De wijze waarop oud-president en erevoorzitter van de Nationale Partij Suriname (NPS), Ronald Venetiaan, vorige week na zijn interview met ABC-radio werd bejegend op sociale media, is niet minder dan schokkend. Zijn genuanceerde en correcte reactie op het besluit van partijvoorzitter Gregory Rusland, om samen te werken met de Nationale Democratische Partij (NDP), werd niet ontvangen met de waardigheid die zijn staat van dienst verdient. In plaats daarvan werd Venetiaan – een man die zijn leven lang gestreden heeft voor stabiliteit, democratie en fatsoen – overladen met hoon, spot en ongefundeerde kritiek.

Wij waren verbijsterd. De toon en inhoud van de reacties tarten elke norm van respect en beschaving. Wat opvalt, is de gretigheid waarmee vooral zijn leeftijd werd aangegrepen om hem te diskwalificeren. Alsof ouderdom een gebrek is. Alsof wijsheid, ervaring en moreel leiderschap niet langer tellen in een tijd waarin oppervlakkigheid en blinde partijtrouw, het publieke debat lijken te domineren.

Ronald Venetiaan is de enige Surinaamse president die drie termijnen gediend heeft zonder ook maar één keer verdacht te zijn van corruptie of machtsmisbruik. Onder zijn leiding werd Suriname, na een financiële en morele uitputtingsslag onder een paarse regering, weer opgebouwd. Hij werkte in stilte, met beleid, en altijd met het landsbelang voorop. Wie vandaag nog leeft van de stabiliteit die toen is hersteld, zou zich diep moeten schamen om diezelfde man nu weg te zetten als een irrelevant fossiel.

De brutale reacties zeggen dan ook meer over de samenleving dan over Venetiaan. Waar is ons respect gebleven? Denken wij nog na voor we onze mening ventileren, of leven we in een digitale roes, waarin elke gedachte onmiddellijk een publiek oordeel wordt? De grens tussen vrije meningsuiting en karaktermoord is flinterdun geworden. En het respect voor ouderen, die ons voorgingen en offers brachten, lijkt spoorloos. Jullie zijn schaamteloos!

Wie geen respect toont voor zijn grondleggers, is gedoemd zijn toekomst te verspelen. Want wat zegt het over een volk, als dat zijn beste leiders verguisd? Wat zegt het over jongeren die hun eigen ouders en grootouders als last beschouwen, zodra zij herinneren aan normen, waarden en principes? Dit gaat niet alleen over Ronald Venetiaan. Dit gaat over ons. Over wie we zijn. Over hoe we omgaan met verschil van inzicht, met ouderen, en met het geheugen van ons land. Dit gaat over het Suriname dat we zeggen te willen opbouwen, maar dat we elke dag ondermijnen door onze gemakzuchtige, vaak door haat gedreven woorden. Het is tijd om in de spiegel te kijken en te beseffen: respect is geen gunst. Het is een moreel beginsel. Wie dat vergeet, verliest uiteindelijk ook het respect voor zichzelf.