Hoe Chan voor de derde keer de kaas van Gregs brood vreet

De laatste generatie aan analoge politici is in een eindstrijd verwikkeld om het presidentschap. De herhaling van zetten is treurig en legt op pijnlijke wijze de tekortkomingen bloot van een kundig en capabel bestuurder, met een tergend gebrek aan gevoel voor politieke finesse.

Als de natuur je gezegend had met een superieur stel hersenen en verkiezingen die alles te maken hebben met jouw vakgebied, waarbij je in recente mensenheugenis de laatste werkelijke meester van vooruitgang geweest was, zou je denken, dat je je campagne op dat punt zou baseren.

Als tegelijkertijd jouw rivaal, als minister ooit een redelijke reputatie had, maar drastisch en danig gefaald had op zijn oorspronkelijke vakgebied, zou je misschien daarop je campagne baseren.

Mijnbouw en mijnbouwopbrengsten zijn sedert de invoering van het kiesrecht in Suriname niet zo belangrijk geweest, als bij deze verkiezing. Het land is nog nooit zo onveilig geweest als het nu is, gebaseerd op roofovervallen, moorden, moord-zelfmoorden, geweld tegen vrouwen, verkeersonveiligheid, e-bikes, branden, brandstichting, brandgevaar en brandresponse.

Als je de ogen sluit en een lootje moet trekken, zou je blind de oud-minister willen zijn van Natuurlijke Hulpbronnen, vanuit de oppositie? Of de oud-minister van Justitie en Politie willen zijn vanuit de coalitie?

Desondanks voert Greg Rusland een campagne gericht op een imitatie van Chan Santokhi, die op zijn beurt Desi Bouterse imiteert.

Is er iemand die niet ongemakkelijk gaat verzitten wanneer het ‘Greg!’ logo prijkt onderaan campagnefoto’s in een lettertype, dat ons vaag doet herinneren aan een carwash of barbecue kiosk?

De feiten en cijfers liegen er niet om. Chan heeft drie verkiezingen achtereen als kandidaat minstens vier keer zoveel stemmen als Greg binnengehaald. Chan heeft drie verkiezingen qua fundraising zijn partij in staat gesteld om een campagne te voeren die in de slotfase massameeting na massameeting hield en tot in de verste uithoeken van het land, met breed gevolg en fanfare een hele entourage kon meesjouwen.

De NPS heeft in deze verkiezing met succes de volksgezondheid tot een onderwerp van gesprek gemaakt. De partij heeft daarbij met concrete voorbeelden aangetoond, wat beter kan, hoe het beter kan en zelfs hoe daarvoor betaald moet worden. Zo ook qua onderwijs.

Hoe komt het dat qua natuurlijke hulpbronnen de visie van de partijleider niet galmt en herhaald wordt, bij de man op straat? Hoe moeilijk is het om in ronde woorden uit te drukken, dat ROM, GBB en NH één ministerie zouden moeten vormen, aangestuurd door ervaren en capabele fakkeldragers? Waarom wordt het geesteskind Alunsur niet naar voren gehaald als de ‘Staatsolie voor bauxiet’ die Chinalco overbodig had kunnen maken?

De Stem Slim-campagne heeft in belangrijke districten een rol vervuld bij het concentreren van stemmen bij de VHP in plaats van de NPS. Dit heeft tot rechtstreeks zetelverlies geleid. Vervolgens heeft de VHP sleutelsympathisanten kunnen accommoderen in een gezamenlijke regering. Sympathisanten die niet allemaal de NPS gevolgd hebben in hun afscheid van de coalitie, halverwege de rit. Allemaal belangeloos en voor een leefbaar land. Totdat belangen en beloningen alsnog begonnen te figureren. De één wordt ambassadeur en de ander niet. De één krijgt achterstallige facturen uitbetaald en de ander niet. Gaandeweg bleef een gedeelte van de NPS-intelligentsia onderdeel van de Santokhi’s hofhouding.

Niet iedereen keerde huiswaarts. Venetianisten van het eerste uur herkennen in Greg geen Runaldo Ronald. Het nieuwe geluid is voor hen een puurdere afstand tot Santokhi. Sommigen hebben met het overlijden van Bouterse zelfs hun weg naar de berm gevonden.

Overklast

Terwijl Chan op staatskosten de wereld rond vloog, heeft Rusland zich lokaal beziggehouden. Als assembleelid is hij uitzonderlijk onderbouwd, kritisch en geïnformeerd gebleven. Sommige van de meest constructieve kritiek kwam vanuit het huis van het volk. Hij heeft ook nimmer een toon van vijandschap aangeslagen, maar is bij het inhoudelijke gebleven. Echter had hij geen momentjes met staatshoofden, CEO’s of ngo’s zoals Santokhi die wel had. Rusland bleef een eiland, terwijl Chan op momenten en bij vlagen, een junior wereldleider werd.

Overmeesterd

Chan heeft te maken met onenigheid en verdeeldheid binnen de achterban, zoals Rusland dat ook heeft. Maar qua interne partijpolitiek weet hij op de juiste momenten de oproerkraaiers de mond te snoeren. Rusland heeft zijn interne legitimiteit in rechtszaken van partijleden uitgedaagd gekregen. Vervolgens heeft het Onafhankelijk Kiesbureau hem en zijn partij op de knieën gekregen. Chan heeft vooral de politieke lichtgewichten binnen zijn partij zo ver gekregen, Rusland in persoon aan te vallen en de NPS en haar mythologie te beschimpen. Rusland heeft niet de tactiek toegepast om Plein, Etnel, Budike, Bakker, Pokie, Parbhoe en Valies te bewapenen. Vaak is hij zelf het reactief gezicht, terwijl Chan en zijn kuif boven partijen lijken te staan. Vervolgens zegt hij in interviews en onderonsjes, liefkozend en schoolmeesteerlijk: “Ik heb Greg ook gezegd…”

Ondergraven

Santokhi en Brunswijk hebben vanaf dag één zich aan elkaar geklampt en zichzelf de seniorpartners van de coalitie geacht. Voor Chan was er geen Lachmon-nesque helpende hand bij de NPS. Integendeel, Chan heeft bij het vertrek van de NPS, de twee NPS-ministers informeel behoud van de portefeuille onder de oranje vlag aangeboden. Santokhi heeft ook via opvolgers toegelaten, dat de NPS-bestuursperiode bekritiseerd en afgekraakt werd. Ook hierin heeft hij Greg tactisch politiek ondergraven.

Kaas van het brood

De VHP-massameetings zijn drukker bezocht. De VHP gaat aan kop in de peilingen. De VHP loopt voorop in de fundraising. De VHP weet talent effectiever aan zich te binden. Met de hoogste aggregaat inflatie van iedere regering tot nu toe, de hoogste aflossingsverplichting van iedere regering, de hoogste werkloosheid van iedere regering, het falen Bouterse op te sluiten, de erkenning dat topfunctionarissen met Bouterse in contact waren, record drugsvangsten en geen enkele witwasveroordeling, geen ondertekeningsbonus van de FID, zou het voor de NPS een fluitje van een cent moeten zijn, oppositie te voeren en het argument van ‘stabiliteit’ van tafel te vegen. Toch lukt het Chan rijkelijk, om voor de derde keer de kaas van Gregs brood te eten.