De oppositiepartijen VHP, PL, NPS en ABOP, hebben gezamenlijk in een memorandum nadere toelichting gevraagd bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over de miljoenenlening die zij aan Suriname zal verstrekken. De oppositie vraag zich vooral af wat de consequenties voor het land kunnen zijn als Suriname niet in staat blijkt de lening adequaat af te lossen. De opvatting van de oppositie is onder meer dat de regering niet genoeg steun en vertrouwen geniet om met deze deal in zee te gaan met IMF.

Memorandum

Executive Director of Brazil on behalf of Suriname

c.c. Board of Executive Directors

International Monetary Fund

Washington,D.C.

Op vrijdag 15 april j.l. deed president D.D. Bouterse van Suriname mededelingen in de Surinaamse Nationale Assemblee, dat er met het IMF samengewerkt zal worden via een Stand-By Arrangement. Omstreeks hetzelfde tijdstip namen wij kennis van uw Press Release No. 16/170 waaruit wij vernamen dat een IMF-staff team onder leiding van Daniel Leigh in Paramaribo is geweest van 30 maart tot 12 april 2016 voor besprekingen met lokale autoriteiten. Het IMF- team zou een staff-level overeenkomst hebben bereikt met de Surinaamse autoriteiten over kern- elementen van een economisch programma dat gesteund zou kunnen worden door een twee jaren durende Stand-By Arrangement (SBA) tot een bedrag van circa US$ 478 miljoen.

Met meer dan gemiddelde belangstelling hebben wij kennis genomen van deze informatie. Bij IMF-missies in het kader van Artikel IV wordt doorgaans ook met de parlementaire oppositie overleg gevoerd. Van minister Gillmore Hoefdraad van Financiën hebben wij begrepen, dat nu, aan de vooravond van een zo belangrijke overeenkomst, het staff team geen plaats kon inruimen op hun agenda om met de oppositie te spreken. Wij zijn verbaasd over deze gang van zaken. De aangelegenheid van een op handen zijnde overeenkomst tot een SBA is voor ons van dusdanig belang dat wij gemeend hebben om u schriftelijk onze visie kenbaar te maken. Wij hebben hiertoe gebruik gemaakt van de informatie zoals door president D.D. Bouterse in DNA verstrekt, en uw Press Release die vooralsnog de enige schriftelijke informatie is die wij hebben met betrekking tot de overeenkomst.

Uw Press Release maakt melding van een ‘ambitieus hervormingsprogramma om de economie te stabiliseren’ waarin u vier hoofdlijnen ziet t.w.:

• fiscale consolidatie om de begroting en de betalingsbalans te stabiliseren;
• hervorming van het wisselkoersregime en het monetaire beleidsraamwerk;
• een samenhangend stel van structurele hervormingen tot private sector led growth;
• maatregelen om de meest kwetsbaren te beschermen.

Verder begrijpen wij dat er prior actions zijn besproken die neerkomen op onder meer een maximaal begrotingstekort van 2%, de onmiddellijke stopzetting van monetaire financiering en de onafhankelijk positie van de CBvS.

Hoewel wij de economische doelen begrijpen, zijn wij geïnteresseerd in het ambitieus hervormingsprogramma op grond waarvan het IMF de overeenkomst voorbereidt. Van president Bouterse hebben wij vernomen dat er vooralsnog geen plan beschikbaar is.

Wij zijn van mening dat het team Leigh zich opvallend beperkt tot externe oorzaken, zoals de voortdurende daling van de goud- en olieprijzen, en de sluiting van Suralco’s aluminium raffinaderij eind 2015, voor de verklaring van de economische onevenwichtigheden. Het team vermijdt de vermelding van endogene variabelen, zoals de overheidsfinanciën, die lokaal beïnvloedbaar zijn om economisch beleid te voeren en bij te sturen in tijden van neergang in prijzen.

Zoals uit de informatie van opeenvolgende Artikel-IV missies ongetwijfeld moet blijken, zult u het met ons eens zijn dat zich tussen 2010 en 2015 de volgende ontwikkelingen hebben voltrokken:

in mln 2010 2015

De overheidsuitgaven expandeerden waarbij de lopende uitgaven haast verdubbelden, terwijl de kapitaaluitgaven marginaal toenamen SRD 2.955 5.006

Het begrotingstekort groeide, absoluut en in % van het BBP SRD 306

1,5% BBP 1.743

10% BBP

De staatsschuld groeide, absoluut en in % van het BBP SRD 3.300

27,5% BBP 7.865

45,7% BBP

De exportopbrengsten daalden… USD 2.084 1.652

…terwijl de importen tegelijkertijd toenamen USD 1.398 2.028

De internationale reserves daalden na eerst tot 2012 gegroeid te zijn

tot USD 1.008 mln USD 691 330

Uw team Leigh zal het met ons eens zijn, dat het zich beperken tot de exogene variabelen van de internationale commodity prijzen als verklaring voor de economische problemen, onvoldoende is. Immers, de economische grootheden die wel onder nationale controle staan en de gelegenheid boden om te anticiperen op exogene ontwikkelingen, zijn onvermeld gebleven. Er werd een expansief financieel overheidsbeleid gevoerd. Enerzijds gingen de uitgaven sterk omhoog, tegelijkertijd desintegreerden de institutionele en uitvoeringscapaciteit.

De economische problematiek heeft primair haar oorzaak in opeenvolgende onevenwichtige begrotingen, en een CBvS die daarop haar primaire taak verliet om het expansieve begrotingsbeleid terwille te zijn. De onafhankelijkheid van de CBvS werd hierdoor aangetast, een oneigenlijke financiering aan de Staat van circa SRD 2,4 miljard werd op de balans van de CBvS geconsolideerd, en de internationale reserves verdampten.  Een eerlijke en evenwichtige analyse van de problematiek achten wij essentieel in het zoeken naar de richting voor oplossingen.

De economische problemen staan in verband met bestuurlijke tekortkomingen die te maken hebben met discipline, competenties, planning en integriteit. Opheffing van deze tekortkomingen zijn bepalend voor succes om de economische crisis op te lossen. Zoals zaken er nu voor staan, concluderen wij, dat het politieke draagvlak dat de regering na de verkiezingen van 25 mei 2015 kreeg, onvoldoende zal zijn om de hersteloperatie van de economie met succes uit te voeren: breed maatschappelijk en intellectueel draagvlak zijn essentieel. De oplossing vereist een gecoördineerde integrale aanpak in de monetaire, budgettaire en reële sfeer. De meest belangrijke eerste stap tot herstel van de economie is herstel van het vertrouwen.

Een overeenkomst tussen Suriname en het IMF, en in het verlengde daarvan overige multilaterale instellingen, zal Suriname voor langere tijd binden. Wij zijn bijzonder bezorgd omtrent de ‘debt sustainability’ en zijn benieuwd hoe u tot de vaststelling van de leenbedragen bent gekomen.

De huidige problemen in ons land behoeven een oplossing, maar wij – u en ik – hebben niet de bevoegdheid om komende generaties het perspectief op een menswaardig bestaan te ontnemen door een voorschot te nemen op wat hun toebehoort. Voor deze gevolgen voor toekomstige generaties zijn alle partijen bij de overeenkomst verantwoordelijk. Wij kunnen ons voorstellen dat u terughoudend bent om zich in interne zaken te bemoeien. Maar de prealabele vraag die aan de orde is, is of u gelooft dat een probleem dat in de kern bestuurlijk van aard is en heeft geleid tot de macro-economische en financiële problemen waar Suriname nu mee kampt, opgelost kan worden met forse leningen zonder garanties op tijdige terugbetaling in een betere nabije en verre toekomst. Voorts vragen wij U wat de gevolgen voor Suriname zullen zijn, indien Suriname niet aan de betalingsverplichtingen kan voldoen.

Paramaribo, 2 mei 2016

De Vooruitstrevende Hervormings-Partij ( V.H.P.)

De Nationale Partij Suriname ( N.P.S)

Pertjajah Luhur ( P.L.)

Algemene, Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij ( ABOP)