De NDP is groot voorstander van gratie voor Desi Bouterse. De ABOP-voorzitter heeft in 2012 rond de aanname van de Amnestiewet al verklaard altijd voorstander te zijn van amnestie voor iedereen. De PL heeft in 2012 meegewerkt aan amnestie, zodat gratie geen taboe zou zijn. De twee instrumenten hebben hetzelfde effect: vrijheid voor daders van gruweldaden. De NPS flirt vrij openlijk met de NDP als het om samenwerking, pre-electoraal of na de verkiezingen, gaat. Op een moment dat de NDP actief het Boutisme propageert, wordt Bouterse als een held en martelaar bejubeld en wordt gratie besproken als een politiek doel bij de komende verkiezingen. Ook de VHP heeft verschillende momenten aan zich voorbij laten gaan, om de mogelijkheid van gratie expliciet uit te sluiten.

De reactie van het volk en van de internationale gemeenschap op een dergelijke stap, is voor de zittende regering onvoorspelbaar. Ook zouden Brunswijk en Santokhi, een populist en een oud-president de mogelijkheid geven om als concurrent in de verkiezingsstrijd te stappen, als zij nu over zouden gaan tot het verlenen van gratie. Maar de werkelijkheid wil, dat keer op keer gebleken is, dat wat het volk voorgehouden is als onmogelijk en onwenselijk, zoals bijvoorbeeld een IMF-programma, vrij kort na de verkiezingen, wanneer de politici zich veilig voelen van het oordeel van de kiezer, probleemloos in beeld komt.

Het is overduidelijk dat een stem voor de NDP, een stem voor Boutisme en dus een stem voor gratie is. Hoe men de aandacht ook wil verplaatsen naar anti-corruptie, naar vernieuwing, naar feminisme, naar nationalisme en socialisme of naar armoedebestrijding: zelfs degenen binnen die partij die gratie niet als hoogste agendapunt hebben staan, kennen de interne politieke realiteit. Het lidmaatschap van Ingrid Bouterse van het hoofdbestuur, is daar een constante herinnering aan. Eis nummer één aan de onderhandelingstafel zal zijn, dat gratie toegekend wordt. Het tij van het politieke opportunisme is alleen te keren door de NDP niet in een positie te brengen, een dergelijke eis te kunnen stellen.

Voor hen die zich ideologisch thuis voelen bij wat de NDP aan podiumtaal verkondigt, zijn er alternatieven, zoals PALU en Nieuw Suriname. Ook die partijen hebben een nauw verwantschap met de NDP, schuwen het Boutisme en de persoon van Desi Bouterse niet. Maar het blijft een feit dat zelfs formele autonomie, nog altijd een nieuw en jonger bestuur bij die partijen een kans geeft, niet zonder meer klakkeloos mee te dansen op de maat van de muziek van de voortvluchtige dirigent.