Medio februari bleek er behoefte bij instanties om even in herinnering te brengen, dat de staatsschuld bij de overname in 2020, USD 3,9 miljard bedroeg en dat de schulden van staatsbedrijven hierin niet meegerekend waren. Die betreffen vijf jaar later na herschikking, USD 1,8 miljard. Was het toeval dat deze herinnering kwam, zo kort voor de viering van de ooit zo geheten ‘Dag van Bevrijding en Vernieuwing’ of actueler, dag van helikopterhangers en inspiratieloze zeventigers in nep-uniformen?

Dezelfde instituten die de rotte appels aanwijzen, laten ons niet goed weten hoe vers de appels nu zijn, maar gooien hier en daar een sinaasappel in de lucht. Men heeft het liefst dat wij het oranje fruit gebruiken als basis voor de vergelijking. Zo wordt in hoerastemming verteld, dat het IMF USD 500 miljoen begrotingssupport verleend (of moeten we zeggen geleend) heeft en de Inter Amerikaanse Ontwikkelingsbank USD 150 miljoen budgetsupport. Maar er wordt niet verteld, wat de totale staatsschuld toen en totale staatsschuld nu bedraagt, wat de gemiddelde rentevoet bedraagt, wat de vergelijking van totale schuld aan staatsbedrijven toen tegenover nu bedraagt, of welk bedrag van de massieve schuld aan China, tegen welke rente, openstaat.

De autoriteiten en de coalitie hebben graag de aandacht van alles en iedereen strak gevestigd op een inflatiecijfer dat men rond de 10 procent inschat voor dit jaar, althans, deze maand van dit jaar. Economen of statistici zouden vragen om een ‘extrapolatie’, een vergelijkende berekening, die ons aanwijst wat de koersontwikkeling kan zijn op 31 december 2025 en niet op 24 mei 2025. Van minder belang is namelijk, wat een regering, die met man en macht rozengeur sprayt en maneschijn binnenlaat, in de kortweg drie maanden die resteren, maar vooral of het patroon dat wij kennen van hyperinflatie na verkiezingen, zich als trend doorzet en wat dat betekent voor de inflatie, omdat het economisch leven niet ophoudt op 26 mei 2025.

De kastbewaarders en lijkverbergers, roepen luidkeels dat er ‘geen lijken in de kast’ van deze regering zijn. Maar dat riep Hoefdraad ook over zijn kasten en zijn lijken. De schuldverplichtingen, dat wil zeggen, de rente en aflossingen die betaald moeten worden, bedragen voor 2025 USD 400 miljoen, voor 2027 al een slordige USD 500 miljoen en de productie of inkomsten, zijn voor die periode, nog niet door olie- en gasproductie omhoog. Staatsolie zou voor volledige deelname aan het GranMorgu-project USD 1,8 miljard moeten lenen op kapitaalmarkten wereldwijd, oftewel, de schuldenlast van staatsbedrijven zou verdubbelen voor deze enkele investering in dit enkele project. De rente op obligaties begint dit jaar al te lopen, terwijl uit het project nog geen winst of royalty’s voor Staatsolie binnenkomen.

Het is volkomen waar, dat de kiezer goed geïnformeerd naar de stembus moet en dat de achteruitkijkspiegel voor de gaten waar de NDP ons doorheen heeft laten hobbelen, bijzonder nuttig is. Echter, goed informeren, bestaat uit meer dan een staatsschuld in de achteruitkijkspiegel. Het bestaat uit een helder overzicht van waar wij vandaag staan en een helder vooruitzicht van waar het beleid van de VHP en de ABOP ons aan verbonden heeft. En dat is nog altijd meer schulden dan productie, meer leningen dan inkomsten, meer partijpolitiek dan transparantie. Ook van de instituten die aan de hand van cijfers en rapportages, ons zouden moeten informeren en niet aan de hand van narratief en waardeoordelen.