, daar waar al-Qaeda niet iedereen tegen zich in het harnas wilde jagen. Opmerkelijk genoeg distantieerde uitgerekend al-Qaeda zich expliciet van de wreedheden van IS na het levend verbranden van een gevangen genomen Jordaanse piloot. Eerder waren er al grote spanningen tussen de leiders van beide organisaties omdat de vrijgevochten Abu Bakr al-Baghdadi zich niet wil onderwerpen aan Ayman al-Zawahiri. Zowel in Syrië als in Libië staan IS en al-Qaeda elkaar nu naar het leven. Deze week schoten de strijders op elkaar op verschillende locaties. Volgens ingewijden zouden verschillende terreurorganisaties in Afrika en Azië die nu nog luisteren naar al Qaeda willen overstappen naar IS. Boko Haram (Nigeria) en strijdgroepen in Libië hebben dat recent al gedaan.
