Suriname beschikt over een schat natuurlijke hulpbronnen: goud, hout, landbouwgrond, een overvloed aan biodiversiteit en aardolie. Toch blijft de economische situatie onvoorspelbaar, met een overheid die kampt met structurele tekorten en een bevolking die gebukt gaat onder financiële druk. Het probleem is duidelijk: een land met rijkdommen, maar zonder er voordeel van hebben. Wat is de oorzaak hiervan? Het antwoord is bijna simpel. Gebrekkige ordening, controle in essentiële sectoren. De goud- en houtsector zijn illustratief voor wat misloopt. Beide brengen miljarden op, maar slechts een deel daarvan belandt daadwerkelijk in de staatskas. Illegale mijnbouw, corruptie, zwakke controlemechanismen en gebrek aan transparante regelgeving, zorgen ervoor, dat Suriname structureel inkomsten misloopt. In plaats van dat deze sectoren bijdragen aan duurzame ontwikkeling, vormen ze een bron van exploitatie, waar vooral individuen en soms buitenlandse bedrijven van profiteren.
De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de overheid. Het ontbreken van een doordacht beleid en effectieve handhaving, heeft ervoor gezorgd, dat deze sectoren jarenlang op automatische piloot zijn blijven draaien, zonder visie of plan. Er is dringend behoefte aan herstructurering: duidelijke wet- en regelgeving, transparantie over concessies, fiscale controle en digitale monitoring. Alleen zo kan de overheid daadwerkelijk profiteren, van wat het land te bieden heeft. En het probleem beperkt zich niet tot goud en of hout. Ook andere sectoren zoals visserij, landbouw, toerisme en zelfs de dienstensector, draaien deels in de duisternis. Er zijn initiatieven, er is bedrijvigheid, maar de structuren om deze sectoren te begeleiden en correct te belasten, ontbreken grotendeels. Hierdoor missen we niet alleen inkomsten, maar ook kansen op groei, werkgelegenheid en buitenlandse investeringen. Een ander probleem is dat veel goed draaiende sectoren, nog steeds op informele wijze opereren. Ze genereren wel winst, maar dragen weinig tot niets bij aan de staatshuishouding. Als deze sectoren beter georganiseerd en geïntegreerd worden in het formele economische systeem, kan dat een boost betekenen voor het overheidsbudget. Dat vraagt wel om beleidskeuzes, onder andere het investeren in modernisering, capaciteitsopbouw en samenwerking met de private sector, zonder dat de politieke belangen er de boventoon voeren. Natuurlijk moet het doel niet zijn om uit elke sector, zoveel mogelijk voordeel te persen. Niet alles hoeft direct winstgevend te zijn. Er zijn sectoren die strategisch belangrijk zijn voor duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid of het welzijn van burgers, en waarbij sociale aspecten zwaarder wegen dan financiële winsten. Maar ook daar geldt ordening en transparantie en die moeten duidelijk toegepast worden. Het is tijd dat de overheid de moed toont in te grijpen. Geen halve maatregelen meer, geen vriendjespolitiek of tijdelijke lapmiddelen. Suriname heeft behoefte aan een structurele ordening van zijn economische sectoren. Niet morgen, maar vandaag! Want alleen als de fundamenten goed gelegd zijn, kan het huis van economische groei, sociale vooruitgang en nationale trots stevig blijven staan.
