Onlangs is er een bericht verschenen dat de FED (Centrale bank van de Verenigde Staten) Suriname te hulp is geschoten met een onbekend bedrag aan US-dollars middels een Bank Note Trade Agreement. Dit was nodig om de financiële problemen – veroorzaakt door het grote tekort aan US-dollarbiljetten- te verhelpen. Het is heel nobel van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) om een oplossing hiervoor te zoeken, maar tegelijkertijd wordt het nu nog duidelijker dat Suriname een enorm probleem heeft op financieel-economisch gebied. Normaal gesproken kan een land een beroep doen op de internationale kapitaal- of financiële markt om aan zijn benodigde valuta te komen. Als die mogelijkheid niet meer bestaat, is het duidelijk dat het land niet aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Investeerders zullen dan geen zaken meer met zo een land willen doen. Wie toch zaken met Suriname wil doen, zal een hoge rentevergoeding vragen. Dat Suriname laatst ook nog door Fitch is afgewaardeerd naar B negatief, helpt hier zeker niet in mee.

Wat is eigenlijk een Bank Note Trade Agreement?
Bij een Bank Note Trade Agreement wordt een verhandelbaar handelsdocument (met onderpand) opgesteld, waarin een schuldenaar (in dit geval de CBvS) onvoorwaardelijk belooft te betalen aan een bepaalde persoon of instantie. Het betreft hier dus geen recht aan toonder. Alleen de personen of instanties die op het handelsdocument vermeld staan als begunstigden, kunnen betaling eisen. Deze overeenkomst is eigenlijk een verkapte lening.

Waarom is vreemde valuta zo belangrijk voor Suriname?
Suriname heeft een importeconomie en het produceert te weinig goederen om voldoende deviezen binnen te halen. De weinige deviezen die binnenkomen, zijn onder andere afkomstig van goud, aardolie en de visserijsector.

Als een importeconomie niet genoeg US-dollars heeft waardoor de CBvS niet meer aan de binnenlandse vraag kan voldoen, kan de CBvS onder andere:
– Een importstop op bepaalde goederen afkondigen.
– Geld lenen op de internationale financiële markten.
– De productie van import vervangende- en export producten in het land verhogen.

Als geen van deze maatregelen soelaas biedt, moet er naar alternatieven gezocht worden en dan is de kasreserve (úw valuta spaartegoeden) bij de lokale banken in Suriname een gemakkelijk doelwit om als reddingsboei te gebruiken. Voor Suriname is het positief dat er weer US-dollars geïmporteerd kunnen worden. Het is natuurlijk een goede zaak als de CBvS zich daarvoor inzet. Volgens governor Robert van Trikt, is deze overeenkomst een primeur voor Suriname. Als dit waar is, rijzen bij STREI! de volgende vragen:
– Waarom doet men zo geheimzinnig over het ontvangen US-dollar bedrag?
– Welke namen van personen of instanties staan op deze Bank Note Trade Agreement?
– Welk onderpand is hiervoor gebruikt?
Wat is eigenlijk de ware reden waarom de CBvS zo op jacht is naar US-dollar cash? Door de schaarste aan US-dollars, steeg de koers van de US-dollar afgelopen weken enorm. De enige manier voor de Centrale Bank om de koers weer omlaag te krijgen, is om dollars in de binnenlandse markt te brengen.
Aangezien de CBvS zelf geen valuta beschikbaar had, kon het niet anders dan bij de FED aan te kloppen. STREI! constateert dat Suriname zelf niet meer in staat is om op eigen kracht aan de benodigde US-dollars te komen. Deze overeenkomst is een maatregel die alleen door landen in nood wordt gebruikt (zoals Griekenland of Argentinië). De drie gestelde vragen zullen beantwoord moeten worden, anders is dit weer een geval van slecht en niet transparant bestuur. Het aankloppen bij de FED voor US-dollar cash, is dus geen teken van kracht, maar een teken van zwakte.

Peter M. Wolff