In een recent telefoongesprek met de Venezolaanse president Nicolas Maduro pleitte de Russische president Vladimir Poetin voor “een regeling van het territoriale geschil tussen Venezuela en Guyana via politieke en diplomatieke middelen.” De discussie, gehouden op 21 december 2023, ging over verschillende belangrijke gebieden van de Russisch-Venezolaanse samenwerking, waaronder energie, handel, investeringen en culturele en humanitaire inspanningen. Rusland bevestigde opnieuw zijn steun voor de inspanningen van Venezuela om zijn nationale economie en soevereiniteit te versterken, aldus een verklaring van het Kremlin.

De twee leiders deelden hun standpunten over verschillende internationale kwesties en benadrukten hun overeenstemming over het creëren van een eerlijke, multipolaire wereldorde en het tegengaan van onwettige sancties en inmenging in staatszaken. Maduro informeerde Poetin over zijn gesprekken met de president van Guyana over de situatie in Essequibo, een regio die centraal staat in de al lang bestaande controverse tussen de twee Zuid-Amerikaanse landen.

De controverse draait om de arbitrale uitspraak uit 1899, die de grens tussen de twee naties regelde. Venezuela accepteerde dit destijds als de definitieve regeling en stuurde zelfs zijn technische functionarissen om te helpen bij het afbakenen van de grens die het Tribunaal had vastgesteld. Toen, plotseling in 1962, beweerde Venezuela dat de onderscheiding nietig was.

De zaak werd in 2018 door de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, naar het Internationaal Gerechtshof (ICJ) verwezen. Deze stap is in overeenstemming met de voorwaarden die zijn vastgelegd in de Overeenkomst van Genève uit 1966, een document dat is opgesteld om de controverse door middel van dialoog op te lossen. Het was na tientallen jaren van mislukte gesprekken tussen de twee partijen dat de secretaris-generaal van de VN de zaak naar het Wereldgerechtshof verwees.

Het Internationaal Gerechtshof heeft geoordeeld dat het jurisdictie heeft om de controverse te beslechten en heeft voorlopige maatregelen uitgevaardigd waarin Venezuela wordt geïnstrueerd de situatie niet te verergeren, onder meer door pogingen om de controle van Guyana over het grondgebied te wijzigen. De plannen van Venezuela om Essequibo als nieuwe provincie op te nemen, hebben echter aanleiding gegeven tot bezorgdheid over escalerende spanningen. Guyana heeft deze kwestie onder de aandacht gebracht van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN-Veiligheidsraad), waar besluiten bindend zijn voor alle leden, inclusief Venezuela. De rol van Rusland, een permanent lid van de VN-Veiligheidsraad, zou in deze context van cruciaal belang kunnen zijn.