Met nog minder dan tien dagen te gaan tot de verkiezingen, zien we een opvallend fenomeen: politici die maandenlang onbereikbaar waren, duiken ineens op bij mediahuizen of verschillende debatten. Journalisten proberen al sinds vorig jaar tevergeefs kandidaten te interviewen. Zij werden vaak genegeerd, weggestuurd of opgezadeld met eindeloos uitstel. Wij kregen zelfs als antwoord: ‘Ik praat niet met De West.’ Sommige politici maakten zonder problemen, tijd vrij voor een interview. Maar er waren ook politici die de afspraak verschoven, soms zelfs meerdere keren, of op het laatste moment annuleerden. Journalisten kwamen op tijd op locatie, om dan te horen te krijgen, dat de minister zich had vergist in de tijd. Of dat de vergadering “iets uitliep” en dat men “even kon wachten”. Een uur later volgde dan een appje van de directeur, dat het interview toch niet door kon gaan. En daarna: radiostilte.

De voorzitter van De Nationale Assemblee kreeg netjes een vragenlijst toegestuurd, maar reageerde gewoon niet. Het lijkt wel alsof journalisten moeten bedelen voor een vraaggesprek. Veel politici dokken/ ontwijken de pers alsof kritische vragen een bedreiging vormen. Alsof openheid geen democratisch beginsel is, maar een gunst die ze mondjesmaat verlenen. Journalist Gail Eijk zei het scherp: “Geef iemand macht en dan zie je wie de persoon werkelijk is.” Ze voegde eraan toe: “It takes elections”, om sommige politici plotseling bereikbaar te maken.

SUN News vroeg op 7 oktober 2024 via de officiële weg, via woordvoerder Jason Saiman, om een interview met de president. Op verzoek werd een vragenlijst ingediend, hoewel dat ongebruikelijk is. Er werd een datum geprikt in november, die later werd afgezegd. Daarna volgden talloze reminders. Tot op heden kwam het interview er niet. Alle bewijzen, screenshots, e-mails zijn bewaard.

Ook wij van De West deden via de officiële weg een interviewverzoek. Maar pas drie weken later, toen er rechtstreeks een appje werd gestuurd naar het persoonlijke nummer van president Santokhi, kregen wij enkele uren later de bevestiging van de afspraak. Zolang je de formele weg volgt, bots je tegen muren van stilzwijgen. Informeel werkt sneller. Maar zo hoort het niet.

Het is een patroon dat we telkens zien: transparantie komt pas wanneer de electorale druk stijgt. Voor de rest van de termijn wordt er geschuild. Gedoken. Vermeden.

Maar democratie vraagt om openheid, niet alleen tijdens verkiezingstijd, maar ook structureel. Journalisten zijn geen vijanden, geen lastige obstakels, maar een essentieel onderdeel van een gezonde samenleving. Het zou geen strijd moeten zijn om een politicus te spreken die het volk dient. En dus kijken we. Niet alleen als journalisten, maar ook als burgers.