De recente stijging van de wisselkoersen in Suriname, heeft geleid tot economische onzekerheid, waarbij zowel bedrijven als consumenten, te maken krijgen met verhoogde kosten. In reactie op deze stijging heeft de Centrale Bank van Suriname (CBvS) besloten, valutaveilingen opnieuw in te voeren, met als doel de wisselkoers te stabiliseren. Interessant is de timing van deze maatregel: de stabilisatie van de wisselkoers lijkt samen te vallen met de aanstaande verkiezingen.

Als interventiemechanisme hebben valutaveilingen naar onze mening, geen bijster doelmatig effect. De interventie is een interruptie van vraag en aanbod, met een kunstmatig aanbod. Dat kunstmatige aanbod zou degene die de interventie initieert, tot een marktmaker moeten verheffen. Echter, een marktmaker vereist drie elementen: een voorraad aan de aanbodzijde, drukmiddelen aan de vraagzijde en mysterie. De drie elementen zijn in relatie tot elkaar, namelijk door de mythologie rond de voorraad. Een ware marktmaker kan, zoals in het geval van een emissie (een IPO of een ICO) beslissen, dat de vraag zo aantrekkelijk is, dat men alsnog een reeks aan aandelen of een reeks aan crypto tokens overtollig introduceert. Het is voor een centrale bank en voor iedere aanbieder van valuta, echter steeds minder toegestaan om een mysterie te laten bestaan rondom voorraden: er zijn strikte rapportageverplichtingen van zowel de omvang van de voorraad van de valuta als van de herkomst.

De Centrale Bank zal daarom niet als marktmaker optreden, maar als marktbeïnvloeder. Een rol die sterk afgeraden en ontmoedigd is door het IMF, bij aanvang van beide IMF-initiatieven. De reactie van de valutamarkt is voorspelbaar. De eerste paar veilingen zullen een welkom en kalmerend effect hebben, terwijl de wolven analyseren wat de voorraad is die de Centrale Bank qua omvang, totaal kan introduceren. Het moment dat de analyse daarvan een inschatting heeft, is het effect voorbij. De Centrale Bank wordt dan een aanbieder, met een plafond. Terwijl om haar heen de rest van de markt doet wat het doet. De schade, van een instituut met miljarden aan negatief eigen vermogen in het laatste gecontroleerde rapportagejaar, zal echter bij iedere interventie toenemen, omdat marktinterventies geen lange termijn positief karakter hebben op de balans van de Centrale Bank zelf en evenmin op de staatsbegroting.

Als gekeken wordt naar het benoemingsbeleid bij dit instituut, is het echter overduidelijk dat de partijpolitieke invloed van coalitiepartijen, toezicht en beleid beïnvloed heeft en dat er actoren binnen de Centrale Bank aanwezig zijn die niet de financiële stabiliteit van Suriname, maar het politieke plaatje in de maand mei 2025 in gedachten hebben. Net als de beloften voor verhogingen aan iedereen die het maar horen wil, vanuit de president, zonder acht te slaan op het verhitten van de economie en het vergroten van het begrotingstekort, heeft ook de maatregel van interventie geen duurzame of structurele oplossingsgedachte als grondslag. Politieke windowdressing op een politieke tijdlijn wordt van stal gehaald met de kiezer in gedachte.

Met de korte verlenging van de betrokkenheid van een governor die geen partijpolitieke kleur heeft, is diens invloed en inspraak ernstig beknot ten opzichte van actoren zoals de regering en de coalitiebenoemingen, binnen zowel toezicht als de lagen onder hem in het organogram. Het interne gevecht van de werkelijke onafhankelijken met een langetermijnvisie en het kompas op partijloos belang van het land Suriname, woedt hevig en intens en zal na 25 mei, niet zomaar kalmeren.

Kortom, kunnen wij stellen dat de recente stijging van de wisselkoersen in Suriname, de herintroductie van valutaveilingen en de stabilisatie van de wisselkoers vlak voor de verkiezingen, een aantal belangrijke economische en politieke overwegingen met zich meebrengen. Hoewel de herintroductie van valutaveilingen op korte termijn kan bijdragen aan de stabilisatie van de wisselkoers, blijft de vraag of deze maatregel effectief is in het aanpakken van de dieperliggende structurele problemen van de Surinaamse economie. Het is van cruciaal belang dat de regering niet alleen maatregelen neemt om de wisselkoers op korte termijn te stabiliseren, maar ook structurele hervormingen doorvoert die de economische situatie op de lange termijn verbeteren. Alleen door de onderliggende oorzaken van de wisselkoersinstabiliteit aan te pakken, kan Suriname een duurzame economische stabiliteit bereiken.